Toplumsal Cinsiyet ve Bilim İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme

İlk insanlardan günümüze gelene kadar masallardan mitlere, dini metinlerden bilim kuramlarına birçok farklı alanda kendisine yer bulan cinsiyet konusunun henüz özneleşme mücadelesi veren “kıyıda kalmışlar”ı -aslen kadınları- değil, tüm insanları ilgilendirdiği aşikârdır. Bu nedenle eril ile bilimselin bağdaştırılmasının açıklanması girişimi, basit bir biyolojik indirgemecilikten kurtulmanın ve toplumsal cinsiyet deneyimimizi, bilişsel ve duygusal temelde yeniden inşa etmemizin yolunu gösterecektir. Bilimle ilgilenenlerin çoğunluğunun erkek olması, bilimin erilliğinin açıklanmasında önemli bir bileşendir ancak tek başına yeterli değildir. Hatta bu sayısal üstünlük, bir neden değil, bilimin erilliğinin bir sonucudur. Bu tür sorunların giderilmesinin başlangıç noktası, toplumsal cinsiyet algısının değiştirilmesidir. “Bilim adamı” söyleminde olduğu gibi bilimi, eril dilin tahakkümünden kurtarmakla yola koyulan “bilim insanları”, bilimin erkek işi olduğu iddialarının mesnetsizliğini ispatlamaya başlamıştır. Bilim gerçekten erkek işi midir? Bilimin cinsiyeti var mıdır? Her şeyden önce aklın cinsiyeti var mıdır? Erilliğin ve tahakkümün sığındığı ya da kaynak bulduğu alanları tespit ederek güncel sorunlara çözüm geliştirmek önem arz etmektedir. Doğayı nesneleştiren, özneyi eril, nesneyi dişi konumuna indirgeyen bilim yapma geleneğini ve toplumsal cinsiyet algısını değiştirmek bir zorunluluktur. Bireylerin öznelik konumları dâhil birçok şeyin bir dil oyunundan ibaret olmadığı yapılacak yeni araştırmalarla açıklığa kavuşturulmalıdır. Bu çalışma, toplumsal cinsiyet ile bilim arasında nasıl bir ilişki olduğunun irdelenmesini ve bazı çözüm önerilerinde bulunma girişimini kapsamaktadır

Anahtar Kelimeler:

Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Bilim, Bilim

An Assessment on the Relationship Between Gender and Science

The matter of sex and/or gender not only related females/women whose dwelling places usually lay in odd corners but also concerns all human beings is an obvious matter because of the fact that throughout history there is a long range struggle on behalf of subjectivity process of females/women in the frameworks of fairy tales, mythological narratives, religious texts and more important in the philosophical and scientific problems and theories. As it is well-known, mentioned struggle interrelated mainly with the comprehension of scientific activity as a kind of mannish occupation. That’s exactly what it means those efforts (struggle) has some undeniable aspects in the context of a new orientation of scientific activity that offers a transformation within the problem of sex/gender. It can be said that a constitutive movement in progress aiming to a holistic view so as to integrate cognitive and sensitive experiences of human beings with the process of scientific activity. Therefore, fundamental questions and matters fall into place at first: Is science really a manly occupation? Has scientific activity or reason a kind of sex/gender in itself? What is the exact reference of the notion of “scientist”? In this study, first of all, we will offer an overarching historical perspective about scientific activity and related fields in the scene of philosophical problems about metaphysical dualities such as female/male, being a woman or a man. Secondly, we will focus on the fundamental aspects of sex/gender studies in the context of their resistance of mentioned dualities. In conclusion, we will try to offer some solution proposals about how it is possible to reconsider the sex/gender matter not only scientific but also within whole intellectual activities of human beings

Keywords:

Gender, Roles of Gender, Science, Tradition of Making Science,

PDF

___

Bhasin, Kamla. (2003). Toplumsal Cinsiyet Bize Yüklenen Roller, çev. Kader Ay, Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yayınları, İstanbul.
Butler, Judith. (2008). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, çev. Başak Er- tür, Metis Yayınları, İstanbul.
Butler, Judith. (2014). Bela Bedenler, Çev. Cüneyt Çakırlar ve Zeynep Talay, Pinhan Yayın- ları, İstanbul.
Direk, Zeynep. (2005). Başkalık Deneyimi: Kıta Avrupası Felsefesi Üzerine Denemeler, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Dürüşken, Çiğdem. (2014). Antikçağ Felsefesi: Homeros’tan Augustinus’a Bir Düşünce Serüve- ni, Alfa Basım Yayım, İstanbul.
Feyerabend, Paul K. (1991). Yönteme Hayır, çev. Ahmet İnam, Ara Yayıncılık, İstanbul.
Feyerabend, Paul K. (1999). Özgür Toplumda Bilim, Çev. Ahmet Kardam, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Fox Keller, Evelyn. (2007). Toplumsal Cinsiyet ve Bilim Üzerine Düşünceler, çev. Ferit Burak Aydar, Metis Yayınları, İstanbul.
Gander, Mary J. ve Harry W. Gardiner. (2004). Çocuk ve Ergen Gelişimi, yay. haz. Bekir Onur, İmge Kitabevi Yayınları, İstanbul.
Kılıç, Berna. (2007). “Aklın Cinsiyeti Var mı?”, Cinsiyetli Olmak, ed. Zeynep Direk, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, ss. 35-50.
Kovanlıkaya, Aliye. (2007). “Kant’ta Cinsiyet Farklılığı”, Cinsiyetli Olmak, ed. Zeynep Direk, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, ss. 9-24.
Kuhn, Thomas S. (1995). Bilimsel Devrimlerin Yapısı, Çev. Nilüfer Kuyaş, 4. Basım, Alan Yayıncılık, İstanbul.
Mansfield, Nick. (2006). Öznellik: Freud’dan Haraway’e Kendilik Kuramları, çev. Hüsamettin Çetinkaya ve Rahmi Durmaz, Aralık Yayınları, İzmir.
Özkazanç, Alev. (2010). “Bilim ve Toplumsal Cinsiyet”, II. Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kongresi Kitabı, Ankara, ss. 16-22.
Sarup, Madan. (2004). Postyapısalcılık ve Postmodernizm, Çev. Abdülbaki Güçlü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
Scott, Joan. (2007). Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi, çev. Aykut Tunç Kılıç, Agora Kitaplığı, İstanbul.
Wilson, Holly L. (2013). “Ekofeminizm Perspektifinden Kant’ı Yeniden Düşünmek”, çev. Gamze Keskin Yurdakurban, Özne, Sayı 18, Bahar 2013, ss. 177-199.