AN ASSESING RELATED ON ACQUIRING IMMOVABLE PROBLEM OF RELIGIOUS MINORITY (COMMUNITY) FOUNDATIONS WITHIN THE ECHR’S DECISION IN FENER RUM ERKEK LİSESİ VAKFI V TURKEY

Religious minority (community) foundations, which are charitable institutions created by non-Muslim Turkish citizens at the time of Ottoman Empire. They have existed at the Turkish Republic. By virtue of Law no.2762, religious minority foundations have acquired legal personality. Until 1974 there wasn’t any problem to purchasing or accepting a gift of immovable properties for the religious minority (community) foundations. In 1974 Court of Cassation judged a controversial decision. It held that if their “Declaration of 1936” did not contain a statement that they had a capacity to acquire immovable property, they would be precluded from purchasing or accepting a gift of such property. After this date, was applied to the courts for deleting name of foundation who did not provide “that can acquire immovable properties or can accept a donation” in their “Declaration of 1936”, from the land register. After these processes, some religious minority (community) foundations started to applied to European Court of Human Rights because of the violation of their rights. One of these was the Fener Rum Erkek Lisesi Vakfı. We tried to evaluate acquiring immovable problem of religious minority (community) foundations in the Turkish legislation, ECHR’s decision in Fener Rum Erkek Lisesi Vakfı vs Turkey and the changes in the legislation after this court decision.

AİHM’İN FENER RUM ERKEK LİSESİ V TÜRKİYE KARARI ÇERÇEVESİNDE DİNİ AZINLIK (CEMAAT) VAKIFLARININ TAŞINMAZ EDİNME PROBLEMİ HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME

Cemaat Vakıfları, Osmanlı İmparatorluğu zamanında gayri müslüm vatandaşlar tarafından kurulmuş hayır kurumlarıdır. Türkiye Cumhuriyeti zamanında da varlıklarını devam ettirmişlerdir. 2762 sayılı Vakıflar Kanunu ile tüzel kişilik kazanmışlardır. 1974 yılına kadar Cemaat Vakıfları, sorunsuz şekilde taşınmaz edinmişlerdir. 1974 yılında Hukuk Genel Kurulu tartışmalı bir karar vermiştir. 1936 beyannamesinde taşınmaz edinebileceğine dair bir hüküm bulunmayan cemaat vakıflarının taşınmaz edinemeyeceği hükmedilmiştir. Bu karardan sonra, 1936 beyannamesinde taşınmaz edinebileceğine ya da bağış kabul edebileceğine dair hüküm bulunmayan, cemaat vakıfları adına kayıtlı taşınmazların tapu sicilinden silinmesi için mahkemeye başvurular yapılmıştır. Bunun üzerine cemaat vakıfları, mülkiyet haklarının ihlal edildiği gerekçesi ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurmaya başlamıştır. Bunlardan biriside Fener Rum Erkek Lisesi Vakfı’dır. Biz bu çalışmamızda, Türk mevzuatında cemaat vakıflarının taşınmaz edinme problemini, Avrupa insan hakları mahkemesinin Fener Rum Erkek Lisesi Vakfı hakkında vermiş olduğu kararı ve bu karardan sonra mevzuatta meydana gelen değişiklikleri incelemeye çalışacağız.

PDF

___

Akgündüz, Ahmed: İslam Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi, İstanbul 1996.

Akipek, Jale G./Akıntürk, Turgut/Ateş Karaman, Derya: TürkMedeni Hukuku, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, Birinci Cilt, İstanbul 2014.

Alkan, Mustafa: Azınlık Vakıfları (Tarihi Arkaplanı, Hukuki Yapısı ve İç Analizi), Akademik Bakış, V.2, B.4, 2009, p.93-111.

Aydoğdu, Murat: Cemaatlere (Azınlıklara) Ait Vakıfların Taşınmaz Mal Edinmeleri Sorunundaki Son Hukuki Durum, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, V.3, N.1, 2008, s.197-253.

Ballar, Suat: Yeni Vakıflar Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara 2008.

Berki, Ali Himmet: Vakıflar, Basımevi, İstanbul 1946.

Berki, Ali Himmet: Vakıflar, İkinci Kitap, Nur Matbaası, Ankara 1950.

