Gönül ÖZGÜR, AYSUN BABACAN GÜMÜŞ, Şifa GÜRDAĞ

Investigation of psychiatric symptoms in nurses working in a hospital

Amaç: Bu araştırma, hastanede çalışan hemşirelerdeki ruhsal belirtileri ve bu belirtileri etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde, Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nde gerçek leştirilmiştir. Örneklem grubu, hastanenin farklı birimlerinde çalışan 360 hemşireden oluşmuştur. Veriler, araş tırmacılar tarafından geliştirilen Tanıtıcı Bilgi Formu ve Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde yüzde dağılımı, Student-t testi, varyans analizi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Belirti Tarama Listesi sonuçlarına göre, hemşirelerin %67.5’inin somatizasyon, %57.2’sinin obsesif kompulsif belirti, %52.5’inin kişilerarası duyarlılık, %50.3’ünün depresyon, %50’sinin anksiyete, %53.3’ünün hosti lite, %45.3’ünün fobik reaksiyon, %60’ının paranoid düşünce, %47.2’sinin psikotizm, %50.3’ünün genel belirti düzeyi puanları yüksekti. Sosyoekonomik durum, çalışılan birim, bakılan hasta sayısı, çalışma pozisyonu, çalışma süresi, haftalık çalışma saati, aylık nöbet sayısı, fiziki ortam, hastalarla, doktorlarla ve yöneticilerle yaşanan sorunlar ve araç gereç kullanımının hemşirelerin ruhsal belirti düzeylerinde etkili olduğu bulunmuştur. Sonuç: Hemşireler ruhsal yönden desteklenmeli ve hemşirelerin ruh sağlığını koruyucu girişimlere önem veril melidir. Hastanede çalışan hemşirelerde ruhsal belirtileri azaltmak için, hastanelerde psikolojik, fiziksel ve sos yal koşulları iyileştirmek etkili olabilir.

Hastanede çalışan hemşirelerde ruhsal belirtilerin incelenmesi

Objective: This research was conducted to investigate the psychiatric symptoms and factors affecting nurses working in a hospital. Method: This study was carried out in Dr. Burhan Nalbantoğlu General Hospital in Turkish Republic of Northern Cyprus. The study sample was composed of 360 nurses from different departments of the Hospital. Data were collected by using the Descriptive Data Form created by the researchers and the Symptom Check List (SCL- 90-R). Percentages, averages, Student-t test, one way ANOVA test, Pearson’s correlation analysis were used in the analysis of the data. Results: According to the results of the Symptom Check List, scores were high for somatization in 67.5% of the nurses, for obsessive compulsive symptoms in 57.2%, for interpersonal sensitivity in 52.5%, for depression in 50.3%, for anxiety in 50%, for hostility in 53.3%, for phobic reaction in 45.3%, for paranoid ideation in 60%, for psychoticism in 47.2% and for general symptom level in 50.3% of the nurses. Socioeconomic status, work unit, number of patients cared for by nurses, working position, weekly working hours, number of shifts per month, physical environment, problems with patients, doctors and managers, and problems in the use of equipment were found to have effect on the levels of psychiatric symptoms among nurses. Conclusion: Nurses should be supported psychologically and attention should be given to protect the mental health of nurses. Improving psychological, physical and social conditions in the hospitals can be effective to decrease psychiatric symptoms among nurses.

