KURMACA METİNLERİN ELEŞTİREL OKUMA BECERİSİNİ GELİŞTİRME ARACI OLARAK KULLANILMASI

Bu araştırma, ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin eleştirel okuma becerisi üzerinde kurmaca metinler kullanmanın etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya, 2011-2012 eğitim öğretim yılında Aydın il merkezinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir devlet okulunda beşinci sınıfa devam eden 32 kontrol ve 31 deney grubu olmak üzere toplam 63 öğrenci katılmıştır. Araştırmada, öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel model uygulanmıştır. Araştırmada deney grubundaki öğrencilere Türkçe eğitimi, kurmaca metinlerle verilirken, kontrol grubundaki öğrencilere kurmaca olamayan metinlerle işlenmiştir. Uygulama her hafta bir metnin işlenmesiyle toplam dört hafta sürmüştür. Uygulamalar sonucunda her iki gruba da öntest olarak uygulanan eleştirel okuma ölçeği sontest olarak verilmiştir. Kontrol ve deney grubunun eleştirel okuma ölçeği son testleri için yapılan çok faktörlü kovaryans analizinde deney grubu lehine istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Kurmaca metinler, eleştirel okuma, Türkçe dersi

THE USAGE OF LITERARY TEXTS AS A TOOL OF IMPROVING THE ABILITY OF CRITICAL READING

This research has been aimed to reveal the effect of literary texts on critical reading skills of fifth grade students. Thirty two students in the control group, thirty one students in the experimental group, totally sixty three students of an elementary school in Aydın have attended this research in 2011-2012 education years. Pretest – posttest control group quasiexperimental design has been used in the research. While the students in the experimental group were given a Turkish education with literary texts, the students in the control group practiced with the non-literal texts. Application took a total four weeks. End of the applications, critical reading scale was given as a posttest. A meaningful difference has been obtained in favour of experiment group at critical reading scale posttest which has been applied for control and experiment groups using multi-Factor ANCOVA.

Keywords:

Literary texts, critical reading, Turkish course,

PDF

___

Adalı, O. (2010). Etkileşimli ve Eleştirel Okuma Teknikleri. İstanbul: Toroslu Kitaplığı.
Adalı, O. (2011). Anlamak ve Anlatmak (4. baskı). İstanbul: Pan Yayıncılık.
Aktaş, Ş. (2009). Edebi Metin ve Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 39, 187-200.
Akyol, H. (2010). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Aral, N. ve Aktaş, Y. (1997). Çocukların Televizyon ve Diğer Etkinliklere Harcadıkları Sürenin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 99-105.
Belet, D. (2011). Eleştirel Okuma Yönteminin Geliştirilmesinde Hikaye Anlatma Yönteminin Kullanılması: Öğretim Deneyi Uygulaması. Bilig, 59, 67-69.
Brown, K. (1999). Developing Critical Literacy. Sidney: Macquarie University, National Centre for English Language Teaching and Research.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel Desenler (2. baskı) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Cervetti, G., Pardales, M. J. and Damico, J. S. (2001). A Tale of Differences: Comparing the Traditions, Perspectives, and Educational Goals of Critical Reading and Critical Literacy. An Electronic Journal of the International Reading Association, 4(9). www.readingonline.org adresinden 02.05.2012 tarihinde alınmıştır.
Comber, B., Nixon, H., Ashmore, L., Loo, S. and Cook, J. (2006). Urban Renewal from the Inside Out: Spatial and Critical Literacies in a Low Socioeconomic School Community. Mind, Culture and Activity, 13(3), 228-246.
Epçaçan, C. (2009). Okuduğunu Anlama Stratejilerine Genel Bir Bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 207-223.
Gaber-Katz, E. (1996). The Use of Story in Critical Literacy Practice. Gender & Education, 8(1), 49-60.
Gelen, İ. (2003). Bilişsel Farkındalık Stratejilerinin Türkçe Dersine İlişkin Tutum, Okuduğunu Anlama ve Kalıcılığa Etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Karadüz, A. (2010). Dil Becerileri ve Eleştirel Düşünme. Turkish Studies, 5(3), 1566-1593.
Kuo, J. (2009). Critical Literacy and a Picture-Book-Based Dialogue Activity in Taiwan. Asia Pasific Education Review, 10, 483-494.
McDonalds, N. B. and Trautman, T. S. (2006). Enhancing Critical Reading Skills with Kindergartners: http://www.amered.com/docs/EnhancingCriticalReadingSkills.pdf 22.04.2012 tarihinde alınmıştır. of a
Computer-Based Intervention. adresinden
MEB. (2009). İlköğretim Türkçe (1-5.sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayıncılık.
Özdemir, E. (2011). Eleştirel Okuma (8. baskı). Ankara: Bilgi Yayınevi.
Sadioğlu, Ö. ve Bilgin, A. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Eleştirel Okuma Becerileri İle Cinsiyet ve Anne-Baba Eğitim Durumu Arasındaki İlişki. İlköğretim Online, 7(3), 814- 822. http://ilkogretim-online.org.tr/ adresinden 01.03.2012 tarihinde alınmıştır.
Salisbury University Counseling Center t.y. Seven Critical Reading Strategies. http://www.salisbury.edu/counseling/new/7_critical_reading_strategies.html adresinden 26.05.2012 tarihinde alınmıştır.
Saracaloğlu, A.S., Yenice, N. ve Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen Adaylarının İletişim ve Problem Çözme Becerileri ile Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 186-206.
Shihab, I. A. (2011). Reading as Critical Thinking. Asian Social Science, 7(8), 209-218.
Shor, I. (1999). What is Critical Literacy? Journal for Pedagogy, Pluralism & Practice, 4(1), 1-27.
Sweet, P. (1993). Transforming Ideas for Teaching and Learning to Read. Washington, DC: Office http://eric.ed.gov/PDFS/ED363861.pdf adresinden 16.03.20102 tarihinde alınmıştır. Research and Improvement (ED).
Şahinel, S. (2010). Eleştirel Düşünme. Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde Yeni Yönelimler (s. 123- 136). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Tomasek, T. (2009). Critical Reading: Using Reading Prompts to Promote Active Engagement with Text. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 21(1), 127-132.Uçan, H. (2002). Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim. İstanbul: Hece Yayınları.
Ünal, E. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Eleştirel Okuma Becerileri İle Okuduğunu Anlama ve Okumaya İlişkin Tutumları Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Ünalan, Ş. (2006). Türkçe Öğretimi (3. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Yalçın, A. (2006). Türkçe Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar (2. baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
Yıldız, C. (2010). Okuma ve Anlama Öğretimi. C. Yıldız (Ed.), Yeni Öğretim Programına Göre Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi (s. 115-152). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Yurtseven Üze, F. (2010). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yazınsal Metinlerin Yeri ve Önemi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.