Multiple Sklerozlu Hastalarda Hastalık Modifiye Edici İlaç Tedavisine Uyumu Etkileyen Faktörler

Giriş: Multiple Sklerozlu hastalarda ilaç tedavisine uyum; tedavi etkinliğinin artırılması, hastanın engellilik oranının azaltılması, atakların önlenmesi ve yaşam kalitesinin artırılması için önemlidir. Amaç: Araştırma MS hastalarının hastalık modifiye edici ilaç tedavisine uyumu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı türdeki bu araştırma Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı MS polikliniğinde Temmuz 2016-Şubat 2017 tarihleri arasında, araştırma sınırlıklarına uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 198 MS hastası ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri; araştırmacı tarafından hazırlanan Birey Tanıtım Formu, Multiple Skleroz Tedaviye Uyum Anketi, Yorgunluk Şiddeti Ölçeği, Öz Etkililik/Yeterlik Ölçeği ve Başa Çıkma Stilleri Ölçeği Kısa Formu kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Hastaların %59.6’sı ilaç tedavisine uyumlu, %40.4’ü ilaç tedavisine uyumsuz olarak bulunmuştur. Avonex ilaç tedavisine uyum en yüksek olarak belirlenmiş, uyumsuz hastaların ilaç tedavilerini en çok atlama veya unutma nedeni “Hafıza (bellek) sorunları” olarak saptanmıştır. Hastaların sosyo-demografik ve hastalığa ilişkin özellikleri ile ilaç tedavisine uyum arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0.05). Hastaların başa çıkma tutumları, yorgunluk ve öz etkililik/yeterlik düzeyi ile ilaç tedavisine uyum arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Sonuç: MS hastalarının ilaç tedavisine uyumu düşük olarak bulunmuş ve bunu etkileyen bazı sosyal, fiziksel ve bilişsel nedenlerin olduğu saptanmıştır.

Factors That Affect Adherence of Disease-Modifying Therapy in Patients with Multiple Sclerosis

Objective: This study was conducted to investigate factors that influence adherence of disease-modifying therapy in Multiple Sclerosis patients. Methods: This descriptive study was conducted with 198 MS patients who meeting the inclusion criteria and accepting to participate in Ege University Faculty of Medicine, Department of Neurology, MS clinic between July 2016 and February 2017. Data were collected by using Individual Identification Form prepared by the researcher that including the sociodemographic characteristics, The Multiple Sclerosis Treatment Adherence Questionnaire (MS-TAQ), Fatigue Severity Scale, The Self Efficacy Scale and The Brief COPE. Results: Patients were adherent to therapy (59.6%) and 40.4% of patients were nonadherent to therapy. Avonex were significantly more adherent then other treatments and “Memory problems” have been found the most reason of missing or forgetting medication treatment in nonadherent patients. There was significant difference between medication adherence and some socio-demographic characteristics and characteristics of the disease. There was no significant difference between coping attitudes, fatigue and self efficacy level and medication adherence. Conclusion: As a result, patients' adherence with medication treatment was found low and there were some social, physical and cognitive reasons affecting it.

