FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ “ELEKTRİK VE MANYETİZMA” KONUSUNDAKİ KAVRAMSAL ANLAMALARININ İNCELENMESİ

Öğrencilerin kalıcı öğrenmelerinin kavramsal anlamanın gerçekleşmesi ile oluştuğu bilinmektedir. İçerisinde çok sayıda soyut kavram barındırması sebebiyle fen konularının kalıcı öğrenilmesi daha zor olabilmektedir. Bu sebeple fen öğretimi sürecinin temel hedefi öğrencilerde söz konusu kavramsal anlamaların doğru şekilde oluşmasını sağlamaktır. Bireylerin bu soyut kavramlara yönelik kavramsal anlama düzeylerinin belirlenmesi, fen öğretimi sürecini daha iyi şekillendirebilme konusunda önemli ipuçları sunabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının bir fizik konusu olan ve çok sayıda soyut kavram içeren “Elektrik ve Manyetizma” konusundaki kavramsal anlama düzeylerinin belirlenmesidir. Çalışma 2016-2017 öğretim yılı güz döneminde bir devlet üniversitesinin Fen Bilgisi Öğretmenliği programında öğrenim görmekte olan toplam 77 öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen, açık uçlu sorulardan oluşan “Elektrik ve Manyetizma Kavramsal Anlama Testi” kullanılmıştır. Çalışmada, öğretmen adaylarının “Elektrik ve Manyetizma” kavramlarının bazılarına ilişkin eksikliklerinin bulunduğu, kavramların bazılarını ise diğer kavramlar ile ilişkilendirme noktasında sorun yaşadıkları belirlenmiştir. Ayrıca belirlenen eksik öğrenmelerin büyük oranda uygulamaya dayalı süreçlerden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Çalışmada bu doğrultuda lisans düzeyinde daha etkili bir fizik eğitim süreci sağlanmasına dair çeşitli öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Elektrik ve manyetizma, kavramsal anlama, fen eğitimi

INVESTIGATION OF SCIENCE TEACHER CANDIDATES’ CONCEPTUAL UNDERSTANDING ON “ELECTRICITY AND MAGNETISM”

It is known that students achieve permanent learning only when conceptual understanding is achieved. Because of including many abstract concepts, science may be more difficult for permanent learning. Therefore, the main objective of science teaching is to ensure that the conceptual understandings of students are formed correctly. Identifying students’ levels of conceptual understanding related these abstract concepts may provide significant clues for designing a better science teaching. The purpose of this study was to identify pre-service teachers’ levels of conceptual understanding on "Electricity and Magnetism" which is a Physics topic and includes many abstract concepts. The study was performed with 77 pre-service teachers in total, who study in the Science Education Program of a state university during the fall semester of 2016-2017 academic year. "Electricity and Magnetism Conceptual Understanding Test", which consists of open ended questions developed by the researcher, was used as a data collection tool. It was found out in frame of the study that pre-service teachers had deficiencies related to the concepts of "Electricity and Magnetism" and that they experienced problems when relating many of the concepts to other concepts. Moreover, it has been determined that the misconceptions identified are largely due to processes which are based on practice. Accordingly, various suggestions have been made in frame of the study with a view to ensure a more effective physics teaching process at undergraduate level.

Keywords:

Electricity and magnetism, conceptual understanding, science education,

PDF

___

Alkış, S. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Yağış Kavramını Algılama Biçimleri. İlköğretim Online, 5(2), 126-140.
Aycan, Ş., & Yumuşak, A. (2003). A study on the levels of understanding of high school physics topics. Journal of the National Education, 159.
Aykutlu, I., ve Şen, A. İ. (2012). Üç Aşamalı Test, Kavram Haritası ve Analoji Kullanılarak Lise Öğrencilerinin Elektrik Akımı Konusundaki Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(166), 275-288.
Ayvacı, H. Ş., ve Şenel Çoruhlu, T. (2009). Fiziksel ve Kimyasal Değişim Konularındaki Kavram Yanılgılarının Düzeltilmesinde Açıklayıcı Hikâye Yönteminin Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 93-104.
Buluş Kırıkkaya, E., ve Güllü, D. (2008). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Isı-Sıcaklık ve Buharlaşma-Kaynama Konularındaki Kavram Yanılgıları. İlköğretim Online, 7(1), 15-27.
Caleon, I., & Subramaniam, R. (2010). Development and application of a three-tier diagnostic test to assess secondary students' understanding of waves. International Journal of Science Education, 32(7), 939-961.
Clement, J., Brown, D. E., & Zietsman, A. (1989). Not all preconceptions are misconceptions: finding "anchoring" conceptions' for grounding instruction on students' intuitions. International Journal of Science Education, 11, 554-565. doi:10.1080/0950069890110507.
Çakır, M., ve Aldemir, B. (2011). İki Aşamalı Genetik Kavramlar Tanı Testi Geliştirme ve Geçerlik Çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 335-353.
Demirci, N., ve Çirkinoğlu, A. (2004). Öğrencilerin elektrik ve manyetizma konularında sahip oldukları ön bilgi ve kavram yanılgılarının belirlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 1(2), 116-138.
Ergin, S., & Atasoy, Ş. (2013). Comparative Analysis of the Effectiveness of 4Mat Teaching Method in Removing Pupils' Physics Misconceptions of Electricity. Journal of Baltic Science Education, 12(6), 730-746.
Kuvvetli Arpaguş, E., Moğol, S., ve Ünsal, Y. (2015). Görsel Okumanın Ortaöğretim Öğrencilerinin Fizik Dersi Başarılarına Etkisi: Hareket Konusu Örneği. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 65-81.
Magana, A. J., Sanchez, K. L., Shaikh, U. A., Jones, M. G., Tan, H. Z., Guayaquil, A., & Benes, B. (2017). Exploring multimedia principles for supporting conceptual learning of electricity and magnetism with visuohaptic simulations. Comput Educ J.
Meşeci, B., Tekin, S., ve Karamustafaoğlu, S. (2013). Maddenin Tanecikli Yapısıyla İlgili Kavram Yanılgılarının Tespiti. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 20-40.
Peşman, H. & Eryılmaz, A. (2010). Development of a three-tier test to assess misconceptions about simple electric circuits. Journal of Educational Research, 103, 208-222.
Salar, R., Uzun, E., Karaman, İ., ve Turgut, Ü. (2016). Fizik Öğretmeni Adaylarının 12. Sınıf Elektrik ve Elektronik Konusu İle İlgili Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 41-54.
Sinan, O. (2007). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Proteinler ve Protein Sentezi İle İlgili Kavramsal Anlamaları, Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
Sinan, O. (2007). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Enzimlerle İlgili Kavramsal Anlama Düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-22.
Soomro, A. Q., Qaisrani, M. N., & Uqaili, M. A. (2011). Measuring Students' Attitudes towards Learning Physics: Experimental Research. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(11), 2282-2288
Taşlıdere, E., Korur, F., ve Eryılmaz, A. (2012). Kavram Yanılgılarının Üç Aşamalı Sorularla Farklı Bir Şekilde Değerlendirilmesi. 10. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitim Kongresi, 27-30 Haziran, Niğde.
Timur, B., Timur, S., Özdemir, M., ve Şen, C. (2016). İlköğretim Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programındaki Ünitelerin Öğretiminde Karşılaşılan Güçlükler ve Çözüm Önerileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(2), 389-402.
Uyanık, G., ve Dindar, H. (2016). İlkokul 4. Sınıf Fen Bilimleri Dersinde Kavramsal Değişim Metinlerinin Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 349-374.
Yağbasan, R., ve Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13)
http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2015/LYS/2015LYSSAYISALBILGILER30062015.pdf
http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2016/LYS/LYSSayisalBilgiler19072016.pdf
http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2017/osys/LYS/SayisalBilgiler11072017.pdf