Bu çalışma, ülkemizdeki küçük ölçekli işletmelere tipik bir örnek olan, kundura üretim atölyelerindeki iş sağlığı sorunlarının irdelenmesini hedeflemiştir. Araştırmada, kundura işçilerinin çalışma koşullarının incelenmesi, periferik nöropatiyi destekleyen fizik bakı bulgularının sıklığının saptanması; bu bulguların, kişisel, mesleksel özellikler ve çalışma koşulları ile ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Kesitsel, analitik tipte planlanan araştırmada, İkiçeşmelik Agora bölgesinde "küme örnekleme" yöntemi ile belirlenen 138 kundura atölyesi örnek grup olarak alınmıştır. Belirlenen değişkenlerle ilgili veriler; "işyeri değerlendirme formu", "kişisel anket formu", ve "nörolojik değerlendirme formu" yardımı ile, yüz yüze görüşme ve nörolojik bakı yapılarak toplanmıştır. Solventle karşılaşmayı araştırmak üzere, idrarda 2,5-hegzandion analizi için, her işçiden 5 ml. idrar örneği alınmıştır. İşyerlerinin %100.0'ünde çalısına koşulları ve koruyucu önlemlerin yetersiz olduğu saptanmıştır. İşyerlerindeki işçilerin %22.6'sı 17 yaşın altında, %12.0'ı 44 yaşın üzerindedir, %90.6'sı 8 saatten fazla çalışan işçilerin %79.6'sının sosyal güvencesi bulunmamaktadır. İşçilerin %86.4'ü toksik düzeyde hegzanla karşılaşmışlardır. Periferik nöropatiyi destekleyen yakınmalar %58.0, bulgular ise %27.8 sıklıkta saptanmıştır. En sık saptanan nörolojik bozukluk tipi "duyusal tip bozukluk"dur (%68.2). Yaş arttıkça nöropati görülme sıklığı artmaktadır. %45.3'ü alkol kullanan işçilerde, alkol kullanımının nöropati oluşumunda önemli bir rolü vardır.

This study aims to examine occupational health problems of shoemaking work-shops as a typical sample of small scale enterprises of Turkey. Main objectives of the study are (1) to analyse personal and professional characteristics, and working conditions of shoemakers, (2) to define the prevalence of peripheral neuropathy, (3) to evaluate relationships of these problems with descriptive data. In this cross-sectional, and analytic study 138 work-shops were chosen as a sample group by using cluster sampling method. Variable related data were collected by work-shop evaluation, personal questionnaire, neurological evaluation and psychiatric evaluation forms. 5 ml. urine samples were collected to investigate 2,5-hexanedione as a predictor of hexane exposure. It is found out that working conditions were poor and preventive measures were highly insufficient for 100% of work-shops. 22.6% of shoemakers were under the age of 17 and 12.0% were over 44. 90.6% of shoemakers have been working more than 8 hours per day, 79.6% were lacking social security. 86.4% of workers were assessed exposed to hexane over the toxic levels. There were 58.0% of workers with complains supporting peripheral neuropathy. Prevalence of peripheral -neuropathy was 27.8% and the most common type was sensorial (68.2%). It is determined that ageing has been increasing the frequency of neuropathy. Among the labourers, 45.3% were consuming alcohol regularly, alcohol consumption was highly important on the aetiology of neuropathy.