___

  • AL-Sabbagh, A., Bennett, R., Kozma, C., Dickson, M., Meletiche, D. (2008). Medication gaps in disease-modifying therapy for multiple sclerosis are associated with an increased risk of relapse: findings from a national managed care database. Journal of Neurology, 255 (Suppl 2), S79.
  • Albrecht, G., Hoogstraten, J. (1998). Satisfaction as a determinant of compliance. Community Dentistry And Oral Epidemiology, 26 (2), 139-146.
  • Armutlu, K., Korkmaz, N.C., Keser, I., Sumbuloglu, V., Akbiyik, D.I., Guney, Z., et. al. (2007). The validity and reliability of the fatigue severity scale in Turkish multiple sclerosis patients. International Journal of Rehabilitation Research, 30 (1), 81-85.
  • Bacanlı, H., Sürücü, M., İlhan, T. (2013). Başa çıkma stilleri ölçeği kısa formunun (BÇSÖ-KF) psikometrik özelliklerinin incelenmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimler, 13 (1), 81-96.
  • Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84 (2), 191–215.
  • Barnwell, A.M., Kavanagh, D.J. (1997). Prediction of psychological adjustment to multiple sclerosis. Social Science & Medicine, 45 (3), 411–418.
  • Beer, K., Müller, M., Hew-Winzeler, A.M., Bont, A., Maire, P., You, X., et. al. (2011). The prevalence of injection-site reactions with disease-modifying therapies and their effect on adherence in patients with multiple sclerosis: an observational study. BioMed Central Neurology, 11, 144.
  • Bishop, M., Frain, M. (2011). The multiple sclerosis self-management scale: revision and psychometric analysis. Rehabilitation Psychology, 56 (2), 150–159.
  • Bruce, J.M., Hancock, L.M., Arnett, P., Lynch, S. (2010). Treatment adherence in multiple sclerosis: association with emotional status, personality, and cognition. The Journal of Behavioral Medicine, 33 (3), 219-227.
  • Carver, C.S. (1997). You want to measure coping but your protocol’s too long: consider the brief COPE. International Journal of Behavioral Medicine, 4 (1), 92-100.
  • Chrystyn, H., Small, M., Milligan, G., Higgins, V., Gil, E.G., Estruch, J. (2014). Impact of patients' satisfaction with their inhalers on treatment compliance and health status in COPD. Respiratory Medicine Journal, 108 (2), 358-365.
  • Conway, D., Cohen, J.A. (2010). Emerging oral therapies in multiple sclerosis. Current Neurology And Neuroscience Reports, 10 (5), 381–388.
  • Cooper, C., Carpenter, I., Katona, C., Schroll, M., Wagner, C., Fialova, D., et al. (2005). The AdHOC study of older adults' adherence to medication in 11 countries. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 13 (12), 1067-1076.
  • Coyle, P.K., Cohen, B.A., Leist, T., Markowitz, C., Oleen-Burkey, M., Schwartz, M., et. al. (2014). Therapy optimization in multiple sclerosis: a prospective observational study of therapy compliance and outcomes. BioMedNeurology, 13, 14- 49.
  • De Geest, S., Sabaté, E. (2003). Adherence to long-term therapies: evidence for action. European Journal of Cardiovascular Nursing, 2 (4), 323.
  • Dibrivnaia, K.A., Enikolopova, E.V., Zubkova, Iu. V., Boĭko, A.N. (2013). Characteristics of coping strategies in patients with multiple sclerosis (review). Zhurnal Nevrologii İ Psikhiatrii İmeni, 113 (2 Pt 2), 48-52.
  • Frazier, P.A., Davis-Ali, S.H., Dahl, K.E. (1994). Correlates of noncompliance among renal transplant recipients. Clinical Transplant, 8 (6), 550-557.
  • Gözüm, S., Aksayan, S. (1999). Öz etkililik-yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenirlik ve geçerliliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik YüksekokuluDergisi, 1, 21-34.
  • Gözüm, S., Aksayan S. (2003). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaşma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1, 3-14.
  • Hambleton, R.K. (1994). Guidelines for adapting educational and psychological tests: a progress report. European Journal of Psychological Assessment, 10 (3), 229-244.
  • Hirji, I., Gupta, S., Goren, A., Chirovsky, D.R., Moadel, A.B., Olavarria, E. (2013). Chronic myeloid leukemia (CML): association of treatment satisfaction, negative medication experience and treatment restrictions with health outcomes, from the patient's perspective. Health And Quality of Life Outcomes, 8 (11), 167.
  • Johansson, S., Ytterberg, C., Gottberg, K., Widén Holmqvist, L., Von Koch, L. (2008). Use of health services in people with multiple sclerosis with and without fatigue. Multiple Sclerosis Journal, 15 (1), 88–95.
  • Kavanagh, D.J., Gooley, S., Wilson, P.H. (1993). Prediction of adherence and control in diabetes. Journal Of Behavioral Medicine, 16 (5), 509-522.
  • Köşkderelioğlu, A., Gedizlioğlu, M., Ortan, P., Öcek Ö. (2015). Multiple skleroz hastalarında immunmodulatör tedaviye uyumun değerlendirilmesi. Archives of Neuropsychiatry, 52, 376-379.
  • Krueger, K.P., Berger, B.A., Felkey, B. (2005). Medication adherence and persistence: a comprehensive review. Advances in Therapy Journals, 22 (4), 313-356.
  • Krupp, L.B., LaRocca, N.G., Muir-Nash, J., Steinberg, A.D. (1989). The fatigue severity scale: application to patients with multiple sclerosis and systemic lupus erythematosus. Archives of Neurology, 46 (10), 1121-1123.
  • Lode, K., Larsen, J.P., Bru, E., Klevan, G., Myhr, K.M., Nyland, H. (2007). Patient information and coping styles in multiple sclerosis. Multiple Sclerosis Journal, 13 (6), 792-799.
  • Maan, C.G., Munnawar Hussain, M.S., Heramani, N., Lenin R.K. (2015). Factors affecting non-compliance among psychiatric patients in the regional institute of medical sciences. International Organization of Scientific Research Journal of Pharmacy, 5 (1), 01-07.
Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi-Cover
  • ISSN: 2149-0333
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2008
  • Yayıncı: Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Hemşirelik Öğrencilerinin Yaşlılara Yönelik Tutumları ve Yaşlılara Yönelik Tutumları Etkileyen Etmenler

