Pınar AKA, Sultanberk HALMATOV, Zehra KEŞCİ

Yetişkinlerin Saldırganlık Eğilimlerinin Var Olmayan Hayvan Çiz Testi Aracılığıyla Değerlendirilmesi

Amaç: Saldırganlık çoğunlukla toplum tarafından hoş karşılanmayan bir durumdur. Bundan dolayı insanlar saldırganlıkdürtülerini gizleme eğilimindedirler. Saldırganlığı ölçmek için geliştirilmiş standart ölçekler ile bireylerdeki saldırganlıkeğilimi değerlendirildiğinde birçok insan bilinçli olarak direnç gösterebilir. Özellikle saldırganlıkla ilgili sorularıyanıtlarken gerçek duygularını yansıtmayabilirler. Projektif teknikler dolaylı bir yöntem olduğu için birey projektif testeverdiği cevabın önemini bilmez. Bu araştırmada bir projektif test olan ‘‘Var olmayan Hayvan Çiz Testi’’uygulanarakyetişkin bireylerin saldırganlık eğilimleri değerlendirilmeye çalışılmıştır.Gereç ve Yöntemler: Araştırmada üniversitede eğitim görmekte olan 81 kadın (K), 73 erkek (E) toplam 154 öğrencininçizdikleri resimler incelenmiştir. Katılımcılara önce var olmayan bir hayvan resmi çizmeleri ve resim bittikten sonraçizdikleri var olmayan hayvanı anlatan bilgilendirme yazısı yazmaları istenmiştir.Bulgular: Araştırmaya toplam 154 öğrenci (K=81, E=73) katılmıştır. Öğrencilerin çizdikleri resimler incelendiğinde,resimlerin %44’ünde (n=69) saldırganlık belirtilerinin olduğu, %66’sında (n=85) ise saldırganlık belirtilerinin olmadığıgörülmektedir. Araştırmaya katılan 73 erkek öğrencinin çizdiği resimlerin%54’ünde (n=40)saldırganlık belirtisiolduğu,%46’sında (n=33) ise saldırganlık belirtisi olmadığı görülmektedir. Araştırmaya katılan erkek öğrencilerinçizdikleri resimlerin 40’nda saldırganlık belirtisi gözlenmektedir (n=40). Bu belirtilerin 29’u proaktif, 11’i de reaktifsaldırganlık belirtileridir. Kız öğrenciler reaktif saldırganlık belirtisi olarak en çok diken resmi çizmişlerdir (n=8). Erkeköğrencilerin ise sadece 3’ü dikenli hayvan çizmiştir.Sonuç: Araştırmaya katılan kadınların çizdikleri resimlerde reaktif saldırganlık ipuçlarına daha çok rastlanırken,erkeklerin çizdikleri resimlerde ise proaktif saldırganlık ipuçları daha fazladır. Bu sonuç saldırganlığı ölçen standarttestler kullanılarak yapılmış olan önceki araştırmalarla benzerlik göstermektedir.

Evaluation of Aggression Tendencies in Adults through the Non-Existent Animal Drawing Test

Aim: Aggression is a situation, often undesired by the society. Therefore, people tend to hide their aggressive impulses. When the standard scales developed to measure aggression are used to assess aggression tendencies in individuals, many people may show resistance consciously. They may not reflect their true feelings, when answering the questions about aggression in particular. In the projective techniques, however, individuals cannot know the importance of their answer due to the indirect nature of these methods. In this study, the "Non-Existent Animal Drawing Test", a projective test, was applied to evaluate the aggression tendencies in adults. Material and Methods: In this study, pictures drawn by a total of 154 students (81 females (F) and 73 males (M)), studying at a university, were examined. Participants were first asked to draw a picture of a non-existent animal, and then to describe, in writing, the non-existent animal they drew. Results: A total of 154 students (F=81, E=73) were participated in the research. Considering the pictures drawn by the students, 44% (n=69) of the pictures was found to have signs of aggression, while 66% (n=85) had no signs of aggression. Of the 73 male students who participated in the study, 54% (n=40) showed signs of aggression, while 46% (n=33) showed no signs of aggression. Forty of the pictures drawn by the male students in the study show signs of aggression (n=40). Of these signs, 29 were proactive and 11 were reactive signs of aggression. Female students were mostly found to draw spike pictures as a sign of reactive aggression (n=8). Only 3 of the male students, however, drew spiky animals. Conclusion: Reactive aggression clues were more common in the pictures drawn by females included in the study, whereas proactive aggression clues were more common in the pictures drawn by males. This result is in line with previous studies using the standard tests that measure aggression.

