OKULLARDA SİGARA EĞİTİMİNE YÖNELİK YAPILAN DENEYSEL ARAŞTIRMALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bağımlılık yapan maddeler günümüzde önemli sağlık sorunlarının temelini oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı okullarda yapılan sigara eğitimine yönelik deneysel araştırmaları inceleyerek, konu hakkında Türkiye ve farklı kıtalardan seçilen örnek ülkelerde ulaşılan noktayı görebilmektir. Araştırmaların sistematik olarak bir araya getirilmesi önemli bir bilgi birikimini oluşturacağı ve deneysel çalışmaların yapılmasına ışık tutarak mevcut boşluğu dolduracağı düşünülmektedir. Türkiye’de MEB’e bağlı ilk ve ortaöğretim okullarında sigaraya yönelik yapılan deneysel araştırmaya rastlanmamıştır. Buna karşın ABD, Almanya ve G. Kore’de konuyla ilgili etkili deneysel çalışmalar vardır. Günümüzde 7 yaşına kadar düşen sigara kullanma yaşı, eğitim kurumları olan okullarda sigara eğitimine yönelik deneysel ve uzun süreli programların yapılmasını zorunlu hale getirmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık Eğitimi, Sigara Kullanımı, Okullarda Sigaranın Önlenmesi, Deneysel Yöntem

AN EVALUATION OF EXPERIMENTAL STUDIES ON SMOKING EDUCATION IN SCHOOLS

Substances that are harmful for health and cause addiction are among basic health care problems. The aim of this study is to see reached the point in regard to the smoking in schools by examining the empirical research in Turkey and also, in selected examples of different countries. Bringing together research as an important systematic knowledge and experimental work is done will create a holding light is thought to fill existing gaps. Connected to the primary and secondary education levels in Turkey MoNE towards experimental research on smoking in schools has not been found. Despite this, in the US, Germany and South Korea, there are issues related to effective experimental studies. Today, up to the age of 7 years of declining cigarette use, smoking in schools with educational institutions to carry out experimental and long-term program to make compulsory are needed.

Keywords:

