Kronik tiner bağımlılığında erken başlangıçlı bilişsel yetersizlik, depresyon ve psikotik bozukluk: Olgu sunumu
Uçucu maddeler oda sıcaklığında buharlaşabilen, ağız ve burun yoluyla solunarak kullanılan, kolay bulunan, yasal ürünlerdir. Bağımlılığın görülme sıklığı 14-15 yaşlarındaki hastalarda daha fazladır; yaş ilerledikçe görülme sıklığı azalır. Uçucu madde kullanımı, sosyoekonomik olarak dezavantajlı gruplarda, suç, hapishane yaşantısı, depresyon, özkıyım girişimi, antisosyal tutumlar, okul devamsızlığı, aile dağınıklığı, ebeveynde bağımlılık, akranlarında bağımlılık, kötüye kullanım, şiddet ya da madde kullanım öyküsü olanlarda sıktır. Kronik uçucu madde kullananlarda tıbbi ve nörolojik sorunlar fazladır. Kullanım süresinin uzaması morbidite ve mortaliteyi artırır. Bu yazıda, kendisi gibi uçucu madde bağımlısı olup sokakta beraber yaşadığı bir kardeşinin ani ölüm öyküsü bulunan, bilişsel yıkımın belirgin olduğu, psikotik ve depresif bir tablo geliştiren, yirmi dört yıllık uçucu madde bağımlısı bir vaka sunulacaktır. Hastamızda kronik uçucu madde kullanımı; santral ve periferik nöropati, bilişsel bozukluk, depresyon, psikotik bozukluk ve kaslarda üst motor nöron tipinde hasar ve hafif anemi yapmıştır. Mirtazapin ve olanzapin kullanımıyla depresif bulguları ile psikotik bulguları geçen hastada, bilişsel bozukluk, nöropati, üst motor nöron tipinde kas hasarı ise devam etmiştir. Uçucu madde bağımlılığının kronik dönemdeki ciddi ve kimi zaman geri dönüşsüz sonuçları göz önüne alındığında, hastalarda erken tıbbi ve psikososyal müdahaleler oldukça önemli gözükmektedir.
Chronic inhalant dependence with early onset cognitive impairment, depression and psychotic disorders: a case report I
Inhalant substance dependence is generally seen at 14-15 years of age and its prevalence decreases in adulthood. Inhalant use is common among disadvantaged groups, street children, people with history of crime, depression, suicide, antisocial attitudes, history of abuse, violence and any other drug dependence. Psychosocial factors are important in the beginning of inhalant dependence. Medical and neurological problems are frequently seen in chronic inhalant users. The duration of inhalant use is positively correlated with morbidity and mortality. In this report, medical and neuropsychiatric results of chronic inhalant dependence will be discussed. In our patient, chronic inhalant use caused central and peripheral neuropathy, cognitive impairment, depression, psychotic disorder, upper motor neuron type destruction in muscles and mild anemia. Neuropsychiatric destructive effects are prominent in chronic abuse. Mirtazapine and olanzapine treatment decreased depressive and psychotic symptoms, but cognitive impairment, neuropathy, upper motor neuron type destruction didn’t recover completely. Given serious and sometimes irreversible consequences of chronic inhalant dependence, early medical and psychosocial interventions seem very important.
___
- 1. Williams JF, Storck M, American Academy of Pediatrics Committee on Substance Abuse, American Academy of Pediatrics Committee on Native American Child Health. Inhalant Abuse. Pediatrics 2007; 119:1009-1017.
- 2. Sakai JT, Crowley TJ. Inhalant-related disorders: In Sadock BJ, Sadock VA, Ruiz P (editors). Kaplan & Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry. 9th edition. Lippincott Williams – Wilkins, 2009, 1341-1353.
- 3. Ives R. Disorders relating to the use of volatile substance. In Gelder MG, Lopez Ibor JJ, Andreasen NC (Editors). New Oxford Textbook of Psychiatry. New York: Oxford University Press, 2000, 546-550.
- 4. Amerikan Psikiyatri Birliği. Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı. 4. Baskı, Köroğlu E (Çeviri Ed.) Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 1995.
- 5. Wu LT, Ringwalt CL. Inhalant use and disorders among adults in the United States. Drug Alcohol Depend 2006; 85:1–11.
- 6. Ögel K. Madde kullanım bozuklukları epidemiyolojisi. Türkiye Klinikleri Dahili Tıp Bilimleri Dergisi Psikiyatri 2005; 1:61-64.