PDF

___

1. Arcak R, Kasımoğlu E. Diyarbakır merkezdeki hastane ve sağlık ocaklarında çalışan hemşirelerin sağlık hizmetlerindeki rolü ve iş memnuniyetleri. Dicle Tıp Dergisi 2006; 33:23-30 (Article in Turkish).
2. Altıntoprak AE, Karabilgin S, Çetin Ö, Kitapçıoğlu G, Çelikkol A. Hemşirelerin iş ortamlarındaki stres kaynakları; depresyon, anksiyete ve yaşam kalitesi düzeyleri: Yoğun bakım ve yataklı birimlerde hizmet veren hemşireler arasında yapılan bir karşılaştırma çalışması. Türkiye’de Psikiyatri 2008; 10:9-17 (Article in Turkish).
3. Gönül Ö, Yıldırım S, Aktaş N. Bir üniversite hastanesinin ameliyathane ve yoğun bakım hemşirelerinde ruhsal durum değerlendirmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 12:21-30 (Article in Turkish).
4. Öztürk O. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, 10. Baskı, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2004, 91-216 (Article in Turkish).
5. Üstün B. Hemşirelik ve tükenmişlik. Ege Üniversitesi Hemşirelik Dergisi 2001; 17:87-96 (Article in Turkish).
6. Dunn S, Wilson B, Esterman A. Perceptions of working as a nurse in an acute care setting. J Nurs Manag 2005; 13:22-31.
7. Yılmaz S, Hacıhasanoğlu R, Çiçek Z. Hemşirelerin genel ruhsal durumlarının incelenmesi. Sted 2006; 15:92-97 (Article in Turkish).
8. Yıldız N, Yolsal N, Ay P, Kıyan A. İstanbul Tıp Fakültesinde çalışan hekimlerde iş doyumu. İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası 2003; 66:34-41 (Article in Turkish).
9. Görgülü S. Hemşirelik ve anksiyete. Türk Hemşireler Dergisi 1988; 38:23-24 (Article in Turkish).
10. Arıkan F, Gökçe Ç, Özer ZC, Köksal CD. Tükenmişlik ve hemşirelik. Hemşirelik Forumu 2006; 2:14-17 (Article in Turkish).
11. Canbaz S, Sünter T, Dabak Ş, Öz H, Peşken Y. Hemşirelerde tükenmişlik sendromu, iş doyumu ve işe bağlı gerginlik. Hemşirelik Forumu 2005; 4:30-34 (Article in Turkish).
12. Pektekin Ç. Vazgeçilmez sağlık elemanı olarak hemşire. Hemşirelik Forumu 1998; 1:74-78 (Article in Turkish).
13. Yeşil A, Ergün Ü, Amasyalı C, Er F, Olgun NN, Aker T. Çalışanlar için yaşam kalitesi ölçeği Türkçe uyarlaması geçerlik ve güvenirlik çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi 2010; 47:111-117 (Article in Turkish).
14. Yıldız S, Görak G. Hemşirelikte çalışma şeklinin anksiyete düzeyine etkisi. III. Hemşirelik Eğitimi Sempozyumu Kitabı, 1993, 472-479 (Article in Turkish).
15. Gülseren Ş, Karaduman E, Kültür S. Hemşire ve teknisyenlerde tükenmişlik sendromu ve depresif belirti düzeyi. Kriz Dergisi 2000; 8:27-38 (Article in Turkish).
16. Tyler PA, Ellison RN. Sources of stress and psychological well- being in high-dependency nursing. J Adv Nursing 1994; 19:469- 476.
17. Uğurlu N. Hemşirelerde kontrol odağı inancı ile stresle başa çıkma stratejileri ve psikolojik belirti gösterme durumları arasındaki ilişkiler. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 2002 (Thesis in Turkish).
18. Sabuncu N, Gülseven B, Karabacak Ü. Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin stres kaynaklarının belirlenmesi. Yoğun Bakım Hemşireleri Dergisi 1999; 3:10-14 (Article in Turkish).
19. Dede M. Dahili yoğun bakım hemşirelerinin iş doyumları ve karşılaştıkları güçlükler. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2007 (Thesis in Turkish).
20. Gürsoy AA, Çolak A, Çakar Y. Ameliyathanede çalışan hemşirelerde iş doyumu, tükenmişlik ve anksiyete. 4. Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı, 2003, 281-288 (Article in Turkish).
21. Kanan N, Aksoy G, Akyolcu N. Ameliyathane hemşirelerinde iş doyumunu etkileyen faktörler. Hemşirelik Bülteni 1993; 30:1-9 (Article in Turkish).
22. Yıldız N, Kanan N. Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerde iş doyumunu etkileyen faktörler. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2005; 9:8-13 (Article in Turkish).
23. Sayıl I, Haran S, Ölmez Ş, Özgüven HD. Ankara Üniversitesi hastanelerinde çalışan doktor ve hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri. Kriz Dergisi 1997; 5:71-78 (Article in Turkish).
24. Haran S, Özgüven HD, Ölmez Ş, Sayıl I. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri ve Ankara Numune Hastanesinde çalışan doktor ve hemşirelerde tükenmişlik düzeyleri. Kriz Dergisi 1998; 6:75-79 (Article in Turkish).