PDF

___

1. Kenneth D, RolfLoeber L, Lisa Gatzke-Kopp D. Thereactive-proactive aggression questionnaire: differential correlates of reactive and proactive aggression in adolescentboys. Aggressive Behavior. 2006; 32( 2): 159-71.
2. Berkowitz L. Frustration-aggression hypothesis: Examination and reformulation. Psychol Bull. 1989; 106(1): 59-73.
3. Dodge K, Coie JD. Social-informationprocessingfactors in reactive and proactive aggression in children’speergroups. J Pers SocPsychol. 1987; 53(6); 1146-58.
4. Ivanov O, Egorov A. Agressiya i suitsidal'noe povedenie: neiropsikhologicheskie aspekty. Nevrologicheskii vestnik (Zhurnal im. V.M. Bekhtereva). 2012; 44(3): 15-28.
5. Salo S, Romanina E. Issledovanie gendernykh i vozrastnykh faktorov, vliyayushchikh na formirovanie agressii. Fizicheskayakul'tura: Vospitanie, Obrazovanie, Trenirovka. 2012; 2: 30-2.
6. Raine A, Dodge K, Loeber R, Gatzke-Kopp L, Lynam D, Reynolds C, Stouthamer-Loeber M, Liu J. Thereactive–proactive aggression questionnaire: Differential correlates of reactive and proactive aggression in adolescent boys. Aggressive Behaviour. 2006; 32(2): 159-71.
7. Gültekin F. Saldırganlık ve öfkeyi azaltma programının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin saldırganlık ve öfke düzeyleri üzerindeki etkisi [Yayımlanmış Doktora Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2008.
8. Kameneva K, Ten'kov A. Agressiya v sem'e, realizuyushchayasya po sredstvom prichineniya k himicheskikh i termicheskikh ozhogov. Fundamental'nye İssledovaniya. 2012; 2 (2): 62-4.
9. Budak S. Psikoloji sözlüğü. 5. Baskı. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları; 2019.
10. Enç M. Ruh bilim terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları; 1980.
11.Banshchikova T. Agressiya kak forma psikhicheskoi aktivnosti lichnosti. Global'nyi Nauchnyi Potentsial . 2012; 2 (11): 22-6.
12. Dvoryanchikov N, Zhumagalieva M. Vzaimosvyaz’predstavlenii o gendernykh stereotipakh i sklonnosti k agressii u nesovershennoletnikh pravo narushitelei. Yuridicheskaya Psikhologiya. 2009; 3: 42-7.
13.Berseneva Y. Kliniko-psikhopatologicheskaya struktura psikhicheski bol'nykh s vnutribol'nichnoi agressiei. Rossiiskii Psikhiatricheskii Zhurnal. 2011; 3(2): 31- 4.
14. Fung A, Raine A, Gao Y. Cross-cultural generalizability of thereactive–proactive aggression questionnaire (RPQ). Journal of Personality Assessment. 2009; 91(5): 473–9.
15. Kachaeva M, Rusina V. Gendernyea spekty osobennostei agressivnykh prestuplenii, sovershennykh zhenshchinami. Rossiiskii Psikhiatricheskii Zhurnal. 2016; 6: 4-10.
16.Bandura A. Sociallearningtheory. New Jersey: PrenticeHall; 1977.
17. Kuznetsova S, Abramova A. Gendernye osobennosti proyavlenii kosvennoi agressii. Suitsidologiya. 2011; 2 : 15-8.
18. Kuritsyna A, Bundalo N. Gendernye osobennosti proyavlenii agressivnosti i vrazhdebnosti pri posttravmaticheskom stressovom rasstroistve. Sibirskoe Meditsinskoe Obozrenie. 2007; 42(1): 47- 51.
19. Markova S. Issledovanie gendernykh razlichii agressivnogo povedeniya podrostkov. Psikhologicheskaya Nauka i Obrazovanie. 2012; 1: 40-50.
