İlknur BEKTAŞ, Figen YARDIMCI, Murat BEKTAŞ

Hemşirelik Öğrencileri İçin Çocuklarda İlaç Uygulamaları Öz-Yeterlilik Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özellikleri

Giriş: İlaç uygulamaları hemşirelik eğitiminin en temel becerisidir. Literatürde çocuklarda ilaç uygulamalarına ilişkin hemşirelik öğrencilerinin öz-yeterliliklerini değerlendiren ölçekler yeterli değildir. Amaç: Bu araştırma “Hemşirelik Öğrencileri İçin Çocuklarda İlaç Uygulamaları Öz-Yeterlilik Ölçeği”nin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Metodolojik tipte olan bu çalışma Mart-Nisan 2021 tarihlerinde, 3. ve 4. sınıf hemşirelik öğrencileri ile yürütülmüştür. Araştırmaya 209 hemşirelik öğrencisi dahil edilmiştir. Araştırmada “Öğrenci Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Hemşirelik Öğrencileri İçin Çocuklarda İlaç Uygulamaları Öz-Yeterlilik Ölçeği” kullanılmıştır. Tanımlayıcı verilerin analizi sayı, yüzde ve ortalamalar, ölçeğin psikometrik analizinde kapsam geçerliliği, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi Cronbach α, madde toplam korelasyonu, iki yarıya bölme ve test-tekrar test analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Ölçek 16 madde ve 2 alt boyuttan oluşmuştur. Ölçeğin tümü için Cronbach alfa katsayısı .94, birinci ilaç hazırlama alt boyutu için .91 ve ikinci ilaç uygulama alt boyutu için .87 olarak saptanmıştır. Ölçek toplam varyansın %52.7’sini açıklamaktadır. Birinci alt boyutu toplam varyansın % 26.4’ini, ikinci alt boyutu % 26.7’unu, açıklamaktadır. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyum İndeksleri .90’dan büyük, RMSEA .08’den küçük diğer uyum indeksleri .80’den büyük bulunmuştur. Sonuç: Geliştirilen ve Türkçe psikometrik özellikleri incelenen “Hemşirelik Öğrencileri İçin Çocuklarda İlaç Uygulamaları Öz-Yeterlilik Ölçeği” geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır. Bu ölçme aracıyla hemşirelik öğrencilerinin çocuklarda ilaç uygulamalarına yönelik öz-yeterlilikleri değerlendirilebilir, farklı eğitim yöntemleriyle öğrencilerin çocuklarda ilaç uygulamalarına yönelik öz yeterlilikleri geliştirilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Hemşirelik Öğrencisi, İlaç Uygulama, Öz-yeterlilik, Geçerlilik, Güvenilirlik

Development of Medication Adminstration Self-Efficacy Scale in Children for Nursing Students and Psychometric Properties

Backround: Medication adminstration are the most fundamental subjects of nursing education. In the literature, scales evaluating the self-efficacy of nursing students regarding drug administration in children are not sufficient. Objectives: This study was conducted to develop the Self-Efficacy Scale for Nursing Students in Medication Adminstration in Children and to examine the psychometric properties. Methods: This methodological study was carried out with 3rd and 4th year nursing students between March-April 2021. The study were included 209 nursing students. The “Student Introductory Information Form” and the “Medication Adminstration Self-Efficacy Scale in Children for Nursing Students” were used in the study. Data analysis, content validity of the scale for psychometric studies, explanatory and confirmatory factor analysis Cronbach α, item total correlation, split-half and test-retest analyzes were used. Results: The scale consists of 16 items and 2 sub-dimensions. The Cronbach alpha coefficient was .94 for the whole scale, .91 for the first drug preparation sub-dimension and .87 for the second drug administration sub-dimension. The scale explains 52.7% of the total variance. The first sub-dimension explains 26.4% of the total variance, and the second sub-dimension explains 26.7%. As a result of the confirmatory factor analysis, fit indices were found to be greater than .90, and other fit indices were found to be greater than .80, RMSEA less than .08. Conclusion: The "Medication Adminstration Self-Efficacy Scale in Children for Nursing Students", which has been developed and whose Turkish psychometric properties are examined, is a valid and reliable measurement tool. With this measurement tool, the self-efficacy of nursing students for drug administration in children can be evaluated, and students' self-efficacy for medication administration in children can be improved with different education methods.