25. Oğuzberk M, Aydın A. Ruh sağlığı çalışanlarında tükenmişlik. Klinik Psikiyatri 2008; 11:167-179 (Article in Turkish).
26. Özbayır T, Demir F, Candan Y, Dramalı A. Ameliyathane hemşirelerinde tükenmişliğin incelenmesi. Hemşirelik Forumu 2006; 2:18-25 (Article in Turkish).
27. Dağ İ. Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R)’nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Turk Psikiyatri Derg 1991; 2:5-12 (Article in Turkish).
28. Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2000, 33-41 (Article in Turkish).
29. Çavuş E. Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin ruhsal durumlarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2006 (Thesis in Turkish).
30. Ulupınar S. Çeşitli kurumlarda çalışan hemşirelerin benlik saygısı ve ruhsal durumlarını etkileyen faktörlerin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İ.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1991 (Thesis in Turkish).
31. Aslan H, Alpaslan ZN, Aslan O, Ünal M. Hemşirelerde tükenme, iş doyumu ve ruhsal belirtiler. Nöropsikiyatri Arşivi 1996; 33:192-199 (Article in Turkish).
32. Baltaş A, Baltaş Z. Stres ve Başa çıkma Yolları. 22. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2004 (Article in Turkish).
33. Çelikkol A. Çağdaş İş Yaşamında Ruh Sağlığı. Melisa Matbaacılık, İstanbul, 2001 (Article in Turkish).
34. Sever A. Hemşirelerin iş stresi ile başa çıkma yolları ve bunun sonuçlarının araştırılması. Doktora Tezi, İ.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1997 (Thesis in Turkish).
35. Ebrinç S, Açıkel C, Başoğlu C, Çetin M, Çeliköz B. Yanık merkezi hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma: Karşılaştırmalı bir çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3:162-168 (Article in Turkish).
36. Kocabıyık ZO, Çakıcı E. Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2008; 9:132-138 (Article in Turkish).
37. Aiken L. Clarke S, Sloane D, Sochalski J, Silber JH. Hospital nurse staffing and patient mortality, nurse burnout and job satisfaction. JAMA 2002; 288:1987-1993.
38. Tamagawaa R, Lob B, Booth R. Tolerance of shift work. App Ergon 2007; 38:635-642.
39. Drake CL, Roehrs T, Richardson G, Walsh JK, Roth T. Shift work sleep disorder: prevalence and consequences beyond that of symptomatic day workers. Sleep 2004; 27:1453-1462.
40. Akerstedt T, Wright KP. Sleep loss and fatigue in shift work and shift work disorder. Sleep Med Clin 2009; 4:257-271.
41. Selvi Y, Özdemir PG, Özdemir O, Aydın A, Beşiroğlu L. Influence of night shift work on psychologic state and quality of life in health workers. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences 2010; 23:238-243.
42. Karadağ G, Sertbaş G, Güner İÇ, Taşdemir HS, Özdemir N. Hemşirelerin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri ile bunları etkileyen bazı değişkenlerin incelenmesi. Hemşirelik Forumu 2002; 5:8-15 (Article in Turkish).
43. Aydın R, Kutlu Y. Hemşirelerde iş doyumu ve kişilerarası çatışma eğilimi ile ilgili değişkenler ve iş doyumunun çatışma eğilimi ile olan ilişkisini belirleme. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001; 5:37-45 (Article in Turkish).
44. Decker FH. Occupational and nonoccupational factors in job satisfaction and psychological distress among nurses. Res Nurs Health 1997; 20:453-464.
45. Healy C, McKay M. Identifying sources of stress and job satisfaction in the nursing environment. Aust J Adv Nurs 1999; 17:30-35.
46. Lambert VA, Lambert CE, Itano J, Inouye J, Kim S, Kuniviktikul W, Sitthimongkol Y, Pongthavornkamol K, Gasemgitvattana S, Ito M. Crosscultural comparison of workplace stressors, ways of coping and demographic characteristics as predictors of physical and mental health among hospital nurses in Japan, Thailand, South Korea and the USA (Hawaii). Int J Nurs Stud 2004; 41:671- 684.
47. French SE, Lenton R, Walters V, Eyles J. An empirical evaluation of an expanded nursing stress scale. J Nurs Meas 2000; 8:161-178.
48. Arafa MA, Nazel NW, İbrahim NK, Attia A. Predictors of psychological well-being of nurses in Alexandria, Egypt. Int J Nurs Pract 2003; 9:313-320.