20. Paul B, Marie S. An exploration of aggressive and prosocial behavior subtypes in adolescence. Journal of Youthand Adolescence. 2005; 33(2): 91-100.
21. Fossati A, Borroni S, Eisenberg N, Maffei, C. Relations of proactive and reactive dimensions of aggression to overt and covert narcissism in non clinical adolescents. AggressiveBehaviour. 2016; 36(1): 21-7.
22. Uz Baş A, Öz S, Topçu Kabasakal Z. İlköğretim ve ortaöğretim okullarında reaktif ve proaktif saldırganlık: Okul psikolojik danışmanlarının görüş ve yaklaşımları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2012; 1(23): 354-70.
23. Shamlikashvili T, Haritinov S. Agresivnost uchashihsia sredinih i starshih klassov i predpochitaemie imi stili povedenia v konfiliktnii situatsii, gendernii aspekt. Psihalogia i Pravo. 2018; 8(2): 128-51.
24. Hvan A. Osobennosti lichnosti gorodskih i selskih podroskov v kontekste psihologicheskogo zdorovia. Vestnik Nijegorodskogo Universiteta im N, Lobachevskogo. 2015; 2(28): 182-9.
25. Demirtaş Madran A. Buss-perry saldırganlık ölçeği'nin türkçe formunun geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi. 2012; 24(2): 1-6.
26. Aşkın M. Bazı Kişilik Değişkenlerinin Kültürler arası Sosyal Psikolojik Açıdan İncelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi; 1981.
27.Çelik H, Otrar M. Saldırganlık envanterinin türkçeye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 2009; 28(28): 101-20.
28. Ercan E, Ercan E, Akyol Ardıç Ü, Uçar S. Çocuklar için saldırganlık ölçeği anne-baba formu: türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2016; 17(1): 77-84.
29. Karataş Z, Yavuzer Y. Lise ve üniversite öğrencileri için kar-ya saldırganlık ölçeği geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016; 8(17): 307-21.
30. Venger A. Psikhologicheskie risunocnhie testi. Moskva: Vlados-Press; 2002.
31.Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F. Bilimsel araştırma yöntemleri. 17. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2014.
32. Halmatov S. Çocuk resimleri analizi ve psikolojik resim testleri.2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2016.
33. Furmanova İ. Detskaiaagresivnost: psihodiagnostika i korreksia. Minsk: İlin; 1996.
34. Scharf S. Gender differences in adolescent aggression: an analysis of instrumentality vs. expressiveness [Unpublished Doctoral Thesis]. Michigan: University Depertmant of Clinical Psychology; 2000.
35. Sherbatyh Y, Ermolenko P. Problema otsenki validnosti proektivnogo testa “ risunok nesushestvuyushego jivotnogo”. Vestnik o Pedagogike i Psihologii Yujnii Sibirii. 2016; 4(3): 112-7.
36. Strelkov N. Tifoanaliticheskii vzglyad na agressiyu. Suitsidologiya, 2010; 1(2): 62- 70.
37. Uzbaş A. Okul psikolojik danışmanlarının okulda saldırganlık ve şiddete yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2009; 9(18): 90-110.
38. Yıldırım A, Şimşek H. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 3. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2016.