Huzurevi Bahçelerinin Yaş Dostu Tasarım Açısından İncelenmesi, Antalya-Türkiye Örneği

Dünyada yaşlanma hızı dikkat çekici bir şekilde artmakta ve bu artışın sonuçlarının günlük yaşama etkileri net olarak görülmektedir. Kentlerin bu sürece hazırlıklı olması için mekanların yaş dostu tasarım yaklaşımı ile şekillendirilmesi gerekmektedir. Bu mekanların en önemli bileşenlerinden bir tanesi huzurevleridir. Bu çalışmada; Antalya şehir merkezindeki huzurevi bahçelerinin analizi, yaş dostu tasarım yaklaşımı kapsamında gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında Antalya şehir merkezindeki yedi adet huzurevinin bahçelerinde çalışmalar yapılmıştır. Bu saha çalışmalarında ölçümler ve gözlemler yapılmış ve huzurevinde kalan yaşlı bireylerle bahçe alanı ile ilgili istek ve beklentilerinin ortaya çıkarılması için görüşmeler yapılmıştır. Çalışma sonucunda çeşitli standartlar, sağlık bahçesi tasarım kriterleri, arazi çalışmaları ve görüşme formlarının sonuçlarına göre tasarım önerileri geliştirilmiştir. Yapılan görüşmeler ve arazi çalışmaları sonucu, Antalya kent merkezinde yer alan huzurevi bahçelerinin yaşlıların istek ve beklentilerini karşılamadığı gözlenmiştir. Ayrıca mevcut huzurevi bahçelerinin, estetik, fonksiyonel ve psikolojik ilkeleri göz önünde bulundurmadan, ulusal ve uluslararası tasarım standartlarına uymayacak şekilde tasarlandığı ortaya çıkmıştır. Çalışmanın sonunda çeşitli tasarım önerileri geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Yaşlanma, Yaş Dostu Tasarım, Antalya

An Investigation of Nursing Home Gardens in terms of Age-Friendly Design, A Case of Antalya-Turkey

PDF

___

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2008). Özel Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım Merkezleri Yönetmeliği.
Aksoy, Y. (2009). Hastane bahçelerinin peyzaj tasarım ilkeleri açısından incelenmesi, Dizayn Konstrüksiyon Dergisi, 25(282), 85-91.
Aldous, D. E. (2000). Perspectives on horticultural therapy in Australia, International Human Issues in Hortıculture, 10(1), 18-23.
Alkan, M. (2008). Kullanıcı faktörlerinin huzurevi tasarımına etkisinin incelenmesi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Bahar, G., Bahar, A., Savaş, H.A. (2009). Yaşlılık ve yaşlılara sunulan sosyal hizmetler, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 89-92.
Burnett, J. D. (1997). Therapeutic effects of landscape architecture. New York:Wiley.
Cochrane, T. G. (2015). Gardens that care: Planning outdoor environments for people with dementia , Alzheimer’s Australia SA Inc.
Connell, B. R. Sanford, J. A., Lewıs, D. (2007). Therapeutic effects of an outdoor activity program on nursing home residents with dementia, Haworth Press.
Cutler, L.J., Kane, R.A. (2004). Practical strategies to transform nursing home environments: toward better quality of life, Manual.
Eckerling, M. (1996). Guidelines for designing healing gardens, Journal of Therapeutic Horticulture, Volume 8, 335-347.
Er, D. (2009). Psikososyal açıdan yaşlılık, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4 (11), 14.
Işık, C. (2002). Huzurevinde yaşlılık, İzmir Büyükşehir Belediyesi Zübeyde Hanım Huzurevi örneğinde, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Kaplan R., Kaplan S. (1989). The experience of nature: A psychological perspective. Cambridge University Press.
Marcus, C. C. and Barnes, M. (1995). Gardens in healthcare facilities: Uses, therapeutic benefits, and design recommendations, The Center for Health Design Press.
Marcus, C. C. (2007). Healing gardens in hospitals, Interdisciplinary Design and Research, 1(1), 1-27.
Mıllıgan, C., Gatrell, A., Bıngley, A. (2004). ‘Cultivating health’: Therapeutic landscapes and older people in Northern England, Social Science & Medicine, 58(9)s:1781-1793.
Onat, Ü. (2004). Yaşlanma ve sosyal hizmet. Yaşlılık gerçeği. H.Ü. Hastaneleri Basımevi.
Öz, F. (2002). Yaşamın son evresi: Yaşlılık. Psikososyal açıdan gözden geçirme, Kriz Dergisi, 10(2), 17-28.
Rappe, E., Kıvela, S. (2005). Effects of garden visits on long-term care residents as related to depression, Researh Report, s:298-303.
Sakıcı, Ç., Var, M. (2014). Ruh ve sinir hastalıkları hastane bahçelerinin (açık alan terapi üniteleri) düzenlenmesi kriterleri, Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(1), 101-102.
Serez, A. (2011). Tarihsel süreç içinde sağlık bahçeleri, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
Sugiyama, T., Thompson, C. W. (2005). Environmental support for outdoor activities and older people’s quality of life, The Haworth Press.
Taşçı F. (2010). Yaşlılara yönelik sosyal politikalar: İsveç, Almanya, İngiltere ve İtalya örnekleri. Çalışma ve Toplum, 1, 175- 202.
TÜİK (2019). Nüfus İstatistikleri. www.tuik.gov.tr
Ulrich, R. S. (1997). A theory of supportive design for healthcare facilities, Journal of Healthcare Design, 9, 3-7.
Ulrich, R. S. (1999). Effects of gardens on health outcomes, healing gardens, therapeutic benefits and design recommendations, John Wiley and Sons.
Vapaa, A. G. (2002). Healing gardens: Creating places for restoration, meditation, and sanctuary, Virginia Polytechnic Institute and State University College of Architecture and Urban Studies Master’s of Landscape Architecture Master Thesis, Virginia.