BİR ÖĞRETİM MATERYALİ OLARAK ZİHİNHARİTALARININ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİDERSİNDE KULLANIMI

Öğretim materyalleri, öğrenme--öğretme sürecinin en önemli unsurlarından birisidir. Bu süreçte temel amaç, bireyin daha yakınından daha somut olandan başka bir ifade ile daha iyi bilinenden hareket ederek öğrenmeyi daha kolay ve daha verimli hale getirmektir. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) öğretiminde bu amacı sağlayacak birçok öğretim materyali bulunmaktadır. Bu materyallerden birisi de zihin haritalardır. İlgili literatür tarandiğinda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi alanında zihin haritaları tekniği ile yapılan çalışmaların sayısının sınırh olduğu görülmektedir. Onun için bu çalışmada, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretimi için uygun bir materyal olduğu düşünülen zihin haritalarının tanıtımı yapılmış, eğitim--öğretimde hangi amaç ve işlevleri yerine getirdiği, avantaj ve sınırlılıkları tartışılmıştır. Bunun yanında konu ile ilgili diğer alanlarda yapilmiş çalışmalar ele ahnmış ve DKAB dersinde kullanımının örnekleri verilmiştir. Sonuçta Din kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretimi için etkili bir materyal olduğu düşüncesine ulaşılmıştır.

USE OF MIND MAPS AS TEACHING MATERIAL IN RELIGIONCULTURE AND MORAL EDUCATION COURSES

Instructional materials are one of the most important elements of the learning-teaching process. The main aim is to facilitate the learning process and make it easier by starting from the immediate environment and from the more concrete, in other words from the better known towards the unknown. There are many teaching materials that will serve this purpose while teaching of Religion Culture and Moral Education Courses (DKAB). One of these materials are mind maps. When the relevant literature is researched, it has been seen that the number of studies done by the technique of mind maps in the field of Religion Culture and Moral Knowledge is limited. Hence, the present study introduces mind maps, as a suitable material for teaching religion culture and moral information, and discusses the education purpose and functions they serve as well as the advantages and limitations. Moreover, the use of mind maps in other relevant studies along their sample for religious culture and moral education are also presented. Consequently, mind maps are considered to be effective materials in religious culture and moral education courses.

PDF

___

Balay, Refik, "Küreselleşme, Bilği Toplumu ve Eğitim", Ankara Ünii/erfiteyi Eğitirn Bilirn/eri Fakülteyi Dergiyi, Cilt: 37, Sayı: 2, Ankara 2004, s. 67.

Bütüner, Suphi Ö., ve Gür, Hülya, "Açılar ve Üçgenler Konusunun Anlamlı Öğrenme Araçlarmdan Vee Diyagramları ve Zihin Haritaları Kullanılarak Ögretimi", Neenfihey Eğifiin Fakülteyi Elektroni/%, Fen no Mutoniufué Eğifiini Deiggifi (EFA/IED), (1), Haziran 2008.

Güneş, Adem, Din Öğreiiini Mateo/alleli, Dem Yaymları, İstanbul, 2015. Güneş, Adem, "Din Öğretiminin Yapılandırmacı Temelleri ve Yeni Bir Öğrenme--Öğretme Materyali Olarak Zihin Haritalari", İnfan ne Top/inn Biliin/eri Am,;iirinn/nn Değin, Cilt: 5, Sayı: 6, 2016 (ss. 1488--1500)

Yılmaz, Gülhan, Çokgenler Konusunun İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerine Vee Diyagramları ve Zihin Haritaları Kullanılarak Öğretimi, Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış YL Tezi, Kastamonu, 2012.

Yetkiner, Alper, İlköğretimde İngilizce Öğretiminde Zihin Haritası Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına, Tutumlarına ve Kalıcılığa Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ 2011.

Yeşilyaprak, Binnur ve Diğerleri, Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, PegemA Yayıncılık, Ankara, 2002.

Yaşar, Itır Zeynep, Fen Eğitiminde Zihin Haritalama Tekniğiyle Not Tutmanın Kavram Öğrenmeye Ve Başarıya Etkisi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış YL Tezi, İstanbul, 2006.

Wai-ling, Chan, The Effectiveness Of Using Mind Mapping Skills İn Enhancing Secondary One And Secondary Four Students’ Writing İn CMI School. Unpublished Master Thesis, The University of Hong Kong, Hong Kong, 2004.

Trevino, Cynthia, Mind Mapping And outlining: Comparing Two Types of Graphic Organizers for Learrning Seventh-Grade Life Science, Unpublished PhD Thesis, Texas Tech University, Texsas 2005.

Tosun, Cemal; Recai Doğan, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretiminde Kavram Haritaları, PegemA Yayınları, Ankara 2005.

Tağa, Tahir, İlköğretim 7. Sınıf Türkçe Dersinde Zihin Haritası Tekniğinin Öğrencilerin Yazma Becerilerine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmeddin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya 2013.

Şişman, Mehmet, Eğitim Bilimine Giriş, 8. Baskı, Pegem Akademi Yayınları, Ankara, 2011.

