CEZA MUHAKEMESİNDE HAKİMİN DELİLLERİ DEĞERLENDİRME SERBESTLİĞİ (CMK m.217)

Ceza muhakemesinin maddi gerçeğe ulaşma amacı, kanuni delil sisteminden farklı olarak hem her şeyin delil olarak kabul edilmesi serbestliğini, hem de delillerin serbestçe değerlendirilmesini gerekli kılmıştır. Bu iki ilke bugün modern ceza muhakemesinde “vicdani delil sistemi”ni oluşturmaktadır. Ceza muhakemesi hukukumuzda da vicdani delil sistemi geçerli olup bunun yasal dayanaklarını Anayasanın 138. maddesi ile 5271 sayılı CMK’nın 217. maddesinde görmek mümkündür. Bu çalışmada, CMK 217.madde bağlamında hakimin delilleri değerlendirme serbestliği, unsurları ve sınırlarıyla birlikte incelenmiştir.

THE JUDICIAL DISCRETION TO WEIGH EVIDENCE IN CRIMINAL PROCEEDING (CPC m. 217)

The goal of criminal procedure is to reach the truth. Unlike the system of admissible evidence, it requires the freedom that everything may be used as evidence as well as the judicial discretion to weigh that evidence. These two principles are the basis of the “conscious evidence system” of the modern criminal procedure today. It is also the applicable system in Turkey’s criminal procedure on the basis of art. 138 of the Constitution and art. 217 of the Code of Criminal Procedure. This article examines the judicial discretion to weigh evidence pursuant to art. 217 CCP with all its legal requirements and limitations.

