Acil Serviste Çalışan Hemşirelerin Travma Sonrası Stres Belirtilerini Etkileyen Faktörler ve Hemşirelerin Başetme Yollarının İncelenmesi

Giriş: Çalışma ortamında yaşanan travmalar hemşirelik için önemli bir sorundur. Travmanın sonuçları hemşireleri ve kurumları olumsuz olarak etkilemektedir. Amaç: Bu çalışmanın amacı acil serviste çalışan hemşirelerin travma sonrası stres belirtilerini etkileyen faktörleri ve hemşirelerin başetme yollarını incelemektir. Yöntem: Araştırma tanımlayıcı niteliktedir. Araştırma örneklemini İzmir’de bulunan üniversite ve eğitim-araştırma hastanelerinin acil ünitelerinde çalışan ve araştırmaya gönüllü katılan 108 hemşire oluşturmaktadır. Travma sonrası stres belirtilerini değerlendirmek amacıyla Travmatik Stres Belirti Ölçeği ve başetme yolları formu kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma sonucunda hemşirelerin %38’inin travma sonrası stres yaşadığı belirlenmiştir. Travma sonrası stres yaşayan hemşireler meslek seçimleri konusunda pişmanlık duymakta, istifa etmeyi, işten uzaklaşmayı düşünmektedirler. Hemşireler hastalarla iletişimlerini azaltmakta ve hastalara karşı öfke duymaktadırlar. Hemşireler travma sonrası stres ile başetmede önceki deneyimlerinden faydalanmaktadırlar. Sonuç: Hemşirelerin travma sonrası stres belirtileri konusunda bilgi verilmesi, hem bireysel hem de kurumsal olarak başetme yollarını güçlendirilmesi önerilir.

Anahtar Kelimeler:

Acil Servis, Başetme, Hemşirelik, İkincil Travma, Travma Sonrası Stres

Factors Affecting Post Traumatic Stress Symptoms of Nurses Working Emergency and Investigation of Their Coping Methods

Background: Trauma experienced in the working environment is an important problem for nursing. The results of the trauma adversely affect both the nurses and the institutions. Objectives: The aim of this study is to investigate the factors affecting the symptoms of post-traumatic stress experienced by nurses working in emergency departments and their ways of coping with post-traumatic stress symptoms. Methods: This study is descriptive. The sample of study consisted of 108 nurses who works at the emergency services of the university and education hospitals. Traumatic Stress Symptom Scale and coping ways form was used to assess the post-traumatic stress symptoms. Results: Of the nurses participating in the study, 38% suffered post-traumatic stress. The nurses who suffered post-traumatic stress regretted choosing the profession, tended to resign or change their jobs, communicated with the patients less, and were filled with anger at patients. The nurses mostly tried to cope with post-traumatic stress symptoms by making use of their own experiences. Conclusion: Nurses should be informed of symptoms of post-traumatic stress, and measures to be taken to strengthen individual and institutional ways of coping.

Keywords:

Emergency Department, Coping, Nursing, Secondary Trauma, Post-Traumatic Stress,

PDF

___

Akyolcu, N., Öztekin, D., & Çelik, S. (2006). Acil birimlerde “Triyaj” kimler tarafından ve nasıl uygulanıyor? İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 57, 1-7.
Altekin, S. (2017). Sağlık çalışanlarında ikincil travmatik stres. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6 (2), 90-95.
Amerikan Psikiyatri Birliği. (2013). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı DSM-V. (Çeviren: E, Köroğlu, Beşinci baskı). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.(Orijinal yayının basım yılı 2013).
Annagür, B. (2010). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: risk faktörleri, etkileri, değerlendirilmesi ve önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2, 161-173.
Ayrancı, Ü., Yenilmez, Ç., & Günay, Y. (2002). Çeşitli sağlık kurumlarında ve sağlık meslek gruplarında şiddete uğrama sıklığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, 147-54.
Bauwens, J., & Tosone, C. (2010). Professional posttraumatic growth after a shared traumatic experience: Manhattan clinicians perspectives on post-9/11 practice. Journal of Loss and Trauma, 15, 498-517.
Başoğlu, M., Şalcıoğlu, E., Livanou, M. & Özeren, M. (2001). A study of the validity of a screening instrument for traumatic stress in earth quake survivors in Turkey. Journal of Traumatic Stress, 14, 491-509.
Beaton, R., Murphy, S., Johnson, C., Pike, K., & Corneil, W. (1999). Coping responses and posttraumatic stress symptomatology in urban fire services personnel. Journal of Traumatic Stress, 12, 293-308.
Bozkurt Zincir, S. (2015). Akut stres bozukluğu. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Özel sayısı, 8, 10-20.
Bush, J. N. (2009). Compassion fatigue: are you at risk? Oncology Nursing Forum, 36, 24-28.
Byrne, M. K., Lerias, D., & Sullivan, N. L. (2006). Predicting vicarious traumatization in those indirectly exposed to bushfires. Stress and Health, 22, 167-177.
Çakmak, H., Er, A. R., Öz, C. Y., & Aker, A. T. (2009). Kocaeli ili 112 acil yardım birimlerinde çalışan personelin Marmara depreminden etkilenme ve olası afetlere hazırlık durumlarının saptanması. Akademik Acil Tıp Dergisi, 2, 83-88.
Dominquez-Gomez, E., & Rutledge, D. N. (2009). Prevelance secondary traumatic stress among emergency nurses. Journal of Emergency Nursing, 35 (3), 199-204.
Gentry, J. E. (2002). Compassion fatigue. Journal of Trauma Practice, 1, 37-61.
Gholamzadeh, S., Sharif, F., & Rad, F. D. (2011). Sources of occupational stress and coping strategies among nurses whoare working in admission and emergency department in hospitals affiliated to Shiraz University of Medical Sciences, Iran. Iran Journal of Nursing and Midwifery Research, 16 (1), 42-47.
Gökçe, T., & Dündar, C. (2008). Samsun ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerde şiddete maruziyet sıklığı ve kaygı düzeylerine etkisi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15, 25-28.
Healy, S., & Tyreell, M. (2011). Stress in emergency departments: experiences of nurses and doctors. Emergency Nurse, 19 (4), 31-37.
Kebapçı, A., & Akyolcu, N. (2011). Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 11 (2), 16-27.
Kılıç, C., & İnci, F. (2015). Acil tıp çalışanlarında travmatik stres: yaş ve eğitimin koruyucu etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 26, 236-241.
Laposa, J, M., Alden, L, E., & Fullerton, L, M. (2003). Work stress and posttraumatic stress disorder in ED nurses/personnel. Journal Emergency Nursing, 29 (1), 23-28.
Lerias, D., & Byrne, M. K. (2003). Vicarious traumatization: Symptoms and predictors. Stress and Health, 19, 129-138.
Marmar, C., Weiss, D., Metzler, T., & Delucchi, K. (1996). Characteristics of emergency services personnel related to peritraumatic dissociation during critical incident exposure. American Journal of Psychiatry, 153, 94-102.
McAllister, M., & McKinnon, J. (2009). The importance of teaching and learning resilience in the health disciplines: a critical review of the literature. Nurse Education Today, 29, 371-379.
Najjar, N., Davis, W. L., Beck-Coon, K., & Doebbeling, C. C. (2009). Compassion fatigue: a review of the research to date and relevance to cancer-care providers. Journal of Health Psychology, 14, 267-277.
Nelson-Gardell, D., & Harris, D. (2003). Childhood abuse history, secondary traumatic stress and child welfare workers. Child Welfare: Journal of Policy and Program, 82 (1), 5-26.
Perez, L., Jones, J., Englert, D. R., & Sachau, D. (2010). Secondary traumatic stress and burnout among law enforcement investigators exposed to disturbing media images. Journal of Police and Criminal Psychology, 23, 113-124.
Perry, B., Toffner, G., Merrick, T., & Dalton, J. (2011). An exploration of the experience of compassion fatigue in oncology nurses. Canadian Oncology Nursing Journal, 21, 91-105.
Scully, P. J. (2011). Taking care of staff: a comprehensive model of support for paramedics and emergency medical dispatchers. Traumatology, 17, 35-42.
Sterud, T., Ekeberg, Q., & Hem, E. (2006). Health status in the ambulance services: a systematic review. BMC Health Services Research, 6, 82-92.
Stathopoulou, H., Karanikola, M. N., Panagiotopoulou, F., & Papathanassoglou, E. D. (2011). Anxiety levels and related symptoms in emergency nursing personnel in Greece. Journal of Emergency Nursing, 37(4), 314–320.
Tokuç, B., & Turunç Y. (2011). Edirne’de ambulans çalışanlarının anksiyete, depresyon ve işe bağlı gerginlik düzeyleri. Galip Ekuklu Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 11 (42), 39-44.
Tully, A. (2004). Stress, sources of stress and ways of coping among psychiatric nursing students. Journal Psychiatric Mental Health Nursing, 11 (1), 43-47.
Yeşil, A. (2010). 112 acil sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık çalışanlarında ruhsal travma ve ilişkili sorunların yaygınlığı. Ruhsal Travma Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Kocaeli, Türkiye.
Yılmaz, B. (2007). Yardım çalışanlarında travmatik stres. Klinik Psikiyatri Dergisi, 10, 137-147.
Yılmaz, F., & Öztürk, H. (2011). Causes of conflicts encountered by nurse managers in hospitals and their approaches in conflicts management. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 19 (3), 145-52.