BİLİM SOSYOLOJİSİ VE AYDIN SAYILI’DA BİLİM TARİHİNİN SOSYOLOJİK BOYUTU

Bu çalışmada, Batı’da bilim sosyolojisi çalışmalarının genel eğilimleri ile Aydın Sayılı’nın çalışmalarının sosyolojik boyutu karşılaştırılacaktır. Böylece, sosyal bir fenomen olarak bilimsel bilgiye sosyolojik yaklaşımın Türkiye’deki bilim çalışmalarındaki yeri incelenecektir. Böylesi bir bilim incelemesi, bir bilim sosyolojisi olarak, bilimin bilim dışı diğer sosyal fenomenlerin etkisinden bağışık olup olmadığına yoğunlaşacaktır. Bu sosyal fenomenler geleneksel içselci bilim felsefesi ve tarihi için konu dışıdır. Buna karşın, Sayılı’nın çalışması sosyolojik boyutuyla dışsal fenomenleri kapsam dışında bırakmamıştır. Eğer durum buysa, Türkiye’deki bilim sosyolojisi tarihini Aydın Sayılı ile başlatmak mümkün olacaktır

In this study, sociology of science studies’ general tendency in the West will be compared with the sociological aspects of Aydın Sayılı’s works. By this way, the place of sociological approach to scientifi c knowledge as a social phenomenon in Turkish science studies will be investigated. Such a study of science, as a sociology of science, will concentrate on whether science immunes to other external social phenomenon’s effects. These social phenomenons are irrelevant for traditional internalist history and philosophy of science. However, Sayılı’s work, with its sociological aspect, did not take external phenomenons out of context. If that’s the case, it will be possible to start the history of sociology of science studies in Turkey with Aydın Sayılı

Keywords:

Sociology of Science, Aydın Sayılı, Robert Merton, Boris Hessen, Internalism Externalism,

PDF

___

Bernal. J. D. (2009). Tarihte Bilim. C1. çev. Tonguç Ok. Evrensel Basım Yayın. İstanbul.

Collins. H.M. (2010). “Bilimsel Bilgi Sosyolojisi: Çağdaş Bilim Üzerine İncelemeler”. Bilim Sosyolojisi İncelemeleri (ed. Bekir Balkız. Vefa Saygın Öğütle). s. 29-58. çevb.ekir Balkız. Doğu Batı Yayınları. Ankara.

Daston. Lorraine (2012). “Objektivite ve Perspektiften Kaçış”. Bilimin Sınırları ve Bilimsel İhtilafl ar. ed. ve çev. Mihribah Şenses. s. 95-120. Paradigma Yayınları. İstanbul.

Feyerabend. Paul (1995). Akla Veda. çev. Ertuğrul Başer. Ayrıntı Yayınları. İstanbul.

Gieryn. Thomas F. (2012). “Bilimin Sınırları”. Bilimin Sınırları ve Bilimsel İhtilafl ar. ed. ve çev. Mihribah Şenses. s. 3-73. Paradigma Yayınları. İstanbul.

Hessen. Boris (2010). “Newton’un Principia’sının Toplumsal ve Ekonomik Kökenleri”. Bilim Sosyolojisi İncelemeleri (ed. Bekir Balkız. Vefa Saygın Öğütle). s. 65-148. çev. Eren Buğlalılar. Doğu Batı Yayınları. Ankara.

Huff. Tubby E. (2010). Modern Bilimin Doğuşu ve Yükselişi. çev. İnan Kalaycıoğulları. Ertan Tağman. Aynur Yetmen. Epos Yayınları. Ankara.

Mannheım. Karl (2009). İdeoloji ve Ütopya. çev. Mehmet Okyayuz. De Ki Basım Yayın. Ankara.

Merton. Robert K. (1938). “Science. Technology and Society in Seventeenth Century England”. Osiris. V4. pp 360-632. The University of Chicago Press.

Merton. Robert K.(2010). “Bilim ve Toplumsal Düzen”. Bilim Sosyolojisi İncelemeleri (ed. Bekir Balkız. Vefa Saygın Öğütle). s. 148-165. çev. Ümit Tatlıcan. Doğu Batı Yayınları. Ankara.

Reichenbach. Hans (1938). Experience and Prediction. The University Of Chicago Press. Chicago – USA.

Sarton. George (1962). “History of Science”. On The History of Science. Ed. Dorothy Stimson. s. 1-15. Harvard University Press. Cambridge.

Sayılı. Aydın (2010). Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir. Editör: Remzi Demir. Derleyen: İnan Kalaycıoğulları. Atatürk Kültür Merkezi. Ankara.

Şenses. Mihriban (2012). “Bilim Sosyolojisinde İhtilafl arın Yeri ve Önemi”. Bilimin Sınırları ve Bilimsel İhtilafl ar. ed. ve çev. Mihriban Şenses. s. XI- XIX. Paradigma Yayınları. İstanbul.