CUMHURBAŞKANININ CEZAİ SORUMLULUĞU

2017 Anayasa değişiklikleriyle Türkiye’de hükümet sistemi ve bu doğrultuda Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu konusu değişikliğe uğratılmıştır. Bu konu, sorumluluğun kapsamı, soruşturma ve kovuşturma aşamaları, cezai sorumluluğa ilişkin hükmün Cumhurbaşkanlığı görevinin sonrasında uygulanması, sorumluluk prosedürünün işletilmesine bağlanan sonuçlar bakımından değiştirilmiştir. İlk bakışta bu değişikliklerin, önceki düzenlemelerden daha sade ve daha eşitlikçi düzenlemeler olduğu söylenebilir. Ancak değiştirilen ve değiştirilmeyen diğer birçok hükümle birlikte değerlendirildiğinde, Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğuna ilişkin düzenlemelerin uygulanabilme ihtimalinin çok zor olduğunu ifade etmek mümkündür

CRIMINAL LIABILITY OF THE HEAD OF STATE

With the constitutional amendment in 2017, the Turkish governmental system and, along with it, the criminal responsibility of the president changed. The changes introduced pertains to the scope of the responsibility, the phases of investigation and prosecution, the implementation of the rule regarding criminal responsibility after the term of presidency and the results linked to the initiation of the responsibility procedure. At first sight, these changes may seem plainer and more equitable than the former regulations; however, it may be concluded that these regulations pertaining to the criminal responsibility of the president are unlikely to be applied.

PDF

___

Aktaş, Kadir: Yasama Dokunulmazlığı, Ankara 2009.
Aktaş, Kadir: “Yasama Dokunulmazlığının Kapsamı”, TBB Dergisi, S. 84, 2009, s. 260-297.
Aldıkaçtı, Orhan: Anayasa Hukukumuzun Gelişmesi ve 1961 Anayasası., İstanbul 1973.
Anayasa Mahkemesi E. 2017/2 K. 2017/1 sayılı Karar. http://www.anayasa. gov.tr/files/pdf/yuce_divan_2017-1.pdf E.T.: 05.05.2018.
Arsel, İlhan: Türk Anayasa Hukukunun Umumi Esasları, Ankara 1965.
Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Yenidünya, Ahmet Caner: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2007.
Başgil, Ali Fuat: Teşrii Masuniyet Meselesi, İstanbul 1941.
‘Bütün suçlardan cumhurbaşkanının cezai sorumluluğunu getiriyoruz’, https://www.memurlar.net/haber/639378/butun-suclardancumhurbaskaninin-cezai-sorumlulugunu-getiriyoruz.html E.T.: 24.04.2018.
Can, Osman: “Anayasa Değişikliği Teklifine Dair Değerlendirme”, http://mecliste.org/bakis-acisi/anayasa-degisikligi-teklifine-dairdegerlendirme, E.T.:24.04.2018.
Candemir, Taner: “Anayasa Mahkemesinin Yüce Divan Sıfatıyla Yaptığı Yargılama”, Ankara Barosu Dergisi, S. 2, 1995, s. 31-40.
Cihaner, İlhan: “Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu değil, ömür boyu dokunulmazlığı düzenlenmekte”, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ turkiye/707794/ilhan_Cihaner__Cumhurbaskaninin_cezai_sorumlulugu_de gil__omur_boyu_dokunulmazligi_duzenlenmekte.html E.T.: 24.04.2018.
Demirbaş, Timur: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2002.
Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir: Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, İstanbul 1994, C. 1.
Erdoğan, Mustafa: 1982 T.C. Anayasasına Göre Cumhurbaşkanı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1987.
Erdoğan, Mustafa: Türk Anayasa Hukuku, Ankara 2018.
Esen, Selin: “2016 Anayasa Değişikliklerinin Değerlendirilmesi”, Ankara Barosu Dergisi, S. 4, 2016, s. 45-75.
Giritli, İsmet/Bilgen, Pertev/Akgüner, Tayfun/Berk, Kahraman: İdare Hukuku, İstanbul 2013.
Gözler, Kemal: Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, Bursa 2011, C. I.
Gözler, Kemal: Devlet Başkanları: Bir Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku İncelemesi, Bursa 2001.
Gözler, Kemal: Hukukun Genel Teorisine Giriş, Ankara 1998.
Gözler, Kemal: Türk Anayasa Hukuku, Bursa 2000.
Gözübüyük, Şeref: Anayasa Hukuku, Ankara 2013.
Gül, Cengiz: “Anayasa Değişikliği ve Cumhurbaşkanı’nın Siyasi-Cezai Sorumlulukları”, http://www.star.com.tr/acik-gorus/anayasa-degisikligi-vecumhurbaskaninin-siyasicezai-sorumluluklari-haber-1217138/ E.T.: 24.04.2018.
Gülfidan, Osman Serkan: Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu, Danışman: Doç. Dr. Ümit Kocasakal, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2010.
Gülfidan, Osman Serkan: Yasama Dokunulmazlığı, İstanbul 2011.
İba, Şeref: Anayasa Hukuku ve Siyasal Kurumlar, Ankara 2008.
İnsan Hakları Derneği: “Cumhurbaşkanlığı Hükümeti ya da Türk Tipi Başkanlık Modeli’ni İçeren Anayasa Değişikliği Hakkında Değerlendirme”, http://www.ihd.org.tr/cumhurbaskanligi-hukumeti-ya-da-turk-tipibaskanlik-modelini-iceren-anayasa-degisikligi-hakkinda-degerlendirme/ E.T.:24.04.2018.
Kerse, Ahmet: Türkiye’de 1961 Anayasasına Göre Cumhurbaşkanı, İstanbul 1973.
Keskin, O. Kadri: “Yüce Divan Sıfatıyla Yargılama Görevi Anayasa Mahkemesi’nden Alınmalıdır”, Yargıtay Dergisi, C. 19, S. 4, 1993 s. 474-476.
Kuzu, Burhan: 1982 Anayasasının Temel Nitelikleri ve Getirdiği Yenilikler, İstanbul 1990.
Mısır, Mustafa Bayram: “Cumhurbaşkanı yeni anayasa ile yargılanamaz!” https://www.evrensel.net/haber/310828/cumhurbaskani-yeni-anayasa-ileyargilanamaz E.T.: 24.04.2018.
Önder, Salih: Türk Parlamenter Sisteminde Cumhurbaşkanının Rolü, Ankara 2007.
Özbudun, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, Ankara 2014.
Özbudun, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, Ankara 2017.
Öztürk, Bahri: “Bir Ceza Mahkemesi Olarak ‘Yüce Divan’”, Anayasa Yargısı, C. 12, 1995, s. 59-108.
Sevinç, Murat: Anayasa Yazıları, Ankara 2013.
Suçlandırmak kelimesi: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS .5adf1f7d1fd391.59589023 E.T.: 18.04.2018.
Şen, Ersan/Özdemir, Bilgehan: “Yüce Divan Yargılaması”, Ankara Barosu Dergisi, S. 1, 2012, s. 177-192.
Taşdöğen, Salih: Anayasa Hukukunda Karşı-İmza Kuralı, Ankara 2016.
Teziç, Erdoğan: “Cumhurbaşkanının Sorumluluğu”, Tarık Zafer Tunaya Armağanı, İstanbul 1992, s. 277-281.
Yanık, Murat: Yüce Divan, İstanbul 2008.
Yüce, Turhan Tufan: Ceza Hukuku Dersleri, Manisa 1982.