Bilge TUNÇKOL, Necmi AKSOY, Hasan HAŞAYACAK

Küre Dağları Milli Parkının (Kastamonu Bölümü) Endemik Bitkileri ve Öncelikli Koruma Alanlarının Sınıflandırılması

Türkiye’nin ender bitkisel biyolojik çeşitliliğe sahip alanlarından birisidir. Milli Parkın orman kuşağı üzerindeki karstik kayalık alanları ve kanyonları endemik bitkiler açısından oldukça zengindir. Yaklaşık 1000 bitki taksonunun yayılış yaptığı Küre Dağları Milli Parkının Kastamonu bölümünde yapılan bu çalışmada 40 endemik bitki taksonu tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Milli Park sınırları içerisinde öncelikli korunması gereken alanlar; alandaki endemik taksonların sayısı, populasyon yoğunlukları ve tehdit unsurları dikkate alınarak 2 alt sınıfa ayrılmıştır. I. Derece Önemli Alanlar: Horma Kanyonu, Ilıca Şelalesi ve Valla Kanyonu; II. Derece Önemli Alanlar: Çatak Kanyonu, Armutluçayırı, Kokurdan Yayla ve Loç Vadisi olarak önerilmektedir. Bu sınıflandırma, Milli Parkın Kastamonu bölümünde yapılmış ve yapılacak olan rekreasyon çalışmalarının planlanmasının endemik taksonların habitatları ve yayılış alanları göz önünde bulundurularak yapılması için bir altlık oluşturacağı düşünülmektedir. Ayrıca bu çalışmada alanda yayılış gösteren endemik taksonların IUCN kriterleri, habitatları, popülasyon sıklıkları ve koruma önerileri verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Endemik, Koruma, Küre Dağları, Kastamonu

Classification of Endemic Plants and Priority Conservation Areas in Küre Mountains National Park (Kastamonu Section)

Kastamonu section of Küre Mountains National Park has extraordinary biologic plant diversity. Especially karstic rocky areas and canyons on the forest belt have endemic richness. In this study conducted in Küre Mountains National Park which has the distribution of 1000 taxa, it was determined 40 endemic taxa. By taking into consideration of the number of endemic plants, population density and threat factors, the priority conservation areas in the National Park are divided into two subclasses. 1st level important areas: Horma Canyon, Ilıca Waterfall, Valla Canyon; 2nd level important areas: Çatak Canyon, Armutluçayırı, Kokurdan Alm and Loc Valley. This classification will be a guide for the recreational activities in the future by revealing the habitats of endemic plants and their spread. This study also shows the IUCN criteria, population density and conservation suggestions for the endemic plants spread in the area.

Keywords:

Conservation, Endemic, Küre Mountains, Kastamonu,

PDF

___

Blumer, A. (2010). WWF. Sürdürülebilir Turizm Gelişim Stratejisi (KDMP), Rapor, WWF-Türkiye.
Boisser, E. (1867-1888). Flora Orientalis. Volume: 1-5, Suplement by Buser, R. Geneve, Switzerland.
Cole, TCH., Hilger, HH., Doğru Koca, A. (2016). Kapalı Tohumluların Filogenisi - Çiçekli Bitkiler Sistematiği. Freie Üniversitesi Berlin, ,DOI: 10.13140 / RG.2.1.4533.7203.
Davis, P. H. (1965-1985). Flora of Turkey and East Aegean Islands vol. 1-9. Edinburg University Press, Edinburgh.
Davis, P. H., Mill, R.R. and Tan, K. (1988). Flora of Turkey and East Aegean Islands vol. 10 (suppl. 1).Edinburg University Press, Edinburgh.
Demirbaş, Ö. M., Özbek, U., Vural, M. (2013). Flora of Armutlucayir (Kastamonu/Turkey). Biological Diversity and Conservation (Biodicon), 6/1, 22-31.
Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Adıgüzel, N. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler (Red Data Book of Turkish Plants. Pteridophyta and Spermatophyta). Barışçan Ofset, 246 s., Ankara.
Erik, S., Tarıkahya, B. (2004). Türkiye florası üzerine. Kebikeç, 17, 139–163.
Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey and East Aegean Islands, vol. 11 (suppl. 2). Edinburgh University Press, Edinburgh.
Guner, A. (2012). Turkey Plant List (Vascular Plants) (Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler)). Türkiye Flora Araştırmaları Derneği, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, Flora Dizisi 1, Birinci Basım.
Güney, K.B. (2005). Ballıdağ Florası (Kastamonu/Daday). Master of Science Thesis, Graduate School of Natural and Applied Sciences at Gazi University, Ankara.
Güney, K., Yigit, N., Seki, N., Ozturk, A., Akturk, E. (2015). Assessment of Endemic Plant Taxa in Kastamonu Province and Classification By IUCN Categories. IOSR Journal of Environmental Science, Toxicology and Food Technology (IOSR-JESTFT), Volume 9, Issue 12 Ver. II, PP 79-99. DOI: 10.9790/2402-091227999.
IUCN. Red List Categories. (2001). Version 3.1. Prepared by the IUCN Species Survial Commission. IUCN, Gland Switzerland and Cambridge, UK.
IUCN. Habitats Classification Scheme. (2020). Version 3.1. Prepared by the The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2020-2.https://www.iucnredlist.org.ISSN 2307-8235.
Özbek, M. U. (2004). Kurt Girmez Dağı ve Çatak Kanyanu Florası (Küre Dağları Kastamonu). Master of Science Thesis, Graduate School of Natural and Applied Sciences at Gazi University, Ankara.
Özhatay, N., Kültür, Ş., Aksoy, Ş. (1994). Chek-List of Additional Taxa to the Supplement Flora of Turkey. Turkish Journal of Botany, Vol. 18,6:497-514, Ankara.
Özhatay, N., Kültür, Ş., Aksoy, Ş. (1999). Chek-List of Additional Taxa to the Supplement Flora of Turkey. Turkish Journal of Botany, Vol. 23,3:151¬169, Ankara.
Özhatay, N. and Kültür, S. (2006). Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey III. Turkish Journal of Botany, 30, 281-316.
Özhatay, N., Kültür, S., and Gürdal, M. (2011). Check-list pf additional taxa to the supplement Flora of Turkey V. Turkish Journal of Botany, 35, 1-36.
Pehlivan, G. (2007). Ilgaz Dağı Milli Parkı Florası. Master of Science Thesis, Graduate School of Natural and Applied Sciences at Gazi University, Ankara.
Sardar, A. Sh. (2014). A new record of Cephalaria paphlagonica Bobrov (Dipsacaceae) for the Iraqi Flora. JJBS, Jordan Journal of Biological Sciences, Volume 7, Number 4, December. ISSN 1995-6673Pages 293-297.
Tekdemir, R. (2003). Ilgaz Dağı Büyük Hacet Tepesinin Alpin Florası. Master of Science Thesis, Graduate School of Natural and Applied Sciences at Gazi University, Ankara.
Tunçkol, B., Aksoy, N. (2018). Flora of Küre Mountains National Park (Bartın Section). Journal of Forestry, 14(2): 80-113.
Tunçkol, B., Aytaç, Z., Aksoy, N., Fişne, A. (2020a). Astragalus bartinense (Fabaceae), a new species from Turkey. Acta Botanica Croatica, 79(2): 131-136.
Tunçkol, B., Yaşayacak, H., Liang, Z., Aksoy, N., Zhang, L. (2020b). Polystichum asiae-minoris (Dryopteridaceae), a new fern from Kastamonu, Turkey. Phytotaxa. 447. 296-300. 10.11646/phytotaxa.447.4.8.
Tunçkol, B., Yaşayacak, H., Aksoy, N. (2020c). Distribution patterns of rare Kitaibela vitifolia Willd in Turkey: Taxonomy, chorology, and conservation.ISSN 2226-3063 e-ISSN 2227-9555, Modern Phytomorphology 14: 1–3.
Tuttu, G., Abay, G,, Yıldırımlı, Ş. (2019). Tosya (Kastamonu) İlçesinin Endemik ve Nadir Bitkileri. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 4 (1), 48-52. DOI: 10.35229/jaes.535559.
Uzunoğlu, Y. (2004). Ilgaz Dağının Küçük Hacet Tepesinin Alpin Florası. Master of Science Thesis, Graduate School of Natural and Applied Sciences at Gazi University, Ankara.
Vural, M. (2009). Biyoçeşitlilik Sözleşmesi ve Türkiye’nin Florsitik Yapısı. Bağbahçe Dergisi, 24. Sayı, sayfa 8-9.
Zare, G., Dönmez, A. (2014). A new species of Orobanche (Orobanchaceae) from Turkey Phytotaxa 184 (3): 148–154. doi.org/10.11646/phytotaxa.184.3.4.