PDF

___

Akyürek, Güçlü: Ceza Yargılamasında Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilmesi Sorunu, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 101, Ankara, 2012.
Aydın, Devrim: Ceza Muhakemesinde Deliller, Ankara 2014.
Bıçak, Vahit: Ceza Muhakemesi Hukuku, 4.Baskı, Ankara 2018.
Birtek, Fatih: Ceza Muhakemesinde Delil ve İspat, Ankara 2016.
Centel, Nur/Zafer, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku 14.Baskı, İstanbul 2017.
Çınar, Ali Rıza: Hukuka Aykırı Kanıtlar, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı:55, 2004.
Değirmenci, Olgun: Bilgi Toplumunun Delil Türü: Sayısal Deliller ve Bilimselliği”, Terazi Hukuk Dergisi, Eylül 2014, C.9, Sayı:97.
Doğan, Koray: Kuşkudan Sanık Yararlanır İlkesi, Ankara 2016.
Dülger, Murat Volkan: Ceza Muhakemesi Hukukunda Dışlama Kuralı ve Hukuka Aykırı Delillerin Uzak Etkisi (Zehirli Ağacın Meyvesi Öğretisi), Ankara 2014.
Feyzioğlu, Metin: Ceza Muhakemesinde İspatın Ölçütü Olarak Vicdani Kanaat, 2.Baskı, Ankara 2055.
Gedik, Doğan: Ceza Muhakemesinde İspat ve Şüphenin Sanık Lehine Yorumlanması, 3.Baskı, Ankara 2016.
Gödekli, Mehmet: Türk Ceza Muhakemesinde Maddi Gerçeğe Ulaşmanın Ön Koşulu Olarak Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilmesi Yasağı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:65, 2016/4.
Karakehya, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 1.Baskı, Ankara 2015.
Keskin, Serap: Ceza Muhakemesinde Temyiz Nedeni Olarak Hukuka Aykırılık, İstanbul 1997.
Kindhauser, Urs: Ceza Muhakemesi Hukukunda İspat Ölçüsü- Alman Ceza Muhakemesi Kanunu §261’in Yorumlanması Üzerine Bir İnceleme, (çeviren Serkan Meraklı), Ceza Muhakemesi Hukukunda Delil ve İspat, Karşılaştırmalı Ceza Hukuk Serisi 15, Ankara 2014.
Koca, Mahmut: Ceza Muhakemesinde Deliller, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl:1, Sayı:2, Aralık 2006.
Köse, Metin: Ceza Kovuşturmasında Delillerin Ortaya Konulması ve Değerlendirilmesi, Ankara 2017.
Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe: Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 14.Baskı İstanbul 2006.
Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/Tepe, İlker: Ceza Muhakemesi Hukuku, 9.Baskı, Ankara 2017.
Özbek, Veli Özer: Tıbbi Deliller ve Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu, TürkAlman Tıp Hukuku Sempozyumu (21-22 Nisan 2006, İstanbul), in: Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı, Yıl 2006, Cilt: III, Sayı:2.
Öztürk, Bahri/Tezcan, Durmuş/Erdem, Ruhan Mustafa/Sırma Gezer, Özge/ Saygılar Kırıt, Yasemin/Alan Akca, Esra/Özaydın, Özdem/Erden Tütüncü, Efser: Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 11.Baskı, Ankara 2017. (Öztürk/Tezcan/Erdem)
Selçuk, Sami: Temyiz Denetiminin Sınırları ve Bu Sınırlara Uymamanın Kaçınılamaz Sancılı Sonuçları/Açmazları/Tehlikeleri, Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt:19, Sayı:2, İstanbul 2013.
Şahin, Cumhur/Göktürk, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku, II, 6.Baskı, Ankara 2017.
Şahin, Cumhur: Ceza Muhakemesinde İspat (Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi), Ankara 2001.
Şahinkaya, Yalçın: Suçsuzluk Karinesi, Ankara 2008.
Şenol, Cem: Teori ve Uygulamada Ceza Muhakemesinde Hukuka Aykırı Delillerin Kullanılması ve Değerlendirilmesi Yasağı, XII Levha Yayınları, İstanbul, 2015.
Taner, Fahri Gökcen/Öntan, Yaprak: CMK’nın 119/4. Maddesi Uyarınca Adli Aramada Bulundurulması Gereken Tanıklar Konusunda İçtihatta Dönüşüm, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 65, Sayı: 4.
Taner, Fahri Gökçen: 5271 Sayılı CMK’nın Temyiz Kanun Yoluna İlişkin Hükümlerinin Yürürlüğe Girmesiyle Ortaya Çıkan Farklılıklar, Ankara Barosu Dergisi, 2017/4.
Tosun, Öztekin: Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri, C.1, İstanbul 1984.
Ünver, Yener/Hakeri, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 13.Bası, Ankara 2017.
Ünver, Yener: Ceza Muhakemesinde İspat, CMK ve Uygulamamız, Ceza Hukuku Dergisi, Seçkin Yayınları, Yıl 1, Sayı: 2, Aralık 2006.
Walter, Tonio: Ceza Muhakemesinde İspat Yükü (Çeviren Koray Doğan), Ceza Muhakemesi Hukukunda Delil ve İspat, Karşılaştırmalı Ceza Hukuk Serisi 15, Ankara 2014.
Yerdelen, Erdal: Hükmün Gerekçesi, Ankara 2016.
Yıldırım, Akif: Bireysel Başvuruda Ceza Yargılamasını İlgilendiren Kararlar, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Sisteminin Güçlendirilmesi Ortak Projesi Yayını, Ankara.
Yıldız, Ali Kemal: Ceza Muhakemesinde İspat ve Delillerin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2002. (Yıldız, İspat)
Yıldız, Ali Kemal: Trafik Suçları Bağlamında Bilimsel Delillerin İspat Fonksiyonu, Türk-Alman Tıp Hukuku Sempozyumu (21-22 Nisan 2006, İstanbul), in: Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı, Yıl 2006, Cilt: III, Sayı:2. (Yıldız, Trafik)
Yılmaz, Yeşim: Ceza Muhakemesinde Hukuka Aykırı Delillerin İspat Değeri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2013.
Yurtcan, Erdener: Ceza Yargılaması Hukuku, 12. Baskı, İstanbul 2007.