Teknoloji ve Toplumsal Değişim İlişkisinin Sosyal İnşa Kuramı Bağlamında İncelenmesi

Sanayi Devrimi’nin beraberinde getirdiği yapısal dönüşümler, toplumsal değişim analizlerine teknolojik gelişmelerin dahil edilmesini zorunlu kılmıştır. Teknolojik gelişmelerle toplumsal değişim arasında mekanik bir nedensellik kuran ve teknolojiyi toplumsal değişimin yegâne belirleyeni kabul eden teknolojik determinizm, uzun süre geçerliliğini korumuştur. Ancak teknolojiyi otonom bir güç olarak kabul eden determinist kuram, toplumsal yapının teknoloji üzerindeki etkilerini tamamen inceleme dışı bırakmaktadır. Teknolojik determinizme bir tepki olarak doğan Teknolojinin Sosyal İnşası Kuramı ise, toplum ve teknolojinin ortaklaşa inşa edildiği varsayımına dayanır. Bu çalışmada yapılmak istenen, sosyal inşa kuramının kavramsal çerçevesi ışığında, teknoloji-toplum ilişkisinin yeniden değerlendirilmesidir. Sonuç olarak sosyal inşacı bakış, toplum ve teknoloji arasındaki etkileşime yaptığı vurgu ile daha bütüncül bir kavrayış sunmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Toplum, Sosyal İnşa, Teknoloji, Teknolojinin Sosyal İnşası

A Research in the Context of the Social Constructivism of Technologyand social change

The structural transformations brought about Industrial Revolution show that it’s necessary to take technology into consideration on the subject of social change issue. Technological determinism that attributes a mechanical causality between technology and social change, and which also affirms technolgy as the only factor driving the social change, remained valid for a long time. However, by claming that technology is autonomous, technological determinism completely rules the impact of technology out on social change. The social construction of technology (SCOT) approach emerges as a reaction to the technological determinism based upon the assumption that technology and society are constructed together. The main purpose of this article is to reconceive the relation between technology and society in consideration of the theoretical frame of social construction of technology (SCOT) approach. Consequently, constructivism provides a more comprehensive point of view with its emphasis on the relationality between technology and society

Keywords:

Social Change, Social Construction, Technology, The Social Construction of Technology,

PDF

___

Basalla, G., (2013). Teknolojinin Evrimi, C. Soydemir (Çev.), Ankara: Doğu-Batı.
Berger, P. L., Luckmann, T., (1966). The Social Construction of Reality-A Treatise in the Soci- ology of Knowledge, NewYork: Penguin Books.
Bijker, W. E., Pinch, T. F., (1993). “The Social Construction of Facts and Artifacts: Or How the Sociology of Science and the Sociology of Technology Might Benefit Each Ot- her”, Social Construction of Technological Systems (2. Baskı), ed. Bijker, W. E., Hughes, T., Pinch, T., Cambridge: MIT Press, pp.17-50.
Bijker, W. E., (1995). Of Bicycles, Bakelites, and Bulbs: Toward a Theory of Sociotechnical Chan- ge, Cambridge, MA: MIT Press.
Bijker, W. E., (2001). “Understanding Technological Culture through a Constructivist View of Science, Technology, and Society”, Visions of STS: Counterpoints in Science, Techno- logy, and Society Studies, ed. Cutliffe, S. H., ve Mitcham, C., Albany, NY: SUNY Press.
Bijker, W. E., (2010). “How is Technology Made-That is the Question?”, Cambridge Journal of Economics, V. 34, pp. 63-76. doi:10.1093/cje/bep068
Bloor, D., (1991). Knowledge and Social Imaginary (2. Baskı), Chicago: University of Chi- cago Press.
Çelebi, N., (2007). Sosyoloji Notları, Ankara: Anı.
Erdil, E., Akçomak, S., Pamukçu, M.T., Tiryaki, M., (Ed.) (2016). Bilim Teknoloji ve Yenilik- Kavramlar, Kuramlar ve Politika, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Giddens, A., (1999). Toplumun Kuruluşu, Hüseyin Özel (Çev.), Ankara: Bilim ve Sanat.
Gimpel, J., (2005), Ortaçağda Endüstri Devrimi (8. Baskı), N. Özüaydın (Çev.), Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
Klein, H. K., Kleinman, D. L., (2002). “The Social Construction of Technology: Structural Considerations”, Science, Technology&Human Values, V. 27, No. 1, pp. 28-52. http:// www.jstor.org/stable/690274
Latour, B., (1992). “Where are the Missing Masses? The Sociology of a few Mundane Artifacts”, Shaping Technology/Building Society, ed. W. E. Bijker ve J. Law, MA: MIT Press, pp. 225-58.
Merton, R. K., (1968). Social Theory and Social Structure, New York: The Free Press.
Mesthene, E. G., (1971). Technological Change-Its Impact on Man and Society, Massachu- setts: Harvard University Press.
Russell, S., (1986). The Social Consideration of Artefacts: A Response to Pinch and Bijker, Social Studies of Science, V. 16, No. 2, pp. 331-346
http://www.jstor.org/stable/285210
Sismondo, S., (1993). “Some Social Constructions”, Social Studies of Science, Sage Publicati- on, Vol. 23, No: 3, pp. 515-553, http://www.jstor.org/stable/370258
Sismondo, S., (2016). Bilim ve Teknoloji Araştırmaları Yaklaşımı: Temeller, S. Sağyan, Ü. Tat- lıcan (Çev.) Ankara: Epos.
Volti, R., (2014). Society and Technological Change, New York: Worth Publishers.
Wallace, R. A., Wolf, A., (2002). Çağdaş Sosyoloji Kuramları, L. Elrubuz, M. R. Ayas (Çev.), İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.