SAHİPSİZ KÖPEKLERİN POPÜLASYONUNUN KONTROL ALTINA ALINMASI VE BUNA İLİŞKİN HUKUKİ ALTYAPININ OLUŞTURULMASI

İnsanlık, uygarlığın gelişmesi ve insan nüfusunun artması ile yerleşim alanlarını genişletme ihtiyacı hissetmiştir. Doğada serbest şekilde yaşayan sahipsiz hayvanların birçoğu yerleşim alanlarının genişletilmesi faaliyetinden etkilenmiş ve su, yemek ve barınma gibi kaynaklara ulaşımı sınırlanmıştır. Bunun sonucu olarak da sahipsiz hayvanlar, kaynaklara erişimini artırmak amacıyla insanların yaşadığı popülasyonlarda hayatını idame ettirmeye çalışmaktadır. Sahipsiz hayvanların hayatta kalma çabaları gerek kendi hayatlarını gerekse insanların hayatlarını riske atacak boyutlara ulaşmıştır. Bunun nedeni, insan popülasyonu içerisinde yaşayan hayvan popülasyonunun artması ve buna bağlı olarak kaynakların azalmasıdır. Bunun sonucu olarak hayvanlar hem kaynaklara ulaşamamakta ve açlıktan veya susuzluktan acı çekmekte, hem de halihazırda sınırlı olan kaynaklara ulaşırken insan sağlığını tehdit etmektedir. “Sahipsiz hayvan” kavramı bir üst kavram olup, çalışmamızda, doğada gerek kendi popülasyonuna gerek başka canlıların popülasyonuna gerekse insan toplumuna zarar veren sahipsiz köpeklere yer verilmiştir. Sahipsiz köpekler dışındaki sahipsiz hayvanlar çalışmamızda kapsam dışında bırakılmıştır. Bu duruma yapıcı bir düzenleme getirilmesi konusunda herhangi bir tereddüt yoktur. Çözüm, hem sahipsiz köpeklerin daha sağlıklı koşullarda yaşaması ve zenginleştirilmiş kaynaklara erişimlerinin artırılması, hem kontrolsüz üremelerinin önüne geçilmesi hem de insan sağlığının sahipsiz köpeklerin yaşayışından etkilenmemesi amaçlarını kapsayıcı şekilde olmalıdır. Çalışmamızda uygun gördüğümüz çözümleri diğer ülkelerin bu konudaki düzenlemeleri ve uygulanan metotlar ile birlikte değerlendirdik.

CONTROLLING POPULATION OF STRAY DOGS AND CREATING RELATED LEGAL FRAMEWORK

Because of the developing of civizilation and increasing populaiton, humanity needs to expand living areas. Most of the free-roaming animals have been effected by this action and their access to resources such as water, food and shelter has been restricted. As a result of this situation, stray animals have to live in human population in order to increase their access to resources. Struggle fot the survival of stray animals has reached the level that puts their lives and lives of people at risk. The reason is, increasing stray animal population living in human population and correspondingly decrasing resources. As a result, stray animals are unable to access to resources and suffer from starvation and thirst and threatening lives of people while accessing already insufficent resources. “Stray animal” is an upper concept. In this study, we have included only stray dogs which harm both own and other creatures’ population and population of people at the same time. Any other stray animals are exluded from this study. There’s no hesitation in bringing an effective order fort his situation. The solution must include that purposes of stray dogs living in a better conditions within increasing access of enriched resources and human healt which is not affected by stray dogs living as well as controlling reproduction of stray dogs.