Health Education, Smoking, School-Based Smoking Prevention, Experimental Method,

PDF

___

Bilir, N., Özcebe, H., Aslan, D., Ergüder, T. “MPOWER”. Dünya Sağlık Örgütü Küresel Tütün Salgını Raporu, 2008
Sezer, E. “Ankara’nın Ortaokul, Lise ve Lise Dengi Okullarında Sigara İçeme Durumu ve Sigaraya Başlama Nedeni”. Tübitak tarafından desteklenen Araştırma raporu, (1984).
Çelik, P., Esen, A. “Manisa İlinde Lise Öğrencilerinin Sigaraya Karşı Tutumları”. Toraks Dergisi, 1(1): 61-66, (2000).
Ögel, K., Tamar, D., Evren, C., Çakmak, D. “Lise Gençleri Arasında Sigara, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı”. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1): 47-52, (2001).
Ögel, K., Çorapçıoğlu, A., Sır, A. “Dokuz İlde İlk ve Ortaöğretim Öğrencilerinde Tütün, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı”. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(2): 112-118, (2004).
Müftüoğlu, O. “Sigaranın içinde 4 bin zehir var”. goster/haber.aspx?id=3468665&tarih=2005-11-01, (Aralık, 2008).
Geistl, J. Patientenpatenschaft, Wissenschaftliche Hausarbeit, Paedagogische Hochschule, Heidelberg, (2004).
Hurrelman, K. “Tabakpraevention und Tabakentwöhnung Bei Kindern und Jugundlichen”. Sucht, (1): 4-14, (1998).
Haustein, K. O. “Tabakabhaengigkeit”. Deutscher Aerzte Verlag. 478 s., (2001).
Ertekin, G., Çakmak, D. “Madde kültürü üstüne bir çalışma”. Bağımlılık Dergisi, 2(1): 16-20, (2001).
Telli C., Aytemur Solak Z., Özol D., Sayıner A. “Üniversiteye Başlayan Öğrencilerin Sigara İçme Alışkanlıkları”. Solunum Dergisi, 6(3): 101-106, (2004).
Fidan F., Sezer M., Demirel R., Kara Z., Ünlü M. “Öğretmenlerin Sigara İçme Durumu ve Sigara Yasağı Karşısındaki Tutumları”. Toraks Dergisi, 7(3): 196-199, (2006).
Doğan, O. “Sivas İlindeki Lise Öğrencilerinde Madde Kullanımı Yaygınlığı”. Bağımlılık Degisi, (2): 53-56, (2001).
Schill, W., Staeck, L., Teutloff, G. “Alkohol, Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklaerung”. 1. Auflage, Köln, Alpha Print Medien AG, (2004).
Telatar G., Bilir N. “Tütün ve Yoksulluk Uluslararası Sorun”. http://www.ttb.org.tr/ssuk/path.htm, (2005), (Aralık, 2008).
Kaya, N., Çilli, A. “Üniversite öğrencilerinde nikotin, alkol ve madde bağımlılığının 12 aylık yaygınlığı”. Bağımlılık Dergisi, 3(2): 91-97, (2002).
Uçgun, İ., Metintaş, S., Özdemir, N. “Üniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerde ve Ailelerinde Sigara Alışkanlığı”. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 47(3): 305-310, (1999).
Ünlü, M., Orman, A., Cirit, M, Demirel, R. “Afyon’da Lise Öğretmenlerinin Sigara İçme Alışkanlığı ve Sigaraya Karşı Tutumları”. Solunum Hastalıkları, 13: 203-207, (2002).
Preuss, N. “Eine Internetbasierte Unterrichtskonzeption Zur Wirkung des Pathogenen Zigaretteninhaltsstoffes: Teer”. Wissenschaftliche Hausarbeit, Paedagogische Hochschule, Heidelberg, (2004).
Hamzaçebi, H. Ü., Ünsal, M., Dabak, Ş., Bilgin, S., Aker, S. “Samsun Tekkeköy İlçesi İlköğretim Öğrencilerinde Sigara İçme Prevalansı ve Etkileyen Faktörler”. Toraks Dergisi , 9 (1): 34-39, (2008).
Keskinoğlu, P., Karakuş, N., Pıçakçıefe, M., Giray, H., Bilgiç, N., Kılıç, B., “İzmir’de Lise Öğrencilerinde Sigara İçme Sıklığı ve İçicilik Davranışı Üzerine Sosyal Öğrenmenin Etkisi”. Toraks Dergisi, 7(3): 190-195, (2006).
Yorgancıoğlu A., Esen A. “Sigara Bağımlılığı ve Hekimler”. Toraks Dergisi, 1(1): 90, (2000).
Erdem G., Eke C. Y., Ögel K., Taner S. “Lise Öğrencilerinde Arkadaş Özellikleri Ve Madde Kullanımı”. Bağımlılık Dergisi, 7: 111-116, (2006).
Yazıcı H., Ak İ. “Çocukların Sigara İçen Ve İçmeyenleri Algılama Biçimleri”. Bağımlılık Dergisi, 7: 84-90, (2006).
Edis E., Çağlar T. “Tütün Bağımlılığı Tedavisinde Yeni Gelişmeler”. Akciğer Arşivi, 3: 99-103, (2006).
Karlıkaya C., Öztuna F., Aytemur Solak Z., Özkan M., Örsel O. “Tütün Kontrolü”. Toraks Dergisi, 7(1), 51-64, (2006).
Bruvold, W. H. “A Meta-Analysis of Adolescent Smoking Prevention Programs”. A. J. Public Health, 283(6), 872-880, (1993).
Tobler, N. S., Stratton, H. H. “Effectiveness of School-Based Drug Preventions Programs”. J. Primary Prevention, 18(1), 71-128, (1997).
Röhrle, B., Sommer, G. “Praevention und Gesundheitsförderung, Band 4”. Dgvt Verlag. Tübingen. 103-114, (1999).
Beelmann, A. “Wirksamkeit von Praeventionsmassnahmen bei Kindern und Jugendlichen”. Z. für Klinische Psychologie und Psychotherapie, 35 (2), 151–162, (2006).
Röhrle, A. ““Praevention und Gesundheitsförderung, Band 16”. Dgvt Verlag. Tübingen. 623-647, (2007).
Park, E. “School-Based Smoking Preventions Programs for Adolescents in South Korea”. Health Education Research. 21(3), 407-415, (2006).
Wrede, U., “Lernen an Stationen im Sachunterricht”. Grundschulunterricht, Oktober: 3-6, (1996).
Bruvold, W., H. “A-Meta-Analisys of Adolescent Smoking Prevention Programs”. American Jounal of Public Health, June 83(6), 872-880, (1993).
Weiglhofer, H. “Ich brauch’s nicht, ich rauch nicht”. Prevention und Gesundheitsförderung. 2, 18, (2007).
Glockner, G. “Das Kooperastionsprojekt Rauchenprävention: eine werkstattorientierte Unterrichtskonzeption zur Ausbildung zu Lungenexperten”. Wissenschaftliche Hausarbeit, Paedagogische Hochschule, Heidelberg, (2004).
Wilson, D. B., Gottfredson, D. C., Najaka, S. S. “School-Based Prevention of Problem Behaviors”. J. Quantitative Criminology, 17(3), 247-272, (2001).
Weitkunat, R., Haisch, J., Kessler, M. “Public Health und Gesundheitspsychology”. Z. Gesundheitspsychology. January, 7(1), 46-48, (1999).
Schill, W., Staeck, L., Teutloff, G. “Rauchen, Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklaerung”. 1. Auflage, Druck KVD, Köln, 193 s., (2004). Teşekkür
Bu çalışmanın gerçekleştirilmesinde yardımcı olan Prof. Dr. Jürgen Storrer, Dip. Paed. Kathleen Panitz, Dip.Paed.Dr. Simone Brown’a teşekkür ederim.