Şeref ŞİMŞEK, Cem GÖKÇEN, E. Çığıl FETTAHOĞLU

Attention Deficit hyperactivity disorder (ADHD) and other psychiatric symptoms in parents of children with adhd

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan çocukların ebeveynlerindeki DEHB ve diğer psikiyatrik belirtileri araştırmaktır. Yöntem: DEHB olan 34 çocuğun anne (n=34) ve babaları (n=29) araştırma grubuna alındı. Kontrol grubuna ise, daha önce ruhsal sorunlar nedeniyle doktora başvuru öyküsü olmayan, DSM-IV tanı ölçütlerine göre, DEHB ve Yıkıcı Davranım Bozukluğu (YDB) tanıları dışlanan 34 çocuğun anne (n=34) ve babaları (n=31) alındı. Ebeveynlere, Belirti Tarama listesi (Symptom Check List: SCL-90-R) ve Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Ölçeği (DEHÖ-E) uygulandı. Bulgular: Hasta grubunda bulunan ebeveynler, kontrol grubundaki ebeveynlere göre anlamlı oranda daha fazla DEHB belirtilerine ve psikiyatrik belirtilere sahip bulundu. Sonuç: DEHBli çocukların değerlendirilmeleri ve tedavi süreçlerinde ebeveynlerinin, DEHB ve diğer psikiyatrik bozukluklar açısından yakından izlenmesi faydalı olabilir. Ebeveynde var olabilecek hastalığın tedavisinin, çocuğun DEHB belirtilerinin düzelmesine katkı sağlayacağına inanılmaktadır.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan çocukların ebeveynlerinde DEHB ve diğer psikiyatrik belirtiler

Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) and other psychiatric symptoms in parents of children with ADHD Objective: The aim of this study is to investigate Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) and other psychiatric symptoms of the parents of children with ADHD. Method: Mothers (n=34) and fathers (n=29) of 34 children with ADHD were included into the study group. Mothers (n=34) and fathers (n=31) of 34 children with no history of referral to a doctor due to previous psychological problems and for whom diagnoses of ADHD and Disruptive Behavior Disorder (DBD) according to DSM-IV were ruled out were assigned as the controls. The parents were given Symptom Check List (SCL-90-R) and Adult Attention Deficit Hyperactivity Scale (ADHD-A). Results: Parents from the patient group were found to have significantly more ADHD and psychiatric symptoms compared to parents from the control group. Conclusion: In the evaluation and treatment process of children with ADHD, it would be beneficial to monitor their parents in terms of adult ADHD and related co-morbid psychiatric conditions. It is suggested that treating parents would benefit in the improvement of ADHD symptoms in children.

