Üniversite öğrencilerinin sağlıkla ilgili alışkanlıklar ve kanser konusundaki bilgi ve tutumları
Amaç: Bu çalışmanın amacı Tıp Fakültesi dönem bir öğrencilerinin yaşam biçimi ve alışkanlıkların kanser hastalığı üzerine etkilerine yönelik bilgi ve tutumlarını saptamaktır. Gereç ve yöntem: Araştırma grubu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi birinci sınıfta eğitim gören öğrencilerden oluşmaktadır. Tanımlayıcı tipte bir çalışmadır. Veriler anketle toplanmıştır. Öğrencilerin sosyodemografik özellikleri, sigara, alkol, spor ve beslenme ile ilgili alışkanlıkları değerlendirilmiş; alışkanlıklar ve kanser arasındaki ilişki konusundaki bilgileri belirlenmiştir. Bulgular: Araştırmaya %52,7’si erkek, %47,3’ü kadın toplam 184 öğrenci katılmıştır. Araştırma grubunun %41,8’inin yakınında kanser hastalığı öyküsü bulunmaktadır. Öğrencilerin %15,2’si halen sigara içmektedir. Araştırma grubunun %48,4’ü haftada iki kez ya da daha seyrek olarak alkol kullanmaktadır. Araştırma grubunun %24,6’sı düzenli olarak spor yapmaktadır; tüm öğrenciler arasında sedanter olmayanların oranı yalnızca %11,8’dir. Yaşam biçimi ve bazı alışkanlıkların kansere etkisi olduğunu bilenlerin oranı %86,8’dir. Sonuç: Sigara kullanma oranı ülkemizde yapılmış çalışmalara benzer, alkol kullanma oranının ise yüksek olduğu bulunmuştur. Spor yapan öğrenciler azınlıkta olup çoğunluğun sedanter olduğu, sağlıklı beslenme alışkanlığı olanların oldukça düşük oranda olduğu saptanmıştır. Araştırma grubunun şişmanlığın kanser hastalığı oluşumunda etkisi konusundaki bilgi düzeyi düşüktür. Sağlık algısı yüksek ve orta olan öğrenciler daha fazla yağlı ve kalorili gıdalarla beslenmektedir. Öğrencilerin bireysel sağlıklı yaşam biçimini benimsemeleri önemlidir.
___
- 1. Cancer. World Health Organization (WHO). http://www.who.int/topics/cancer/en/index.html Erişim tarihi: 01 Kasım 2010.
- 2. Türkiye İstatistik Kurumu Türkiye İstatistik Yıllığı 2009. http://www.tuik.gov.tr/yillik/yillik.pdf Erişim tarihi: 01 Kasım 2010.
- 3. Dil Derneği. Türkçe sözlük. Birinci baskı. Ankara: Kurtuluş Basımevi, 1998; 46.
- 4. PİAR Araştırma Limited Şirketi. Sigara alışkanlıkları ve sigara ile mücadele kampanyası kamuoyu araştırması raporu. İstanbul, 1988.
- 5. Azak A. Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin Sigara Kulla-nımını Etkileyen Faktörler. Toraks Dergisi 2006;7: 120-124.
- 6. Kılıç N, Ek HN. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin sigaraya yönelik, bilgi, tutum ve davranışları. Sağlık Bilimleri Dergisi 2006; 15:85-90.
- 7. Tanrıkulu AÇ, Çamran KB, Palancı Y, Çetin D, Karaca M. Kars il merkezinde çeşitli üniversite öğrencileri arasında sigara kullanım sıklığı ve risk faktörleri. Türk Toraks Dergisi 2009; 10:101-106.
- 8. Vatan İ, Ocakoğlu H, İrgil E. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde sigara içme durumunun değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin 2009; 8:43-48.
- 9. Cancer Risk Factors. National Cancer Institute http://www.cancer.gov/cancertopics/wyntk/cancer/page4 Erişim tarihi: 30 Eylül 2010.
- 10. Öztek Z. Temel Sağlık Hizmetleri. İkinci baskı. Ankara: Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı, 1992; 49-55.
- 11. Özbaşaran F, Çetinkaya AÇ, Güngör N. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu Öğrencilerinin Sağlık Davranışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2004; 3:43-55.
- 12. Şenol Y, Dönmez L, Türkay M, Aktekin M. The incidence of smoking and risk factors for smoking initiation in medical faculty students: cohort study. BMC Public Health 2006; 6:128.
- 13. Kutlu R, Çivi1 S, Şahinli AS. Tıp Fakültesi öğrencilerinde depresif belirti ve sigara içme sıklığı. TAF Preventive Medicine Bulletin 2009; 8:489-496.
- 14. Özen Ş, Arı M, Gören S, Palancı Y, Sır A. Tıp fakültesi birinci ve altıncı sınıf öğrencilerinde sigara ve alkol kullanım sıklığı. Anatolian Journal of Psychiatry 2005; 6:92-98.
- 15. Aykut M, Günay O, Öztürk Y, Çıtıl R, Akpınar F, Borlu A. Erciyes Üniversitesi öğrencilerinde sigara içme durumunun 1985 - 2005 yılları arasındaki değişimi. Erciyes Tıp Dergisi 2009; 31:126-134.
- 16. Akvardar Y, Demiral Y, Ergör G, Ergör A. Substance use among medical students and physicians in a medical school in Turkey. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2004; 39:502-506.
- 17. About youth and tobacco. World Health Organization (WHO). http://www.who.int/tobacco/research/youth/about/en/ind ex.html Erişim tarihi: 05 Kasım 2010.
- 18. Öğüş C, Özdemir T, Kara A, Şenol Y, Çilli A. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I ve VI öğrencilerinin sigara içme alışkanlıkları. Akciğer Arşivi 2004; 5:139-142.
- 19. Karadeniz G, Uçum EY, Dedeli Ö, Karaağaç Ö. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. TAF Preventive Medicine Bulletin 2008; 7:497-502.
- 20. Kolay Akfert S, Çakıcı E, Çakıcı M. Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry 2009; 10:40-47.
- 21. Yiğit Ş, Khorshid L. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi öğrencilerinde alkol kullanımı ve bağımlılığı. Bağımlılık Dergisi 2006; 1:24-30.
- 22. Kruk J. Physical activity and health. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2009; 10:721-727.
- 23. Ünalan D, Öztop DB, Elmalı F ve ark. Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2009; 16:75-81.
- 24. Özmen D, Çetinkaya AÇ, Ergin D, Şen N, Erbay PD. Lise öğrencilerinin yeme alışkanlıkları ve beden ağırlığını denetleme davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6: 98-105.
- 25. Physical Activity and Young People. World Health Organization (WHO). http://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_youn g_people/en/index.html Erişim tarihi: 08 Kasım 2010.
- 26. Mazıcıoğlu MM, Öztürk A. Üniversite 3 ve 4. sınıf öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler. Erciyes Tıp Dergisi 2003; 25:172-178.
- 27. Güleç M, Yabancı N, Göçgeldi E, Bakır B. Ankara'da iki kız öğrenci yurdunda kalan öğrencilerin beslenme alışkanlıkları. Gülhane Tıp Dergisi 2008; 50:102-109.
- 28. Elmacıoğlu F. Hızlı hazır (Fast-Food) yemek sisteminde önceliklerin belirlenmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi 1996; 25:30-34.