SÖZLEŞME ARACI OLARAK DİNSEL VE DİNSEL OLMAYAN YEMİN İFADELERİNE SOSYOLOJİK BAKIŞ

Bu makalede, sosyal ilişkilerde sözü teyit, sözlü taahhüt ve geleceği ilgilendiren çeşitli hususlarla ilgili ahdetmek düşüncesiyle kullanılan yemin etme eyleminin tanımı, türleri, Kur’an-ı Kerim ve Hadis-i Şeriflerde yemin hususu, yeminin din sosyolojisi ile fıkıh ilmi açısından nasıl ele alınabileceği ve hayvan alıp satan veya yetiştiren kimse olarak bilinen cambazların kimliği ile bu kişilerin başvurdukları yeminler ele alınmıştır. Çalışmamızın amacı, bireyler arasındaki iletişimde kullanılan kaynağını ve/veya kutsiyetini dinden alan sözcükler, mekânlar, şahıslar, mabetler, değerler ve sembollerden oluşan dinsel yeminleri ile kaynağını ve/veya kutsiyetini dinden almayan dinsel olmayan yeminleri, ek olarak yemine niçin gerek duyulduğu, hangi durumda yemin eyleminin bağlayıcı olduğunu/olmadığını sosyolojik bir perspektifle incelemektir. Bu çerçevede, Iğdır’da hayvan ticareti yapan cambazlar hedef kitle olarak belirlenmiş, çalışmada mülakat ve gözlem teknikleri kullanılmış ve veriler Weber’in “anlamacı” ve “yorumcu” metodolojisi ile değerlendirilmiştir. Çalışmamızın, konusu itibarıyla, Türkiye’de bir ilk alan çalışması oluşu münasebetiyle din sosyolojisi literatürüne; yemin etme eyleminin dinsel boyutundan dolayı Diyanet İşleri Başkanlığı’na ve kamuda yemin merasimleri düzenlendiği için kamusal görev icra eden kurum ve şahıslara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

SOCIOLOGICAL OVERVIEW OF RELIGIOUS AND NON- RELIGIOUS OATH EXPRESSIONS AS CONTRACTING MEANS

In this article, the definition and types of oath, which is used in social relations with the idea of confirming the word, verbal commitment and misconception about various issues related to the future, the subject of the oath in the Quran and the hadiths, how the oath can be handled in terms of the sociology of religion and fiqh. and the identity of the cambazs (traders), i.e. people known as those who buy, sell or raise animals, and the vows these individuals resort to are examined. The purpose of our study is the religious vows that take the source and / or its sacredness used in communication between individuals, and the nonreligious vows that take its origin and / or sacredness from religion, and in what case it is necessary to feed it, to examine whether the action is binding / not from a sociological perspective. In this framework, the cambazs who traded animals in Iğdır were identified as the target mass, interview and observation techniques were used in the study, and the data were evaluated by Weber's "semantic" and "commentator" methodology. Our study, as subject, an initial field study literature composed to mark the sociology of religion in Turkey; It is believed that it will contribute to the Presidency of Religious Affairs due to the religious aspect of the oath action and to the institutions and individuals performing public duties since the oath ceremonies are organized in the public

PDF

___

Bardakoğlu, Ali. İlmihal, İslam ve Toplum II, Telif Heyeti. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2012.

DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı. Türkiye’de Dini Hayat Araştırması. Ankara: 2014.

DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı. “Kur’an”. (Erişim 7 Mart 2015). http://kuran.diyanet.gov.tr/Kuran

Ensonhaber. Ahmed-i_Hani Kimdir. Erişim 24 Ocak2019. https://www.ensonhaber.com/biyografi/ahmed-i-hani-kimdir

Fichter, Joseph. Sosyoloji Nedir. çev. Nilgün Çelebi. Ankara: Atilla Kitapevi, 1996.

Giddens, Anthony. Sosyoloji. haz. Hüseyin Özel - Cemal Güzel. Ankara: Ayraç Yayınları, 2000.

Haşşab, Samiye Mustafa. İslam Sosyolojisi. çev. Ali Coşkun - Nebile Özmen. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2010.

Kuyucuoğlu, İsa. “Sosyolojinin Kuruluşunu Etkileyen Düşünce Akımları ve Klasik Sosyolojide Yöntem Tartışmaları”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8/36 (2015), 679-687.

Montesquieu. Kanunların Ruhu Üzerine. çev. Fehmi Baldaş. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 1998.

Nevevi, Muhyiddin. Riyazu’s Salihin (Metin ve Çeviri). çev. M. Emin Özavşar - Bünyamin Erol. Diyanet İşleri Başkanlığı, 2016.

Slattery, Martin. Sosyolojide Temel Fikirler. Ankara: Sentez Yayınları, 2012.

Solmaz, Bünyamin – İhsan Çapçıoğlu. Din Sosyolojisi Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar. Konya: Çizgi Yayınları, 2006. https://www.etimolojiturkce.com

TDK, Türk Dil Kurumu. “Cambaz”. Erişim 15 Nisan 2015. http://tdk.gov.tr

TDK, Türk Dil Kurumu. “Ant”, Erişim 15 Nisan 2015. http://www.tdk.gov.tr

Türkçe Etimolojik Sözlük. “Cambaz Nedir?”. Erişim 28 Ocak 2019.

Weber, Max. “Sosyoloji Yazıları”. İstanbul: İletişim Yayınları, 1998.

Wallace, Ruth - Alison Wolf. Çağdaş Sosyoloji Kuramları. çev. Leyla Elburuz - M.Rami Ayas. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2012.

Yemin Kitabı. ed. Emine Gürsoy Naskali. İstanbul: Kitabevi, 2013.