PDF

___

1. Biederman J. Attention-deficit/hyperactivity disorder: a selective overview. Biol Psychiatry 2005; 57:1215-1220.
2. Faraone SV, Sergeant J, Gillberg C, Biederman J. The worldwide prevalence of ADHD: is it an American condition? World Psychiatry 2003; 2:104-113.
3. Kessler RC, Adler L, Barkley R, Biederman J, Conners CK, Demler O , Faraone SV, Greenhill LL, Howes MJ, Secnik K, Spencer T, Ustun TB, Walters EE, Zaslavsky AM. The prevalence and correlates of adult ADHD in the United States: results from the National Comorbidity Survey Replication. Am J Psychiatry 2006; 163:716-723.
4. Polanczyk G, de Lima MS, Horta BL, Biederman J, Rohde LA. The worldwide prevalence of ADHD: a systematic review and metaregression analysis. Am J Psychiatry 2007; 164:942-948.
5. Erşan EE, Doğan O, Doğan S, Sümer H. The distribution of symptoms of attention-deficit/hyperactivity disorder and oppositional defiant disorder in school age children in Turkey. Eur Child Adolesc Psychiatry 2004; 13:354-361.
6. Cantwell DP. Attention deficit Disorder: a review of the past 10 years. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1996; 35:978-987.
7. Rietveld MJ, Hudziak JJ, Bartels M, van Beijsterveldt CE, Boomsma DI. Heritability of attention problems in children: I. cross-sectional results from a study of twins, age 3-12 years. Am J Med Genet B Neuropsychiatr Genet 2003; 117:102-113.
8. Biederman J, Faraone S, Milberger S, Curtis S, Chen L, Marrs A, Ouellette C, Moore P, Spencer T. Predictors of persistence and remission of ADHD: results from a four year prospective follow-up study of ADHD children. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1996; 35:343-351.
9. Biederman J, Faraone SV, Keenan K, Knee D, Tsuang MT. Familygenetic and psychosocial risk factors in DSM-III attention deficit disorder. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1990; 29:526-533.
10. Faraone S, Biederman J, Chen WJ, Krifcher B, Keenan K, Moore C. Segregation analysis of attention deficit hyperactivity disorder: evidence for single gene transmission. Psychiatr Genet 1992; 2:257-275.
11. Frick PJ, Lahey BB, Christ MG, Geren S. History of childhood behavior problem in biological relatives of boys with attention deficit hyperactivity disorder and conduct disorder. J Clin Child Psychol 1991; 20:445-451.
12. Biederman J, Faraone SV, Spencer T, Wilens T, Mick E, Lapey KA. Gender differences in a sample of adults with attention deficit hyperactivity disorder. Psychiatry Res 1994; 53:13-29.
13. Biederman J, Faraone SV, Spencer T, Wilens T, Norman D, Lapey KA, Mick E, Lehman BK, Doyle A. Patterns of psychiatric comorbidity, cognition, and psychosocial functioning in adults with attention deficit hyperactivity disorder. Am J Psychiatry 1993; 150:1792-1798.
14. Ekinci S, Öncü B, Canan S. Erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu: Eş tanı ve işlevsellik. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2011; 12:185-191 (Article in Turkish).
15. Reiss D. Parents and children: linked by psychopathology but not by clinical care. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2011; 50:431-4.
16. Derogatis LR. SCL90: Administration, Scoring and Procedure Manual-I for the revised version. Baltimore, MD: John Hopkins Unix., School of Medicine, Clinical Psychometrics Unit, 1977.
17. Dağ İ. Belirti Tarama Listesinin üniversiteli öğrenciler için güvenirliği ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Derg 1991; 2:5-12 (Article in Turkish).
18. Günay Ş, Savran C, Aksoy UM, Maner F, Turgay A, Yargıç İ. Erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite ölçeğinin dilsel eşdeğerlilik, geçerlik, güvenirlik ve norm çalışması. Türkiyede Psikiyatri 2006; 8:98104 (Article in Turkish).
19. Kaufman J, Birmaher B, Brent D, Rao U, Flynn C, Moreci P, Williamson D, Ryan N. Schedule for affective disorder and schizophrenia for school age children-present and life-time version (K- SADS-PL): initial reliability and validity data. J Em Acad Child Adolesc Psychiatry 1997; 36:980-988.
20. Gökler B, Ünal F, Pehlivantürk B. Okul çağı çocukları için duygulanım bozuklukları ve şizofreni görüşme çizelgesi-şimdi ve yaşam boyu şekli-Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirliği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2004; 11:109-116 (Article in Turkish).
21. Spetie L, Arnold EL. Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: In Volkmar M (editor). Lewiss Child and Adolescent Psychiatry. 4.baskı, Williams&Wilkins, 2007, 430-454.
22. Faraone SV, Biederman J, Chen W, Milberger S, Warburton R, Tsuang MT. Genetic heterogeneity in attention deficit hyperactivity disorder: gender psychiatric comorbidity and maternal ADHD. J Abnorm Psychol 1995; 104:334-345.
23. Biederman J, Munir K, Knee D. Conduct and oppositional disorder in clinically referred children with attention deficit disorder: a controlled family study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1987; 26:724-727.
24. Öner Ö, Aysev AS. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu. İçinde: Aysev AS, Taner YI (Editörler). Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları. 1. Baskı, İstanbul: Golden Print, 2007, 397-421 (Book chapter in Turkish).
25. Faraone SV, Biederman J, Spencer T, Wilens T, Seidman LJ, Mick E, Doyle AE. Attention deficit hyperactivity disorder in adults: an overview. Biol Psychiatry 2000; 48:9-20.
26. Camcıoğlu T, Yıldız Ö, Ağaoğlu B. DEHB tanısı konmuş çocukların anne babalarında DEHB sıklığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2011; 12:212-220 (Article in Turkish).
27. Chronis AM, Lahey BB, Pelham WE Jr, Kipp HL, Baumann BL, Lee SS. Psychopathology and substance abuse in parents of young children with attention deficit hyperactivity disorder. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2003; 42:1424-1432.
28. Yapıcıoğlu B, Kavakcı Ö, Güler AS, Semiz M, Doğan O. Sivas il merkezinde erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun yaygınlığı ve eşlik eden eksen-I, eksen-II tanıları. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2011; 12:177-184 (Article in Turkish).
29. Aydın H Diler RS, Yurdagül E, Uğuz Ş, Şeydaoğlu G. DEHB tanılı çocukların ebeveynlerinde DEHB oranı. Klinik Psikiyatri 2006; 9:70-74 (Article in Turkish).
30. Sevinc E, Şengul C, Cakaloz B, Herken H. Psikiyatri polikliniğinde erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı konan hastalarda eştanı. Nöropsikiyatri Arşivi 2010; 47:139-143 (Article in Turkish).
31. Alyanak F Ö, Yargıc İ, Oflaz S. Genel Psikiyatri Polikliniğinde erişkin dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu sıklığı ve dikkat eksikliği- hiperaktivite bozukluğuna eşlik eden diğer psikiyatrik bozukluklar. Nöropsikiyatri Arşivi 2011; 48:119-124 (Article in Turkish).
32. Johnston C, Mash EJ. Families of children with attention-deficit/ hyperactivity disorder: review and recommendations for future research. Clin Child Fam Psychol Rev 2001; 4:183-207.
33. Secnik K, Swensen A, Lage MJ. Comorbidities and costs of adult patients diagnosed with attention-deficit hyperactivity disorder. Pharmacoeconomics 2005; 23:93-102.
34. Riley AW, Lyman LM, Spiel G, Döpfner M, Lorenzo MJ, Ralston SJ. The Family Strain Index. Reliability, validity, and factor structure of a brief questionnaire for families of children with ADHD. Eur Child Adolesc Psychiatry 2006; 15 (Suppl.1):72-78.
35. Harvey E, Danforth JS, McKee TE, Ulaszek WR, Friedman JL. Parenting of children with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD): the role of parental ADHD symptomatology. J Atten Disord 2003; 7:31-42.