Şeyihoğlu, Şuayıp, Grafik Tasarım Dersinde Zihin Haritası Uygulamaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon 2014.

Şeyihoğlu, Ayşegül; Akbaş, Yavuz; Kartal, Ayça, Uygulama Örnekleri İle Coğrafya Eğitiminde Kavram ve Zihin Haritaları, Pegem Akademi Yayınları, Ankara, 2012.

Şen, Ebru, Zihin Haritası Tekniğinin Güzel Sanatlar ve Spor Liselerindeki Keman Derslerinde Öğrencilerin Bilişsel ve Devinimsel Becerilerinin Geliştirilmesine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ, 2012.

Sünbül, Ali Murat, Öğretim İlke ve Yöntemleri, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya, 2007.

Sönmez, Veysel, Öğretim İlke ve Yöntemleri, 3. Baskı, Anı Yayınları, Ankara, 2009.

Serrat, Oliver, “Drawing Mind Maps”, Asian Development Bank: Washington, DC, April 2009, http://digitalcommons.ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article =1143&context=intl (15.01.2016)

Özmen, Fazıl, Öğretmen Adaylarının Zihin Haritalarında Günümüz Dünya Sorunları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon 2015.

Özden, Yüksel, Öğrenme ve Öğretme, 11.Baskı, Pegem Akademi Yayınları, Ankara, 2011.

Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı, Milli Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü, MEB Devlet Kitapları, Ankara, 2010.

Numanaoğlu, Gülcan, Bilgi Toplumu-Eğitim-Yeni Kimlikler-II: Bilgi Toplumu ve Eğitimde Yeni Kimlikler, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32, (1-2), Ankara 1999.

Novak, Joseph D., Learning Creating and Using Knowledge: Concept Maps as Facilitative Tools in Schools and Corporations. Manwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. 1998.

Novak, Joseph D. ve Govin, D. Bob, Learning How to Learn, Cambridge Universty Press, United States Of America,

Nast, Jamie, Idea Mapping: How to Access Your Hidden Brain Power, Learn Faster, Remember More and Achieve Success in Business, John Wiley&Sons, Inc., New Jersey, 2006.

Küçükahmet, Leyla, Öğretimde Planlama ve Değerlendirme, 12. Baskı, Nobel Yayınları., Ankara, 2001

Kurt (Korkmaz), Arife İnci, Anlamlı Öğrenme Yaklaşımına Dayalı Bilgisayar Destekli 7. Sınıf Fen Bilgisi Dersi İçin Hazırlanan Bir Ders Yazılımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Kalıcılığa Etkisi, Çukurova Üniversitesi, Sos. Bil. Ens. Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi ABD, Basılmamış YL Tezi, Adana 2006.

Köseoğlu, Fitnat, Nusret Kavak, “Fen Öğretiminde Yapılandırıcı Yaklaşım”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 1, Ankara 2001.

Kavak, Rahime, Din Kültürü vE Ahlak Bilgisi Dersinde Zihin Haritası Oluşturmanın Öğrenci Başarısına, Kalıcılığa ve Öğrenmedeki Duyuşsal Özelliklere Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ, 2016.

Kan, Ayşe Ülkü, Sosyal Bilgiler Dersinde Bireysel Ve Grupla Zihin Haritası Oluşturmanın Öğrenci Başarısına, Kalıcılığına Ve Öğrenmedeki Duyuşsal Özelliklere Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ, 2012.

Kalaycı Nurdan, “İki Boyutlu Görsel Öğrenme ve Öğretme Araçları”, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme (Ed. H. İbrahim Yalın), 26. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara, 2014.

Kahveci, Gül, Az Görenlerde Zihin Haritası Yöntemi İle Özet Çıkarmanın Okuduğunu Anlamaya Etkisi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2004.

İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu, Milli Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü, MEB, Ankara, 2010.

Güneş, Adem, “Din Öğretiminin Yapılandırmacı Temelleri ve Yeni Bir Öğrenme-Öğretme Materyali Olarak Zihin Haritaları”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 6, 2016 (ss. 1488-1500)

Güneş, Adem, Din Öğretimi Materyalleri, Dem Yayınları, İstanbul, 2015.

Goodnough, Karen, & Woods, Robin, “Student and Teacher Perceptions of Mind Mapping: A Middle School Case Study”, The Annual Meeting of the American Educational Research Association, New Orleans, LA (1-5 April), 2002.

Girgin, Günseli, “Çağdaş Eğitim Sisteminde Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik”, Psikolojik Danışma ve Rehberlik (Ed. Alim Kaya), 7. Baskı, Anı Yayınları, Ankara 2011.

Genç, Salih Zeki, Eryaman, M. Yunus, “Değişen Değerler ve Yeni Eğitim Paradigması”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 9, ss. 1-1, Afyon 2007.

Gelb, Michael J., Düşünmenin Tam Zamanı, Arion Yayınevi, İstanbul.2002.