Çelikel, Aysel: Gayrimüslim Cemaat Vakıflarının Taşınmaz Mal Edinmesi ve 27.04.2004 Tarihli Yargıtay Kararı, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, N.8, 2005, p.57-64.

Dalamanlı, Lütfü: Eski-Yeni Vakıf Davaları (Açıklamalı-İçtihatlı), Ankara, 1986.

Doğan, Murat: “Medeni Kanunun Belli Bir Cemaat Mensuplarını Destekleme Amacıyla Vakıf Kurulamayacağı Hükmü Üzerine Bir Değerlendirme”, Erciyes Hukuk Fakültesi Dergisi, V.1, N.1, Ankara 2006.

Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan: Türk Özel Hukuku, Cilt II, Kişiler Hukuku, Filiz Kitapevi, İstanbul 2006.

Em, Ali: Türk Hukuk Sisteminde Vakıflar, Ankara 2011.

Gözler, Kemal: Hukukun Temel Kavramları, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa 2010.

Gözübüyük, Şeref: Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, Ankara 2004.

Grgic, Aida/Mataga, Zvonimir/Longar, Matija/Vilfan, Ana: The Right to Property under the European Convention on Human Rights: A Guide to the Implementation of the European Convention on Human Rights and Its Protocols, Human rights handbooks, No.10, Council of Europe, Strasbourg 2007.

Güneri, Hasan: Türk Medeni Kanunu Açısından Vakıfta Amaç Kavramı ve Amacına Göre Vakıf Türleri, Sevinç Matbaası, Ankara 1976.

Güriz, Adnan: Hukuk Başlangıcı, Siyasal Kitapevi, Ankara 2013.

Hatemi, Hüseyin: Önceki ve Bugünkü Türk Hukuku’nda Vakıf Kurma Muamelesi, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1969.

İşeri, Ahmet/Akünal, Teoman/Tezel, Adnan/Bayrakeri, Feridun: Türkiye’de Medeni Kanuna Göre Kurulmuş Vakıflar ve Sorunları, Vehbi Koç Vakfı Yayınları No:1, Ankara 1975.

Karinabadizade, Hilmi Ömer/Sungurbey, İsmet: Eski Vakıfların Temel Kitabı, Sulhi Garan Matbaası Varisleri Koll. Şti., İstanbul 1978.

Kentel, Ferhat/Karakaşlı, Karin/Özdoğan Göksu, Günay/Üstel, Füsun, Türkiye’de Ermeniler: Cemaat-Birey-Yurttaş, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayını, 2009.

Kılıçoğlu, Ahmet M.: Medeni Hukuk Temel Bilgiler, Turhan Kitabevi, Ankara 2015.

Oğuzman, M. Kemal/Seliçi, Özer/Oktay-Özdemir, Saibe: Kişiler Hukuku, Filiz Kitap Evi, İstanbul 2012.

Özdamar, Demet/Değer, Senem/Uçkan, Mertkan: 5555 Sayılı Yeni Vakıflar Kanunu Üzerine Bir Değerlendirme, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, V.2, N:1-2, 2007, p.139-234.

Özden, H. Ömer: Türk Vakıf Kurumunun Duygusal ve Felsefi Temelleri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, V.4, N.2, 2010, p.339-349.

Reyna, Yuda/Zonana, Ester Moreno: Son Yasal Düzenlemelere Göre Cemaat Vakıfları, İstanbul 2003.

Serozan, Rona: Medeni Hukuk, Genel Bölüm/Kişiler Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014.

Şimşek, Suat: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatlarında Cemaat Vakıflarının Taşınmaz Edinimi, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, N.88, 2010.

Sungurbey, İsmet: Eski Vakıfların Yeni Sorunları, TC. Maltepe Üniversitesi Yayınları No:11, İstanbul 2011.

Yarayan, Ali: Türk Medeni Hukuku Temel Bilgiler, Ankara 2013.

Zevkliler, Aydın/Acabey, M. Beşir/Gökyayla, K. Emre: Medeni Hukuk, Seçkin Yayınevi, Ankara 2000.

Zevkliler, Aydın/Ertaş, Şeref/Havutçu, Ayşe/Gürpınar, Damla: Yeni Medeni Kanuna Göre, Medeni Hukuk, Turhan Kitapevi, Ankara 2015.

www.vgm.gov.tr

http://www.ttk.gov.tr

http://hudoc.echr.coe.int/

www.kazancı.com.tr