Türkiye'nin Yıldırım ve Şimşek Gözlemlerinin İncelenmesi

Boranlar tehlikeli ve zarar veren hava olayları olup can ve mal kayıplarına neden olabilmektedirler. Ürettikleri tehlikeler arasında yıldırım ve şimşekler, şiddetli rüzgârlar, aşırı yağışlar ve bu yağışların sebep oldukları sel ve taşkınlar sayılabilir. Bu olayların her biri, birer meteorolojik kaynaklı doğal afet olarak değerlendirilmektedir. Boranların elektriksel hareketliliğini ifade eden yıldırım ve şimşek olayları bu çalışmanın asıl konusudur. Bu çalışmada, uzaktan algılama temeline dayanan ve İngiltere Meteoroloji Ofisi tarafından işletilen Arrival Time Differencing NETwork isimli gözlem sisteminin verisi kullanılarak, 2010 - 2014 yıllarını kapsayan 5 yıllık bir zaman aralığında, ülkemiz için ilk defa yıldırım ve şimşek olaylarının uzaktan algılamaya dayalı mevsimsel ve yıllık değişimleri alansal olarak ortaya konulmuştur. Yıllık değerlendirmeler neticesinde elde edilen sonuçlara göre; İç Anadolu'nun ve Güneydoğu Anadolu'nun büyük çoğunluğu ile Doğu Anadolu'nun bir kısmında yıldırım ve şimşek hareketliliği çok düşüktür (0,5-1,7 lightning/(km2yıl). Buna karşın Hatay kıyıları ve İskenderun Körfezi ile Antalya, Belek, Side, Alanya; Muğla, Dalaman, Fethiye, Marmaris kıyı hatları ve açıkları 4,4-7,1 lightning/(km2yıl) aralığında ülkemizin en yüksek yıldırım ve şimşek yoğunluğuna sahip alanlarıdır.

Investigation of Turkey's Lightning Observation

Thunderstorms are dangerous and hazardous weather events that cause life and property losses. Lightning, strong winds, excessive rainfalls, and flash floods are counted among generated phenomena by thunderstorms. Each one of these phenomena is evaluated as a natural hazard with meteorological origin. The main topic of this study is lightning which express their electrical activity. This study is the first of its kind in our country, and examines lightning by remote sensing, for the 5-year time interval between 2010 and 2014. Seasonal and yearly data is used from an observing system operated by the British Meteorology Office, and called Arrival Time Differencing NETwork. According to the annual results obtained, majority of Central and Southeastern Anatolian, and one part of Eastern Anatolian regions have lightning activity as low as 0.5-1.7 lightning/(km2year). On the other hand, Hatay coasts and İskenderun Gulf with coast parts, and offshores of Antalya, Belek, Side, Alanya, Muğla, Dalaman, Fethiye, Marmaris are the areas with the heaviest lightning intensity as 4.4-7.1 lightning/(km2year) in our country.

PDF

___

[1] Czernecki, B., Taszarek, M., Kolendowicz, L., Konarski, J. 2016. Relationship between Human Observations of Thunderstorms and PERUN Lightning Detection Network in Poland, Atmospheric Research, Cilt. 167, s. 118-128. DOI: 10.1016/j.atmosres.2015.08.003

[2] Dwyer, J.R., Uman, M.A. 2014. The Physics of Lightning, Physics Report, Cilt. 534, s. 147-241. DOI: 10.1016/j.physrep.2013.09.004

[3] Holle, R.L., Lopez, R.E. 2003. A Comparison of Current Lightning Death Rates in the US with Other Locations and Times, International Conference on Lightning and Static Electricity, 16-18 September, 103.

[4] Ashley, W.S., Gilson, C.W. 2009. A Reassessment of US Lightning Mortality, Bulletin of the American Meteorological Society, Cilt. 90, s. 1501-1518.

[5] Tanrıöver, S.T., Kahraman, A., Kadıoğlu, M., Schultz, D.M. 2015. Lightning Fatalities and Injuries in Turkey, Natural Hazards Earth System Sciences, Cilt. 15, s. 1881- 1888.

[6] Kadıoğlu, M. 2012. Türkiye'de İklim Değişikliği Risk Yönetimi. Türkiye'nin İklim Değişikliği II. Ulusal Bildiriminin Hazırlanması Projesi Yayını, 172 s.

[7] Anderson, G., Klugmann, D.A. 2014. European Lightning Density Analysis Using 5 Years of ATDnet Data, Natural Hazards Earth System Sciences, Cilt. 14, s. 815-829.

[8] Rakov, V.A., Uman, M.A. 2003. Lightning: Physics and Effects, Cambridge University Press, Cambridge, 687 s.

[9] Gaffard, C., Nash, J., Atkinson, N., Bennett, A., Callaghan, G., Hibbett, E., Taylor, P., Turp, M., Schulz, W. 2008. Observing Lightning Around the Globe from the Surface, 20th International Lightning Detection Conference, Tucson, Arizona.

[10] Lee, A.C. 1986. An Operational System for the Remote Location of Lightning Flashes Using a VLF Arrival Time Difference Technique, Journal of Atmospheric and Oceanic Technology, Cilt. 3, s. 630-642.

[11] Doswell III, C.A., Brooks, H.E., Maddox, R.A. 1996. Flash Flood Forecasting: An IngredientsBased Methodology, Weather and Forecasting, Cilt. 11, s. 560-581.