Şerife Yılmaz GÖREN, SERAP ŞAHİNOĞLU KUŞ

Türk Sinemasında Hemşire Olgusunun İncelenmesi

Amaç: Hemşirelik mesleğinin sinemada nasıl temsil edildiği, sinemada hemşire kimliğinin topluma nasıl aktarıldığını irdeleyerek konuyu değerlendirmektir.Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Çalışmamızda, ulaşılabilirlik ölçütü ile belirlenen on bir Türk filminde, hemşirelik mesleğinin sinemada nasıl temsil edildiği ve sinemada hemşire kimliğinin nasıl aktarıldığı değerlendirilmiştir.Bulgular: Çalışmada toplam on bir Türk filmi ve dizisi incelemiştir. İncelenen filmlerin yedi tanesinde hemşire ana karakter olarak görünmekte, yalnızca iki filmin adında hemşire sözcüğü geçmektedir. Filmlerde sıklıkla (8 film) hemşire karakteri olumlu bir rolde karşımıza çıkarken, onun olumsuz, “kötü bir karakter” olarak oynadığı filmler de bulunmaktadır. Hemşireler filmlerde mesleki açıdan kendi kararlarını veremeyen, mesleki özerkliğini kullanamayan kişiler olarak ele alınmakta; hemşirelik sıklıkla özerkliği sınırlı hatta hiç olmayan, bağımsız rolleri göz ardı edilen bir meslek olarak yansıtılmakta ve sıklıkla doktorun yardımcısı olarak gösterilmektedir. Filmlerdeki hemşirelik rollerinin çağdaş hemşirelik rolleriyle pek de uyumlu olmadığı ve bunların doğru olarak yansıtılmadığı görülmektedir. Filmlerde hemşireler ekranda oldukça sık olarak görünmekle birlikte, ilgili sahnenin bir tamamlayıcısı rolündedirler.Sonuç: Sinemada hemşirelerin olumlu, olumsuz farklı karakter ve rollerle ele alındığı; mesleki açıdan, görev, yetki, sorumlulukları ve rolleri açısından doğru ve yeterli biçimde topluma yansıtılamadığı görülmüştür. Hemşirelerin ekrana cinsiyetçi bakış açısı ile yansıtıldığı ve ekranda toplumun mesleğe bakışını zedeleyecek şekilde temsil edildiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sinema, Hemşire, Türk Sineması, Toplumsal Cinsiyet.

The Nurse Phenomenon in Turkish Cinema

Background: The mass media have an important role in promoting a profession and in forming the image of the profession. Objectives: The aim of the study is to evaluate the subject by researching how the nursing profession is represented in the cinema and how the nurse identity is adapted into cinema. Methods: It is a descriptive type of research. In our study, it was evaluated with content analysis how the nursing profession has been represented in the cinema and how the nurse identity is adapted into cinema in eleven Turkish films determined by accessibility criteria. Results: A total of eleven Turkish films and series were reviewed in the study. The nurse appears as the main character in seven of the films examined but the word "nurse" is only taken part in two film titles. While the nurse character often encounters to us as a positive role in the films (8 films) there were films in which it is presented as a negative "bad character". In films, nurses are considered as persons who can not make their own decisions and can not use their professional autonomy; moreover, nursing is often reflected as a profession in which its autonomy is limited and even none, its independent roles are ignored and often shown as a doctor's assistant. It seems that the nursing roles in the films have not been very compatible with contemporary nursing roles and they have not been correctly reflected. In the films, whereas the nurses appear on the screen quite common but they are a complementary role of the related scene. Conclusion: It was observed that nurses are treated with positive and negative different characters and roles in the cinema and can not be properly and adequately reflected in terms of their profession, duty, authority, responsibilities and roles. It was determined that the nurses were reflected on the screen with a gender perspective and were represented on the screen in such a way as to impair the society's view of the profession

Keywords:

Cinema, Nurse, Turkish Cinema, Gender,

PDF

___

Akça, Ay F. (Ed.). (2013). Temel hemşirelik: kavramlar, ilkeler, uygulamalar (5. Baskı, s. 18-20). İstanbul: Medikal Yayıncılık.
Akın, B. A. & Yakıncı, M.C. (2013). Hastalık konulu anlatı filmleriyle tıp eğitimi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 56 (4), 208-217.
Arslan, A. (2004). Medyanın birey, toplum ve kültür üzerine etkileri. International Journal of Human Sciences, 1 (1), 1-12.
Betton, G. (1990). Sinema tarihi başlangıcından 1986'ya kadar (Çeviren: Ş, Tekeli) İstanbul: İletişim Yayınevi.
Elbi, S. Türk Hemşireliğinin Çok Büyük Kaybı; Safiye Hüseyin Elbi’nin Kendi Kalemi ile Hayat Hikayesi. Kızılay Dergisi 1964, 2 (16):12–13.
Emiroğlu, N. O. (2000). Sağlık personeli ve toplumun hemşirelik imajı. Hemşirelik Araştırma Dergisi, 2 (1): 9-18.
Evren, B. (2000). İlk kadın hemşiremiz Safiye Hüseyin. Tombak Antika Kültürü Koleksiyon ve Sanat Dergisi. 31:46.
Ilgaz Büyükbaykal, C.(2005). Kitle iletişim araçları ve toplumsal yaşam. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 21:71-75.
Resmi Gazete. (2007, Mayıs). Hemşirelik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Tarihi ve Sayısı: 02.05.2007/5634).
Ankara: T. C. Başbakanlık Resmi Gazete İnternet Sitesi. Erişim: 02.05.2014.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/05/20070502-3.htm
Koç, Z., Bal, C., & Sağlam, Z. (2010). Hastanede yatarak tedavi görmekte olan hastaların, erkeklerin hemşirelik mesleğine katılımları ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı, 324-329.
Köse, A. (2010). Türk basınında kadın: 2010 Türkiye'sinde sosyal haklar açısından kadınların temsili. Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu. 401-418.
Küçükcan, T. (2011). Toplumun, kültür politikaları ve medyanın kültürel süreçlere etki algısı araştırması. Ankara: SETA, s. 21-28.
Önder, S., & Baydemir, A. (2005). Türk Sinemasının Gelişimi (1895 - 1939). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 6 (2): 113-135.
Öner Altıok, H., & Üstün, B. (2014). Profesyonellik: Kavram analizi. DEUHYO ED, 7 (2): 151-155.
Özkan, Z. Ç. (2012). Türkiye Sineması’nda Kadının Değişen İmgesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 5 (2): 79-81.
Özpancar, N., Aydın, N., & Akansel, N. (2008). Hemşirelik 1. Sınıf öğrencilerinin hemşirelik mesleği ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12 (3): 9-17.
Sevinç, Z. (2014). 2000 sonrası yeni Türk sineması üzerine yapısal bir inceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 40 (2): 97-118.
Sis Çelik, A., Pasinlioğlu, T., Kocabeyoğlu, T., & Çetin, S. (2013). Hemşirelik mesleğinin toplumdaki imajının belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21 (3):147-153.
Şahinoğlu, S. (2007). Türk sineması senaryolarında hastalık kavramı. Sendrom, 19 (1): 26-34.
Tan, M., Yuncu, S,. Şentürk, Ö., & Yıldız, Ö. (2007). Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10 (1): 22-29.
Tarihçi, S., & Arda B. (2016). Representation of the effects of the gender roles on nursing profession: Turkey example and bioethics. International Journal of Bioethics and Health Policy. 1 (1): 4-15.
Taylan, S., Alan, S., & Kadıoğlu, S. (2012). Hemşirelik rolleri ve özerklik. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 14 (3): 66-74.
Tezcan, M. (1972). Toplumsal yaşamımızda sinema ve halk eğitiminde rolü. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 5 (3), 171-204.
Tortumluoğlu, G., Akyıl, R., Karanlık, A., Aldaç, R., Turaneri, E., Yılmaz A. (2005) Erzurum ilindeki bireylerin hemşireler ile ilgili görüş ve beklentileri. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(1): 10-19.
Turan, N., Öztürk, A., Kaya, H., & Atabek Aşti T. (2011). Toplumsal cinsiyet ve hemşirelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 4 (1): 167-173