PDF

___

Abraham, Mary-Rose: “India’s Rabid Dog Problem Is Running The Country Raged”, BBC Future, http://www.bbc.com/future/story/20150915-indiasrabid-dog-problem-is-running-the-country-ragged
Acabey, Beşir: “Hayvanların Çevreye Verdikleri Zararlardan Sorumluluk”, Prof. Dr. İrfan Baştuğ’a Armağan Hazırlayan: Bahri Öztürk, Ankara 2001, s. 83 vd.
APHIS (Amerika Tarım Bakanlığı, Hayvan ve Bitki Sağlığı Merkezi), Hayvansal Refah Kanunu, https://www.aphis.usda.gov/animal_welfare/downloads /AC_BlueBook_AWA_FINAL_2017_508comp.pdf (e.t. 01.11.2018)
Aidaros, Hassan: “Monitoring And Control Of Dog Populations”, OIE, https://www.oie.int/eng/A_RABIES/presentations_rage/S4- 5%20ControlOfDogPopulation_Prof%20Aidaros.pdf
ASPCA (Amerika Hayvanlara Karşı Zulmü Önleme Topluluğu) Barınaklardaki Hayvanlara İlişkin İstatistik Raporu, https://www.aspca.org/animalhomelessness/shelter-intake-and-surrender/pet-statistics (e.t. 03.11.2018)
Aşar, Haluk: Hayvan Haklarına Yönelik Temel Görüşler ve Yanılgıları, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, S: 30, 2018, s. 239- 251. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/450531 (e.t. 01.11.2018)
Atalay, Öznur: “Kedi ve Köpeklerin Bazı Davranış Problemleri ve Sağaltım Seçenekleri”, Erciyes Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, C:1(2), 2004, s.147-153 http://dergipark.gov.tr/download/article-file/66040 (e.t. 03.11.2018)
Avrupa Birliği Bakanlığı, Hayvan Hakları, Hayvanların Korunması ve Refahı, Ankara 2011
Başpınar, Veysel: “Eşya Hukuku Açısından Hayvanların Durumu”, Medeni Kanun’un ve Borçlar Kanunu’nun 90. Yılı Uluslararası Sempozyumu, 2. Cilt, 2016, s. 1371-1390.
CDC (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) Köpek Isırmalarına İlişkin Raporu, https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm522 6a1.htm (e.t. 30.10.2018)
Çalışkan, Nihat/Aydın, Mehmet/Aslanderen, Mustafa: “Empati ve Hayvanlarla İletişim”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C: 1, S: 1, 2014, s. 29-42. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/15997 (e.t. 02.11.2018)
Demir, Pınar/Uğurlu Koç, Aysun: “Pet Hayvan (Kedi-Köpek) Sahiplerinin Veteriner Kliniklerine İlişkin Beklentileri”, İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, C: 40, S: 2, 2014, s. 168-175. http://dergipark.gov.tr/ download/article-file/173525 (e.t. 02.11.2018)
Ertaş, Şeref: Çevre Hukuku ve Hayvan Hakları Hukuku, İzmir 2012.
Genç Arıdemir, Arzu: “Hayvanların Hukuki Konumlarının İyileştirilmesi Amacıyla İsviçre Medeni Kanunu ile Borçlar Kanunu’nda Yapılan Değişikliklere Genel Bir Bakış”, Hüseyin Hatemi’ye Armağan, C: 1, 2009, s. 327-348.
Gürpınar, Damla: “Ev ve Süs Hayvanı Sahiplerinin Hakları ve Yükümlülükleri”, İzmir Barosu Dergisi, Yıl: 72, Sayı 4, Ekim 2007, s. 170-212.
Hong Kong Tarım, Balıkçılık ve Muhafaza Bakanlığı, TNR Programı Raporu https://www.legco.gov.hk/yr16- 17/english/panels/fseh/fseh_ar/papers/fseh_ar20170424cb2-1266-1-e.pdf (e.t. 31.10.2018)
ICAM (Uluslararası Refakatçi Hayvan Yönetimi Koalisyonu), Hayvan Popülasyonu Yönetimi Raporu, http://www.icam-coalition.org/downloads/ Humane_Dog_Population_Management_Guidance_English.pdf (e.t. 01.11.2018)
Kılıç, Nuh/Sarıerler, Murat: “Dog Bite Wounds: A Retrospective Study (114 Cases)”, YYÜ Veterinerlik Fakültesi Dergisi, İstanbul 2003, s. 86-88. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/146714
Kılıçoğlu, Kumru: “Hayvan Haklarına İlişkin Olarak Borçlar Kanunu Tasarısı’ndaki Düzenleme - Hayvanı Öldürme ya da Etkisiz Hale Getirme”, Ankara Barosu Dergisi, S: 4, 2010, s. 335-340. http://dergipark.gov.tr/ download/article-file/397787 (e.t. 02.11.2018)
Kocatepe Veteriner Dergisi, C: 3, S: 2, 2010, Hayvan Refahı ve Etik, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/108829
Mutaf, Salim: “Hayvan Barınaklarında Doğal Havalandırma ve Hesaplama Yöntemi”, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, S:1 (2) 1988, s. 75-85. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/464573
OIE (Dünya Hayvan Refahı Örgütü) Sahipsiz Hayvan Popülasyonunu Kontrol Altına Tutmaya İlişkin Çalışma Raporu, http://www.oie.int/fileadmin/ Home/eng/Health_standards/tahc/current/chapitre_aw_stray_dog.pdf
Ontario Köpek Sahiplerinin Uyması Gereken Kurallar Kanunu https://www.ontario.ca/laws/statute/90d16 (e.t. 01.11.2018) Sungurbey, İsmet: Hayvan Hakları, İstanbul 1992.
Özavcı, Volkan: Köpeklerde Capnocytophaga Canimorsus ve Capnocytophaga Cynodegmi Türlerinin Kültür ve Moleküler Yöntemlerle Araştırılması, Doktora Tezi, Aydın 2012, s.ii.
Özgür, Atilla: “Hayvanlarla Yaşamı Paylaşmak”, Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, C: 81, S: 2, 2010, s. 9-13. http://dergipark.gov.tr/download/articlefile/405195 (e.t. 01.11.2018)
PETA (Hayvanların Etik Tedavisi İçin İnsanlar) Ötenazi Raporu, https://www.peta.org/issues/animal-companion-issues/overpopulation/ euthanasia/
Savaş, Türker/Yurtman, İsmail Yaman/Tölü, Cemil: “Hayvan Hakları ve Hayvan Refahı: Felsefi Bakış - Nesnel Arayışlar”, s. 54-61. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/85059 (e.t. 02.11.2018)
SoSD (Singapur Gönüllü Köpek Barınağı) TNR uygulamaları https://sosd.org.sg/sponsor-a-tnr-dog/what-is-tnrm-how/
Tamzok, Hülya/Kük, Mustafa/Çobanoğlu, Nesrin: “Hukuki ve Etik Boyutlarıyla Sokak Hayvanları”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2013, s. 257 vd.; İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 1. Sahipsiz Hayvan Rehabilitasyon Çalıştayı, 30 Mart 2016, http://gida.ibb.istanbul/img/125492652017__9577600359I.pdf
Toronto Hayvan Hakları Kanunu, https://www.toronto.ca/legdocs/municode/ 1184_349.pdf (e.t. 01.11.2018)
Yağanoğlu, A. Vahap: “Hayvan Barınaklarında Çevre Koşullarının Düzenlenmesi” Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, C: 17, S: 1-4, 1986, s. 121-129. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/35147 (e.t. 02.11.2018)
https://www.legislation.gov.uk (e.t. 01.11.2018)
http://www.gesetze-im-internet.de/ (e.t. 02.11.2018)