Selda RIZALAR, ESRA TURAL BÜYÜK, Gülhan UZUNKAYA, Rabia ŞAHİN, Tülin AS

Hemşirelerin Yara Bakım Uygulamaları; Üniversite Hastanesi Örneği

Giriş: Hemşirelerin yarası olan hastalara etkin ve güvenli yara bakımı vermesi beklenir. Doğru yara bakımı uygulamaları ile yara enfeksiyonu oranlarını azaltmak, iyileşme süresini kısaltmak, komplikasyonları önlemek ve hasta memnuniyetini artırmak mümkün olabilir. Amaç: Bu çalışma bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin yara bakım uygulamalarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini bir üniversite hastanesinde çalışan 91 hemşire oluşturmuştur. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan veri toplama formu ile yüz yüze görüşülerek 02.01.2013- 05.03.2013 tarihleri arasında toplanmıştır. Bulgular: Çalışmaya alınan hemşirelerin %61.5’inin çalıştıkları klinikte yara bakımı verdiği, %41.8’ inin yara bakımı eğitimi aldığı belirlendi. Hemşirelerin bakım verdikleri yara türleri sırasıyla basınç yaralanması (%83.6), cerrahi yara (%70.4) ve diyabetik ayak yarası (%50.6) olarak belirlenmiştir. Yara bakımında hemşirelerin %72.6’sının kuru pansumanı, %42.9’unun ıslak pansumanı kullandığı, temiz yaralarda antiseptik olarak %60.4’ünün Serum Fizyolojik kullandıkları, %44’ünün yara bakımını irrigasyon tekniği ile yaptığı belirlenmiştir. Hemşirelerin %91.2’sinin yara kapatmak için kuru gazlı bez kullandığı, %45.1’inin yara bakımı sırasında doktor isteminde varsa analjezik uyguladığı belirlenmiştir. Hemşirelerin %86.8’inin çalıştığı kurumda yara bakım ürünü seçiminde fikrinin alınmadığı, %84.6’sının klinikte yara değerlendirmesi ve bakımına yönelik bir form kullanmadığı belirlenmiştir. Sonuç: Çalışma bulgularına göre, hemşirelerin güncel yara bakım eğitiminin yetersiz olduğu, temiz yaraların yaygın olarak serum fizyolojik solüsyonu ile yıkandığı ve kuru pansuman ile kapatıldığı, pansuman sırasında ağrı kontrolünün yetersiz olduğu, modern yara örtülerinin nadiren kullanıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Hemşirelik, Pansuman, Yara, Yara Bakımı

Nurse’s Wound Care Practices; University Hospital Example

Background: Nurses are expected to provide effective and safe wound care to patient who have wound. With proper wound care applications, reducing wound infection rates, shortening recovery time, preventing complications and increasing patient satisfaction would be possible. Objectives: The aim of this study was to determined wound care practices of the nurses working in an university hospital. Methods: A descriptive design was used. The sample of the research was composed of 91 nurses working in an university hospital. The data were collected by face-to-face interview method with the data collection form prepared by the researchers between January 2nd and March 5th, 2013. Results: 61.5% of the nurses who took part in the study had practiced wound care in their clinic whereas 41.8% of them had received wound care education. The wound types that nurses had the most experience with were pressure injuries (83.6%), surgical wound (70.4%) and diabetic foot sores (50.6%). It was found that 72.6% of the nurses used dry dressings, 42.9% used wet dressings, 60.4% used antiseptic Serum Physiologic in wound care, while 44% did wound care with irrigation technique for clean wounds. It was determined that 91.2% of the nurses used dry gauze to cover the wound, and 45.1% applied analgesics during dressing on doctor's request. Additionally, in 86.8% of the cases, nurses were not taken their opinions in the selection of wound care products in the institutions they worked at, and 84.6% of them did not use specific wound assessment and care documents. Conclusion: The findings in this study reveal that the wound care education the nurses currently have is inadequate. Clean wounds are commonly washed with saline solution and covered with dry dressing, pain control during dressing is insufficient, and modern dressings are rarely used.

Keywords:

Nursing, Wound Dressing, Wound, Wound Care,

PDF

___

1. Ashton J, Price P. Survey comparing clinicians’ wound healing knowledge and practice. British Journal of Nursing (Tissue Viability Supplement) 2006; 15(19):18–26.
2. Wounds U.K. Best practice statement: Optimising wound care. Wounds UK, London. 2008. Erişim:25.12.2017 http://www.wounds-uk.com/pdf/content_8950.pdf
3. Mccluskey P. Mccarthy G. Nurses’ knowledge and competence in wound management. Wounds UK 2012; 8(2): 37-47.
4. Benbow M. Parameters of wound assessment. British Journal of Nursing 2014; 4(11): 647-648.
5. Williams C. Guide to dressing for success. Practice Nurse 1998; 16(4): 220–226.
6. Welsh L. Wound care evidence, knowledge and education amongst nurses: asemi-systematic literature review. Int Wound J 2018; 15: 53–61.
7. Flanagan M. Wound measurement: can it help us to monitor progression to healing? Journal of Wound Care 2003; 12(5): 189-195.
8. Morris C. Wound management and dressıng selectıon. Wound Essentials 2006; 1: 178-183.
9. Basınç Ülserlerinin Tedavisi: Hızlı Başvuru Kılavuzu, 2010, http://www.epuap.org/wp-content/uploads/2016/10/qrg_treatment_in_turkish.pdfErişim Tarihi: 25.04.2018.
10. Çelik S. Cerrahi bakımda bilgi güncelleme. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2011; 2(2): 61-65.
11. Yapucu Güneş Ü, Eşer İ. Nemli yara iyileşmesi ve oklusif pansumanların nemli yara iyileşmesindeki önemi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 10(2): 57-65.
12. Eski M, Nişancı M, Yapıcı AK, Deveci M, Şengezer M. Parsiyel kalınlıkta yanık yaralarının tedavisinde gümüş içerikli hidrofiber pansuman materyalinin kullanımı. TPRECD 2007; 15: 100-104.
13. Gürsoy A. Yara Örtüsü Seçimi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2007; 4 (1): 6-9.
14. Hollinworth H, Taylor D, Dyble T. An educational partnership to enhance evidencebased wound care. British Journal of Nursing (Tissue Viability Supplement) 2008; 17(20): 25–33.
15. Barrett S, Cassidy I, Graham MM. National survey of Irish community nurses’ leg ulcer management practices and knowledge. Journal Wound Care 2009; 18(5): 181–186.
16. Ferreira AM, Rigotti MA, da Silva Barcelos L, Simão CMF,Ferreira DN, Gonçalves RQ. Knowledge and practice of nurses about care for patients with wounds. J Res fundam Care 2014; 6: 1178–1190.
17. Gonzaga de Faria GB, Nascimento do Prado T, Lima A, de Fátima E,Brunet Rogenski NM, Tomazini Borghardt A, Massaroni L. Knowledge and practice of nurses on the care of wounds. J Nurs UFPE 2016; 10: 4532–4538.
18. Ayello EA, Baranoski S, Salati DS. Nursing 2005 Wound care survey report. Wound Care Nursing 2005; 35(6): 36-47.
19. Gillespie BM, Chaboyer W, Allen P, Morely N, Nieuwenhoven P. Wound care practices: a survey of acute care nurses. J Clin Nurs 2013; 23: 2618–2627.
20. Hadcock JL. The development of a standardised approach to wound care in I.C.U. British Journal of Nursing 2000; 9(10): 614–616.
21. Probst S, Salla S, Gerber V, Hopkins A, Rimdeika R, Gethin G. EWMA Document Home care-wound care: overview, challenges andperspectives. J Wound Care 2014; 23: 1–41.
22. Powers JG, Higham C, Broussard K, Phillips TJ. Wound healing andtreating wounds: Chronic wound care and management. J Am Acad Dermatol 2016; 74: 607–625.
23. Yüceyar, S. Cerrahi yaraların takip ve tedavisi. İçinde Kartal Erdost Ş, Çetinkale O. Yara bakımı ve tedavisi. 1. Basım. İstanbul İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi; 2008: No:67.
24. Prevention and Treatment of Pressure Ulcers: Quick Reference Guide.2014. https://www.npuap.org/wp-content/uploads/2014/08/Updated-10-16-14-Quick-Reference-Guide-DIGITAL-NPUAP-EPUAP-PPPIA-16Oct2014.pdf. Erişim Tarihi: 25.04.2018.
25. Cowman S, Gethin G, Clarke E, Moore Z, Craig G, Jordan-O’Brien J et al. An international eDelphi study identifying the research and education priorities in wound management and tissue repair. Journal of Clinical Nursing 2012; 21(3-4): 344-353.
26. Tekin DE, Sepit D, İlham E, Söylemezo N. Yara Temizliğinde Kullanılan Solüsyonlar, Teknikler ve Basınçlı Yıkama. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2007; 4(1): 21-25.
27. Casey G. Modern wound dressings. Nursing Standards 2000; 15(5): 47–51.
28. Wiechula R. The use of moist wound-healing dressings in the management of split-thickness skin graft donor sites: a systematic review. International Journal of Nursing Practice 2003; 9(2): 9-17.
29. Nelson DB, Dilloway MA. Principles, products, and practical aspects of wound care. Critical Care Nursing Quarterly 2002; 25(1): 33-54.
30. Hess CT. Wound care: how to use gauze dressings. Nursing 2000; 30(9): 88.
31. Price P. An holistic approach to wound pain in patients with chronic wounds. Wounds 2005; 17(3): 55–57.
32. Karadağ Arlı Ş. Cerrahi Bakımda Ağrı Yönetimine İlişkin Hemşirelik Girişimleri. CBU Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2017; 4(3):1013-1020.
33. Moffatt CJ, Franks P, Hollinworth H. Understanding wound pain and trauma: an international perspective. In: Pain at wound dressing changes: European Wound Management Association Position Document. Medical Education Partnership Ltd; London. 2002.
34. Young JL, Horton FM, Davishizar R. Nursing attitudes and beliefs in pain assessment and management. Journal of Advanced Nursing 2006; 53(4): 412–421.
35. Yıldırım A. Hemşirelik Bakım Protokolleri El Kitabı İstanbul. 2000: 74. Erişim Tarihi:20.09.2017.http://istanbultip.istanbul.edu.tr/wpcontent/uploads/attachments/021_hemsirelik.bakim.protokolleri.el.kitabi.pdf
36. Alp E. Enfeksiyon kontrol programı Yayın no: 55. 2012. Kayseri, Erişim Tarihi:13.3.2015. http://hastaneler. erciyes.edu.tr/pdf/enfeksiyonkontrolprogrami.pdf.
37. Güney Kızıl E. Yanıkta yara bakımı. 2015. Erişim Tarihi: 13.3.2015. http://www.igkh.gov.tr/yeni/userfiles/files/ 31yanıktayarabakımı.pdf.
38. Hemşirelik yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik “Ek-2 Çalışılan birim/servis/ünite/alanlara göre hemşirelerin görev, yetki ve sorumlulukları. Cerrahi Hemşireliği. 19 Nisan 2011. Erişim Tarihi: 07.09.2017. http://www.tiredh.saglik.gov.tr/userfiles/files/hemsirelik%20%202011.pdf.