Linyit Kömürü İşletmelerinde Havalandırma Planlamasına Alternatif Çözümler

Yeraltı kömür ocaklarında madencilik oparasyonlarının temel bileşenlerinden birini oluşturan havalandırmanın amacı, çalışma bölgelerine yeterli miktarda temiz havanın gönderilmesini sağlamaktır. Artan işletme derinlikleri, mekanizasyon derecesi ve buna bağlı üretim kapasitelerinde artış, uzunayak içerisinde kömür tozu , zehirli ve patlayıcı gazlar ve ısının çalışma ortamdan uzaklaştırılması işlemini çok daha fazla önemli hale getirmektedir. Ülkemizde linyit kömür işletmeleri, mevcut maden derinlikleri ve gaz içeriği bakımından az-orta gazlı ocak kategorisindedir. Artan işletme derinliği ve üretim kapasitesi ile beraber üretilen bir ton kömür başına gaz gelirinin artacağı öngörüldüğünde, mevcut tek girişli dönümlü U havalandırma sisteminin havalandırma açısından handikaplarının olacağı açıktır. Bu çalışmada alternatif havalandırma şebekeleri ekonomiklik ve emniyet açısından irdelenmiş, avantaj ve dezavantajları ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Yeraltı Madenciliği Havalandırma, Gaz içeriği

Alternative Solutions for Mine Ventilation Planning for Lignite Coal Mines

The main aim of ventilaiton, which is a basic part of all mine operations, is to provide sufficient quantity of fresh air to working areas. With increasing mining depth and production capacity related to machanization degree, it makes the process of removing coal dust, toxic and explosive gases and heat from working environment much more important. In Turkey, lignite coal mines are in the category of mildly-moderately gassy in terms of current mining depths and gas content. As it is expected that gas content per ton of coal produced will increase with increased mining depth and production capacity, it is evident that the current single entry U ventilation system will have handicaps in terms of ventilation. In model study alternative ventilation systems have been examined from the economic and safety point of view, and their advantages and disadvantages have been demonstrated.

Keywords:

Underground Mining Ventilation, Gas Content,

PDF

___

[1] Yalçın, E. 2012. Yeraltı Havalandırması. Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Yayınları No: 336, İzmir.
[2] Yalçın, E. 1999. Havalandırma Şebeke Analiz Programı Yardımı İle Madenlerde Kontrollu Hava Dağılımı, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, 71-79.
[3] Kissell, F. N. 2006. Handbook for Methane Control in Mining. National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH), Publication No. 2006–127.
[4] Şensöğüt, C., Barış, K. 2015. Kömür Damarlarının Gaz İçeriğinin Belirlenmesi; Örnek Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Adana, 30(1), 223-229.
[5] Fişne, A., Özer, S.C., Esen, O., Üğdül, İ.G. 2015. İmbat Madencilik A.Ş. Soma—Eynez Yeraltı Kömür İşletmesi Kömür Damarlarının Gaz İçeriği ve Gaz Bileşiminin Araştırılması, İTÜ Teknokent Ar-Ge Projesi.
[6] Karpuz, C., Güyagüler, T., Bağcı, S., Bozdağ, T., Başarır, H., Keskin, S. 2000. Linyitlerin Kendiliğinden Yanmaya Yatkınlık Derecelerinin Tespiti: Bölüm 2-TKİ Yeraltı Ocakları Sonuçları, Sayı: 39/3-4, 14-26.
[7] Didari, V., Oskan, M., Barış, K. 2015. TTK Armutçuk Müessesesi Büyük Damar Gaz İçeriğinin Doğrudan Ölçme Yöntemiyle Belirlenmesi, Madencilik, Cilt 54, Sayı 2, 3-12.
[8] Halim, A. 2013. Ventilation circuit for large and gassy longwall panels – an Australian perspective, Mining Technology Transactions of the Institutions of Mining and Metallurgy: Section A, Volume 122, Issue 4, 235-242.
[9] Gillies, S., Wu, H. W. 2013. Australian longwall panel ventilation practices, Proceedings of the Coal Operators Conference, University of Wollongong, Australia 176-183.
[10] McPherson, M. J. 1993. Subsurface Ventilation Engineering, Chapman & Hall, London, United Kingdom.