GELENEKSEL İSLAM ANLAYIŞINDA KADININ ÇALIŞMASI

Müslüman toplumlarda kadın istihdamının düşük olmasının pek çok nedeni vardır. Bu nedenlerden biri, hatta belki de en önemli nedenlerinden biri, kadının maaş veya ücret karşılığı çalışmak zorunda olmadığı yönündeki geleneksel görüşün toplumsal olarak kabul görmesidir. Şüphesiz ki, bu kabulü kolaylaştıran en güçlü mekanizma ataerkilliktir. Öyle ki, kimi İslami yorumlara göre toplumsal cinsiyet eşitsizliğini dönüştürerek cinsiyetler arasında eşitlik kurma hedefinde olan orijinal mesaj dahi, ataerkilliğin gölgesinde yapılan yorumlar nedeniyle yozlaştırılabilmiş ve cinsiyetler arasındaki hiyerarşik ilişkiyi daha da pekiştirmenin aracı olarak görülebilmiştir. Bu süreçte bireylerin gündelik hayatlarını düzenleme amacında olan dinsel metinlerin temel rol oynadığı söylenebilir ki, İlmihaller de bunlardan biridir. Bu çalışmada, yaygın olarak tercih edilen internet satış sitelerinde en çok satışı gerçekleşen ve geleneksel İslam anlayışını temsil eden 12 adet ilmihâl kitabı, Müslüman kadının çalışma davranışını düzenlemesi bakımından incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemi kapsamında içerik analizi yoluyla gerçekleştirilen bu inceleme sonunda elde edilen bulgular şu beş temaya ulaşılmasını sağlamıştır: (i) kadın ve erkeğin ontolojik tanımlanmalarındaki farklılık, (ii) çalışma etkinliğine yüklenen anlam, (iii) kadının çalışmasına yönelik düşünce, (iv) kadının çalışmasına karşı çıkılmasının nedenleri, (v) kadının çalışmasının hangi şartlarda desteklenebileceği.

Anahtar Kelimeler:

Kadın, Çalışma, Geleneksel İslam Anlayışı, İlmihâl

WOMAN’S EMPLOYMENT IN TRADITIONAL ISLAMIC PERCEPTION

There are many reasons why women's employment is low in Muslim societies. One of these, perhaps the most important one, is the social acceptance of the traditional view that women do not have to work for wages or salaries. Undoubtedly, the most powerful mechanism that facilitates this acceptance is patriarchy. So much so, according to some Islamic interpretations, even the original message, which aims to transform gender inequality and establish equality between the genders, could be corrupted due to interpretations under the influence of patriarchy and could be seen as a means of reinforcing the hierarchical relationship between the genders. In this process, it can be said that religious texts, which aim to regulate the daily lives of individuals, play a major role, and Catechism is one of them. In this study, 12 catechism books, which represent the traditional understanding of Islam and which are the most sold in widely preferred internet sales sites, are examined in terms of how they regulate Muslim women’s employment. Within the scope of the qualitative research method, findings obtained from the content analysis provided five themes: (i)the difference between the ontological definition of women and men; (ii)the meaning attributed to the work activity; (iii)perspective on women employment; (iv)the reasons for opposing women employment; (v)on what conditions women employment can be supported.

Keywords:

Woman, Work, Traditional Islamic Perception, Catechism,

PDF

___

Akbulut, A. (2017). Müslüman Geleneğinde Önemli Kırılma Noktaları. Şaban Ali Düzgün ve Tuğba Günay (Ed.), Dini Düşüncede Gelenek, Dönüşüm ve Gelecek içinde (s. 13-31). İstanbul: Endulus Yayınları.
Akdemir, S., Özaktaş, F. D., & Aksoy, N. (2018). “Türkiye’de ve Seçilmiş Ülkelerde Kadının İşgücü Piyasasındaki Yeri”. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (43), 184-202.
Anwar, Z. (2014). “Dini Yasa Altındaki Malezya’da Kadın Hakları Müzakereleri” (çev. Öykü Elitez). Z. Ali (Der). İslami Feminizmler içinde (ss:127-147) İstanbul: İletişim Yayınları.
Ayas, M.R. (1994). Kur’an-ı Kerim’de Çalışma Kavramı Sosyolojik Bir Yaklaşma. İzmir: Akademi Kitabevi.
Badran, M. (2014). “İslami Feminizm: Nedir?” (çev. Öykü Elitez). Z. Ali (Der). İslami Feminizmler içinde (ss: 37-51) İstanbul: İletişim Yayınları.
Bora, A. (2010). Hatırlananlar ve Unutulanlar: İslam Coğrafyasında Modernleşme ve Kadın Hareketleri. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 53, 51-66.
Döndüren, H. (2015). Delilleriyle Aile İlmihâli. İstanbul: Erkam Yayınları.
Düzgün, Ş. A. (2017). Adem’den Öncesine Dönüş. Ankara: Otto Yayınları.
Düzgün, Ş. A. (2018). Çağdaş Dünyada Din ve Dindarlar. Ankara: Otto Yayınları.
El-Minavi, K. M. (2013). İslam’a Göre Kadın Hakları. İstanbul: Guraba Yayıncılık.
Emre, M. (2015). İslam’da Kadın ve Aile. İstanbul: Bedir Yayınevi.
Gürhan, N. (2010). Toplumsal Cinsiyet ve "İslami Feminist" Söylem. Bilim, Ahlak ve Sanat Bağlamında Çağdaş İslam Algıları, 366-383.
Haner, R., Çayıroğlu, Y. ve Avcı, A. (2015). Kadın ve Aile İlmihâli. İzmir: Işık Yayınları.
Huberman, L. (2017). Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla (çev. Murat Belge). İstanbul: İletişim Yayınları.
Kara, A. (2013). Ayet ve Hadisler Işığında Aile İlmihâli (Güncel Konularla). İstanbul: Ensar Neşriyat.
Karaman, H. (2015). Aile İlmihâli. İstanbul: Timaş Yayınları.
Kasadar, M. ve Akkiraz, S. (2014). Delilleriyle Kadın ve Aile İlmihâli. İstanbul: Ravza Yayınları.
Kırbaşoğlu, M. H. (2014). Üçüncü Yol Mukaddimesi. Ankara: Otto Yayınları.
Kırbaşoğlu, M. H. (2016). Destursuz Çağa Girenler. Ankara: Otto Yayınları.
Konyevi, S.M. (2012). Hanefi ve Şafii Mezheplerine Göre Kadın ve Aile İlmihâli. İstanbul: Reyhani Yayınları.
Köse, E. (2012). Sessizliği Söylemek: Dindar Kadın Edebiyatı, Cinsiyet ve Beden. İstanbul: İletişim Yayınları.
Ören K. ve Yüksel, H. (2012). Geçmişten Günümüze Çalışma Hayatı. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(1).
Öztürk, M. (2017). Çağdaş İslam Düşüncesi ve Kur’ancılık. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
Paksu, M. (2015). Kadın ve Aile İlmihâli. İstanbul: Nesil Yayınları.
Selvi, D. (2013). Delil ve Örnekleriyle Kadın ve Aile İlmihâli. İstanbul: Semerkand Yayınları.
Sombart, W. (2008). Burjuva (çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Şahin, A. (2012). Yeni Aile İlmihâli. İstanbul: Cihan Yayınları.
Şahin Aynur, H. (2013). İslami Feminizm ve Feminist Kur’an Okumaları Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 13(3), 89-122.
Taslaman, C. (2017). Tarihselcilik: Çelişkiler Batağında. İstanbul: İstanbul Yayınevi.
Topaloğlu, B. (2013). İslam’da Kadın. İstanbul: Ensar Neşriyat.
Türkiye İstatistik Kurumu (2018). İşgücü İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=72&locale=tr (Erişim Tarihi: 13.09.2019).
Yılmaz, Z. (2015). Dişil Dindarlık: İslâmcı Kadın Hareketinin Dönüşümü. İstanbul: İletişim Yayınları.
Veblen, T. (2014). Aylak Sınıfın Teorisi (çev. Enver Günsel). Ankara: Tutku Yayınevi.
Weber, M. (2005). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu (çev. Zeynep Gürata). Ankara: Ayraç Yayınevi.
World Bank (2018). Dünya Kalkınma Göstergeleri. https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.CACT.FM.ZS?amp%3Blocations=IR-IQ-EG-MY-ID-MA-PK-AF-TN-TR&%3Bstart=2018&%3Btype=points&%3Bview=bar&end=2018&locations=AF-MY-ID-TN-TR-MA-PK-IR-IQ&start=2018&view=bar (Erişim Tarihi: 05.10.2019).