- 7. Ögel K, Çorapçıoğlu A, Sır A Tamar M, Tot Ş, Doğan O,Uğuz Ş, Yenilmez Ç, Bilici M, Tamar D, Liman O. Dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Derg 2004; 15:112-118.
- 8. Ögel K, Tamar D, Evren C, Çakmak D. Uçucu madde kullanımının yaygınlığı: Çok merkezli bir araştırmanın verilerinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2000; 1:220-224.
- 9. Koyuncuer A. Uçucu madde entoksikasyonlu hastalara ilk yaklaşım. STED 2004; 13:366-370.
- 10. Kumar S, Grover S, Kulhara P, Mattoo SK, Basu D, Biswas P, Shah R. Inhalant abuse: A clinic-based study. Indian J Psychiatry 2008; 50:117-120.
- 11. Storra CL, Westergaard R, Anthony JC. Early onset inhalant use and risk for opiate initiation by young adulthood. Drug Alcohol Depend 2005; 78:253–261.
- 12. Wu LT, Howard OM. Psychiatric disorders in inhalant users: results from the national epidemiologic survey on alcohol and related conditions Drug Alcohol Depend 2007; 88:146–155.
- 13. Vural M, Öğel K. Uçucu maddelerin kalp üzerine etkileri. Bağımlılık Dergisi 2005; 6:142- 146.
- 14. Ridenour TA, Bray BC, Cottler LB. Reliability of use, abuse, and dependence of four types of inhalants in adolescents and young adults. Drug Alcohol Depend 2007; 91:40–49.
- 15. Sakai JT, Hall SK, Mikulich- Gilbertson SK, Crowley TJ. Inhalant use, abuse, and dependence among adolescent patients: commonly comorbid problems. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2004; 43:1080-1088.
- 16. Aydin K, Kircan S, Sarwar S, Okur O, Balaban E. Smaller gray matter volumes in frontal and parietal cortices of solvent abusers correlate with cognitive deficits. AJNR Am J Neuroradiol 2009; 30:1922-1928.
- 17. Kucuk NO, Kılıç EÖ, Ibiş E, Aysev A, Gençoğlu EA, Aras G, Soylu A, Erbay G. Brain SPECT findings in long-term inhalant abuse. Nuc Med Commun 2000; 21:769-773.
- 18. Lubman DI, Yucel M, Lawrence AJ. Inhalant abuse among adolescents: neurobiological considerations. Br J Pharmacol 2008; 154:316–326.
- 19. Filley CM, Halliday W, Kleinschmidt-DeMasters BK. The effects of toluene on the central nervous system. J Neuropathol Exp Neurol. 2004; 63:1-12.
- 20. Yucel M, Takagi M, Walterfang M, Lubman DI. Toluene misuse and long-term harms: A systematic review of the neuropsychological and neuroimaging literature. Neurosci Biobehav Rev 2008; 32:910–926.
- 21. Yucel M, Lubman DI, Solowij N, Brewer WJ. Understanding drug addiction: a neuropsychological perspective. Aust NZJ Psychiatry 2007; 41:957-968.
- 22. Balster RL. Neural basis of inhalant abuse. Drug Alcohol Depend 1998; 51:207-214.
- 23. Altınbaş K, Saatçioğlu O, Çakmak D. Madde bağımlılığı ve psikoz. Nöropsikiyatri Arşivi 2007; 44:34-40.
- 24. Dankı D, Dilbaz N, Okay T. Madde kullanımına bağlı gelişen psikotik bozuklukta atipik antipsikotik tedavisi: bir gözden geçirme. Bağımlılık Dergisi 2005; 6:136-141.
- 25. Yüncü Z, Özbaran B, Altıntoprak E,Yıldız U, Aydın C, Coşkunol H. Sokak yaşantısı olan-olmayan madde kullanım bozukluğu olan ergenlerin klinik ve sosyodemografik özellikleri. Türkiye’de Psikiyatri 2007; 9:37-43.
- 26. Aksoy A, Ögel K. Sokakta yaşayan çocuklarda kendine zarar verme davranışı ve madde kullanımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6:163-169.
- 27. Altındağ A., Özkan M., Oto R. İnhalanla ilişkili bozukluklar. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2001;11:143-148.
- 28. Zeki Y, Kesebir S, Özbaran D, Çelik Y, Aydın C. Madde kullanım bozukluğu olan ergenlerin ebeveynlerinde psikopatoloji ve mizaç: kontrollü bir çalışma. Türk Psikiyatri Derg 2009; 20:5-13.