Keywords:

Nursing Student, Medication Administration, Self-efficacy, Scale Validity, Reliability,

PDF

___

1. Elliott M, Liu Y. The nine rights of medication administration: an overview. Br J Nurs 2010;19(5),300-305.
2. Sivrikaya SK. Kara, AŞ. Hemşirelerin Tıbbi Hata Yapma Eğilimlerinin İncelenmesi. BAUN Sağ Bil Derg 2019;8(1),7-14.
3. Caner N, Kartın PT. Hemşirelerin İntramüsküler ve İntravenöz İlaç Uygulama Basamaklarının Değerlendirilmesi: Gözlem Çalışması. HUHEMFAD 2019;6(3),177-185.
4. Şendir M, Coşkun EY. Hemşirelik eğitiminde teknolojik bir adım: IMventro-sim. JAREN 2016; 2(2),103-108.
5. Jarvill M. Nursing student medication administration performance: a longitudinal assessment. Nurse Educ 2021;46(1),59-62.doi: 10.1097/NNE.0000000000000828
6. Zaybak A, Taşkıran N, Telli S, Ergin EY, Şahin M. Hemşirelik Öğrencilerinin İlaç Uygulamalarına İlişkin Bilgilerini Yeterli Bulma Durumları. JERN 2017;14(1), 6-13.
7. Sulosaari V, Kajander S, Hupli M, Huupponen R, Leino-Kilpi H. Nurse students' medication competence—An integrative review of the associated factors. Nurse Educ Today 2012;32(4),399-405.
8. Özyazıcıoğlu N, Aydın Aİ, Sürenler S, Çinar HG, Yılmaz D, Arkan B, Tunç GÇ. Evaluation of students' knowledge about paediatric dosage calculations. Nurse Educ Pract 2018;28, 34-39.
9. Kahn S, Abramson EL. Arch Dis Child 2019; 104(6), 596–599. doi:10.1136/archdischild-2018-315175
10. Akgül EA, Öztornacı BÖ, Doğan Z, Sarı HY. Determination of Senior Nursing Students’ Mathematical Perception Skills and Pediatric Medication Calculation Performance. FNJN 2019;27(2),166-172.
11. Lin FY, Wu WW, Lin HR, Lee TY. The learning experiences of student nurses in pediatric medication management: A qualitative study. Nurse Educ Today 2014;34(5), 744-748.
12. Bandura A, Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change, Psychological Review 84, 1977;191-215.
13. Pauly-O’Neill S. Beyond the five rights: Improving patient safety in pediatric medication administration through simulation. Clin Simul Nurs 2009;5(5),181-186.
14. McMullan M, Jones R, Lea S. The effect of an interactive e-drug calculations package on nursing students’ drug calculation ability and self-efficacy. Int J Med Inform 2011;80(6),421-430.
15. Cancino KD, Arias M, Caballero E, Escudero E. Development of a safe drug administration assessment instrument for nursing students. Rev Lat Am Enfermagem 2020;(28); e2989-e3246.
16. Arslan SAY, Ayar A, Sildir E, Çakır D. Amasya Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Öğrencilerinin İlaç Uygulama Hataları. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 2018; 6(2),481-490.
17. Chendake MB. Self-Efficacy in Drug Dosage Calculation among Undergraduate Nursing Students. Ann Med and Health Sci Res 2020;(10),882-888.
18. Polit DF, Beck, CT, Owen SV. Is the CVI an acceptable indicator of content validity? Appraisal and recommendations. Res Nurs Health. 2007;(30),459-67.
19. Terwee CB, Bot SD, de Boer MR, van der Windt DA, Knol DL, Dekker J. Quality criteria were proposed for measurement properties of health status questionnaires. J Clin Epidemiol 2007;60(1),34-42.
20. DeVellis RF. Scale Development, Theory and Applications. 3. ed. India: SAGE Publication, Inc. 2012;31–59.
21. Jonhson B, Christensen L. Educational Research: Quantitative, Qualitative, and Mixed Approaches. California: SAGE Publication, Inc.; 2014; 190–222.
22. Hayran M, Hayran M. Basic Statistic for Health Researh. 1. ed. Ankara: Art Ofset Matbacılık Yayıncılık Org. Ltd Şti. 2011;132-332.
23. Şencan H. Reliability and validity in cocial and behavioral measurement. 1.ed. Ankara: Seçkin Yayınevi. 2005.
24. Heale R, Twycross A. Validity and reliability in quantitative studies. Evid Based Nurs July, 2015;18(3),66-68.
25. Çam MO, Baysan-Arabacı L. Qualitative and quantitative steps on attitude scale construction. Hemar-G 2020;12(2),59-71.
26. Hooper D, Coughlan J, Mullen M. Evaluating model fit: a synthesis of the structural equation modelling literature. In 7th European Conference on research methodology for business and management studies, 19- 20 June 2008; London, 195-200.
27. Şimşek ÖF. Basic principles of structural equation modeling and LISREL applications. 1. ed. İstanbul: Ekinoks. 2010
28. Nunnally JC, Bernstein IH. Psychometric theory. 3. ed. New York, NY: McGraw-Hill, 2010.
29. Rattray J. Jones MC. Essential elements of questionnaire design and development. J Clin Nurs 2007;(16)234-243.
30. Hemşirelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (HUÇEP) 2014. URL:https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/hemsirelik_cekirdek_egitim_programi.pdf. 15 Haziran 2021.
31. Hemşirelik Yönetmeliği 2011. URL:https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=13830&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5.15 Haziran 2021.