DAVASIZ YARGILAMA OLMAZ İLKESİNİN İHLAL EDİLMESİ VE SONUÇLARI

Ceza muhakemesi sistemimize göre, dava açılmadan mahkeme kendiliğinden el koyarak yargılama yapamaz. Buna, “davasız yargılama olmaz ilkesi” denilmektedir. Hukukumuz bakımından, suçları soruşturma ve koşulları bulunduğunda dava açma görevi C. Savcısına aittir (CMK 170 md.). Mahkemenin vereceği hüküm, dava açan belge olan iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında olmalıdır. Mahkeme, iddianamede gösterilmeyen bir fiil veya fail hakkında karar veremez. Dava konusu edilmeyen bir fiilden dolayı bir hüküm kurulduğunda denetim muhakemesi yapan istinaf veya temyiz mahkemesinin ne şekilde bir karar vermesi gerektiği ve kurulan hükmün hukuksal değerinin tespiti büyük önem taşımaktadır. Önemli olan bir husus da, dava konusu edilmeyen fiille ilgili elde edilen delillerin hukuksal kıymetinin ne olduğudur. Bu çalışmamızda konu tüm yönleriyle incelenmeye çalışılmış ve sonuçta da bazı önerilerimize yer verilmiştir.

VIOLATION OF THE NO JUDGEMENT WITHOUT FILED LAWSUIT PRINCIPLE AND ITS CONSEQUENCES

As per our criminal procedure system, courts may not act by themselves without any filed lawsuit and conduct judgement. This is called “no judgement without filed lawsuit principle.” In accordance with our law, it is the duty of the public prosecutor to investigate crimes and, if conditions are present, file a lawsuit (article 170 of the Code of Criminal Procedure). The verdict rendered by the court must be about the act related to the crime, elements of which are demonstrated in the indictment, the document filing a lawsuit, as well as its perpetrator. The Court may not render a verdict regarding an act or perpetrator not shown in the indictment. In the event that a verdict is rendered based on an act which is not the subject matter of a lawsuit, how the court of appeal, which holds supervision trial, has to decide and establishment of legal value of the verdict rendered bear critical importance. Another important point is the legal value of the evidences obtained with regard to the act which is not the subject matter of a lawsuit. This paper aims to handle all aspects of the matter thoroughly and includes our recommendations in conclusion.

PDF

___

Arslan, Çetin: “Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı İtiraz (CMK md.308)”, Ceza Hukuku Dergisi, Cilt 2, Sayı 5, 2007.
Bohlander, Michael: Principles of German Criminal Procedure, Oxford and Portland, Oregon 2012.
Centel, Nur/Zafer Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Baskı, İstanbul 2018.
Çınar, Ali Rıza: “Hükmün Konusu ve Eylemi (Fiili) Değerlendirmede Mahkemenin Yetkisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 84, 2009.
Erdem, M. Ruhan/Şentürk, Candide: Ceza Muhakemesinde Kanun Yolları, Ankara 2018.
Feyzioğlu, Metin: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Madde 6/3-a Uyarınca İsnadın Bildirilmesi ve Türk Hukuku” (Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 55, 2004.
Gössel, Karl Heinz: “İstinaf Kanun Yolu Hakkında Sistematik Açıklama”, Birinci Yılında İstinaf ve Temyizde Karşılaşılan Sorunlara Mukayeseli Hukukun Cevapları Sempozyumu, 23-25 Eylül 2017, İstanbul-Ankara, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı 159-160, Kasım-Aralık 2017.
Kaymaz, Seydi: Ceza Muhakemesinde İstinaf, Ankara 2017.
Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2006.
Özbek, Veli Özer/Kanbur, Mehmet Nihat/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/ Tepe, İlker: Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Baskı, Ankara 2018.
Öztürk, Bahri/Tezcan, Durmuş/Erdem, M.Ruhan/Gezer, Özge Sırma/Saygılar Kırıt, Yasemin F/Alan Akcan, Esra/Özaydın, Özdem/Erden Tütüncü, Efser/Altınok Villemin, Derya/Tok, Mehmet Can; Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, Ankara 2018.
Schroeder, Friedrich-Christian/Verrel, Torsten: Ceza Muhakemesi Hukuku, (Çev: Salih Oktar), Ankara 2018.
Şahin, Cumhur/Göktürk, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku, Cilt 2, 7. Baskı, Ankara 2017.
Tosun, Öztekin: “Temyiz Kararlarına karşı Kanun Yolları”, Cumhuriyetin Ellinci Yılında Ceza Adaletinde Reform İlkeleri Sempozyumu, İstanbul 1973.
Ünver, Yener/Hakeri, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Baskı, Ankara 2018.
Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2016.
YENİSEY, Feridun/Oktar, Salih (Çev): Alman Ceza Muhakemesi Kanunu Strafprozeßordnung (StPO), 2. Baskı, İstanbul 2015.
Yurtcan, Erdener: “Ceza Davasının Konusu, Sınırları, Yargıcın Niteleme (Tavsif) Yetkisi, Fiilin Aynılığı ve Kesin Hükmün Önleme Etkisi Çerçevesinde Bir Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararının Değerlendirilmesi”, Yargıtay Dergisi, 1995.
portal.uyap.gov.tr.