TÜRKİYE'DE SOSYOBİLİMSEL KONULARLA İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ: BİR BETİMSEL ANALİZ ÇALIŞMASI

Bu çalışma, Türkiye’de sosyobilimsel konularla ilgili yapılan araştırmaları yayınlandığı yıl, uygulandığı bölge, ele aldığı sosyobilimsel konu, yöntem özellikleri, örneklem grupları açılarından incelemeyi ve bunun sonucunda ortaya çıkan durumlar açısından betimsel analiz yaparak eğilimlerinin hangi yönde olduğunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çeşitli veri tabanları yoluyla elde edilen araştırmalar, Sözbilir, Kutu ve Yaşar (2012) tarafından geliştirilen “Makale Sınıflama Formu” kullanılarak betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırmalar hem eğilimleri açısından incelenmiş hem de ele aldıkları sosyobilimsel konular çerçevesinde incelenerek bunun sonucunda bir senteze varılmıştır. Yapılan analiz sonucunda 12 makale, 4 yüksek lisans tezi olmak üzere toplamda 16 çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışmalarda en çok nicel araştırma yöntemlerinden tarama (survey) deseni kullanılırken, veri toplama aracı olarak anket, ölçek ve görüşme formlarının sıklıkla kullanıldığı; veri analiz yöntemleri arasında da betimsel veri analizinin en çok tercih edildiği belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre araştırma türü açısından betimsel çalışmaların sıklıkla tercih edildiği; nükleer enerji ve GDO’lu besinlerin en çok çalışılan araştırma alanı olduğu belirlenmiştir. Örneklem grubu olarak lisans düzeyindeki öğrenciler; örnekleme tekniği olarak da uygun örnekleme

Anahtar Kelimeler:

Sosyobilimsel konular, betimsel analiz, araştırma eğilimleri

ANALYSIS OF RESEARCH ON SOCIO-SCIENTIFIC ISSUES MADE IN TURKEY: A DESCRIPTIVE ANALYSIS STUDY

This study aims to define the trends of research on socio-scientific issues through analyzing year, district, issue, method features and samples by descriptive analysis. The research obtained using different databases were subjected to descriptive analysis with paper classification form developed by Sözbilir, Kutu & Yaşar (2012). Research were analysed for both their trends and issues taken in the studies and a synthesis was reached as a result. So, a total of 16 studies 12 of which were research article and 4 master thesis were reached. While survey design among quantitative research methods was used mostly in selected studies, questionnaire, scale and observation forms were used frequently as data collection tool. Descriptive analysis was mostly used among data analysis methods. According to research findings descriptive studies were chosen frequently: nuclear energy and genetically modified organism were determined as the most frequently selected research field. Undergraduate students were the most commonly used sample group, conveince sampling techniques was determined as used the most ones.

Keywords:

Socio-scientific issues, descriptive analysis, research trend,

PDF

___

Arık, R. S. ve Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Antalya.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Çiltaş, A., Güler, G. ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye'de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580. https://www.edam.com.tr/kuyeb/pdf/tr/92e8bed36e01dfef0855b211ba378b6a30a.pdf adresinden 12 Şubat 2016 tarihinde erişilmiştir.
MEB (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
Pedretti, E. (1999). Decision making and STS education: Exploring scientific knowledege and social responsibility in schools and science centers through an issues-based approach. Schools Science Mathematics, 99(4), 174-181.
Ratcliffe, M., & Grace, M. (2003). Science education for citizenship: Teaching socio-scientific issues. Mainhead: Open University Press.
Sadler, T. D., & Zedler, D. L. (2005). The significance of content knowledge for informal reasoning regarding SSI: Applying genetics knowledge to genetic engineering issues. Science Education, 89, 71-93.
Sözbilir, M., Kutu, H. & Yaşar M. D. (2012). Science education research in Turkey. A content analysis of selected features of papers published. In J. Dillion & D. Jorde (Eds). The world of Science Education. Handbook of Research in Europe, 1-35.
Topçu, M. S. (2015). Sosyobilimsel konular ve öğretimi (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Topçu, M. S., Muğaloğlu, E. Z. ve Güven, D. (2014). Fen eğitiminde sosyobilimsel konular: Türkiye örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14, 6, 2327-2348.
Ulutaş, F. ve Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7, 614-626.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.