BURCU AKPINAR SÖYLEMEZ, ÖZLEM KÜÇÜKGÜÇLÜ, Demet TEKİN, Senan BALCI ERGİN, Ayşe YAMAN

Serebral Palsili Çocuğu Olan Annelerin Aile Yükü ve Umutsuzluk Düzeyleri

HÜSNİYE ÇALIŞIR, SEHER SARIKAYA KARABUDAK, Pelin KARATAŞ, İfaket MEŞEALAN, AYŞE FAHRİYE TOSUN

Resim Yöntemi ile Ev Kazaları Risklerinin ve Alınan Önlemlerin Belirlenmesi

Burcu SELVİ ÇALIŞKAN, SERAP BALCI

Multiple Sklerozlu Hastalarda Hastalık Modifiye Edici İlaç Tedavisine Uyumu Etkileyen Faktörler

ÖZNUR ERBAY, ÖZNUR USTA YEŞİLBALKAN

Pediatrik Birimlerde Elektronik Tıbbi Hata Raporlama Sistemi ve Hasta Güvenliği Uzaktan Eğitim Programını Kullanan Hekim ve Hemşirelerin Deneyimleri

Aysun ÜNAL, Şeyda SEREN İNTEPELER

Dahili Kliniklerde Görev Yapan Hemşirelerin Etik Duyarlılıklarının ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi: Üniversite Hastanesi Örneği

Dilek YILMAZ, Fatma DÜZGÜN, Derya UZELLİ YILMAZ, Esra AKIN KORHAN, Yurdanur DİKMEN

Ortaokul Öğrencilerinde Problem Çözme Becerileri ve Sosyal Destekle Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Tülay KUZLU AYYILDIZ, Hülya KULAKÇI ALTINTAŞ, Funda VEREN

Kırsal Alanda Yaşayan Hipertansiyonlu Bireylerin İlaç Tedavisine Uyum Özetkililik Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Nur TEKE, SELDA ARSLAN

Kemoterapi Tedavi Merkezine İlaç Tedavisi İçin Gelen Hastalarda Ekstravazasyon İnsidansı ve Nedenleri

Deniz ARSLAN, Ulviye AYSEVER, Sevdiye DENİZ, Sibel PÜLLÜ, ÖZLEM UĞUR

Kolorektal Cerrahisinde Hızlandırılmış Bakım Protokolleri ve Hemşirelik Bakımı

PINAR TUNÇ TUNA, ŞERİFE KURŞUN