Fidan, Emine Kübra, Fen ve Teknoloji Dersinde Bilgisayar Destekli Zihin Haritası Oluşturmanın Öğrencilerin Akademik Başarısına, Tutumlarına ve Kalıcılığına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ 2012.

Farrand, P., Hussain, F.,.& Hennessy, E., “The Efficacy of the Mind Map Study Technique”, Medical Education, 36, 2002.

Evrekli, Ertuğ, Balım, Ali Günay, “Fen ve Teknoloji Öğretiminde Zihin Haritası ve Kavram Karikatürü Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algılarına Etkisi”, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı: 02, 2010.

Evrekli, Ertuğ, İnel, Didem, ve Balım, Ali Günay, Development of a Scoring System to Assess Mind Maps, World Conference on Educational Sciences, Bahçeşehir Üniversitesi (4-8 Şubat), İstanbul, 2010.

Evrekli, Ertuğ, Fen ve Teknoloji Öğretiminde Zihin Haritası ve Kavram Karikatürü Etkinliklerin Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Sorgulayıcı Öğrenme Beceri Algılarına Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış YL Tezi, İzmir 2010.

Evrekli, Ertuğ, Balım, Ali.Günay, ve İnel, Didem, “Mind Mapping Applications in Special Teaching Methods Courses For Science Teacher Candidates and Teacher Candidates’ Opinions Concerning The Applications”, Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 2009.

Eppler, Martin, “A Comparision Between Concept Maps, Mind Maps, Conceptual Diagrams and Visual Metaphors as Complementary Tools for Knowledge Construction and Sharing”, Information Visualization, 5(1), USA, 2006.

Erden, Münire, Eğitim Bilimlerine Giriş, 4. Baskı, Arkadaş Yayınları, Ankara, 2009.

Dura, Cihan, Bilgi Toplumu, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1990.

Derelioğlu, Yasemin, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretiminde Akıl Haritasının Kullanımı, s. 1, (http://www.docstoc.com/docs/50952230/AKIL-HARTASI)

Demirel, Özcan, Eğitimde Yeni Yönelimler, Pegem A Yayınları Ankara, 2005.

D’Antoni, Anthony V., Zipp, Genevieve Pinto, & Olson, Valerie G., “Interrater Reliability of the Mind Map Assessment Rubric in A Cohort of Medical Students”, BMC Medical Education, 19(9), 2009.

Çelikkaya, Hasan, Eğitim Bilimlerine Giriş: Eğitimcilik ve Öğretmenlik, 4. Baskı Nobel Yayıncılık, Ankara, 2009.

Çamlı, Hande, Bilgisayar Destekli Zihin Haritalama Tekniğinin İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarına Fene ve Bilgisayara Yönelik Tutumlarına Etkisi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri. Enstitüsü, Basılmamış YL Tezi, İzmir, 2009.

Casco, Maddy, The Use of “Mind Maps” in the Teaching of Foreign Languages, XXXV, FAAPI Conference Proceedings, Bahia Blanca (2009), http://www.madycasco.com.ar/articles/mindmaps.PDF (23 .02.2016).

Bütüner, Suphi Ö., ve Gür, Hülya, “Açılar ve Üçgenler Konusunun Anlamlı Öğrenme Araçlarından Vee Diyagramları ve Zihin Haritaları Kullanılarak Öğretimi”, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik, Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2 (1), Haziran 2008.

Bütüner, Suphi Ö., Açılar ve Üçgenler Konusunun İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerine Vee diyagramı ve Zihin Haritaları Kullanılarak Öğretimi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış YL. Tezi, Balıkesir, 2006.

Buzan, Tony, Yaratıcı Zekânın Gücü, (Çev. Beyhan Kurt), Epsilon Yayıncılık, İstanbul, 2003.

Buzan, Tony, Aklını Kullan, Alfa Yayınları, İstanbul, 2011.

Buzan, Tony, Akıl Haritaları: Yaratıcılığınız Harekete Geçirin ve Hayatınızı Dönüştürün, Boyut Yayınları, İstanbul, 2009.

Buzan, Tony ve Buzan, Barry, Zihin Haritaları, Alfa Yayınları, 2012, s. XV.

Budd, John W., “Mind Maps As Classroom Exercises”, The Journal of Economic Education, 35:1, 2004.

Bruer, John T., “Education and the Brain: A Bridge too Far”, Educational Researcher, Vol. 26, No 8, 1997.

Brinkmann, Astrid, “Graphical Knowledge Display-Mind Mapping and Concept Mapping as Efficient Tools in Mathematics Education”, Mathmatics Education Rewiev, No 16, April 2003.

Beydoğan, Hacı Ömer, “Zihin Haritası Destekli Bilişsel Hazırlığın Öğrencilerin Bilgilendirici Yazma Yeterliği Üzerine Etkisi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 12(4), Kırşehir 20117.

Balay, Refik, “Küreselleşme, Bilgi Toplumu ve Eğitim”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 37, Sayı: 2, Ankara 2004, s. 67.

Aydın, Gülnur, Zihin Haritalama Tekniğinin Dinleneni Anlamaya Etkisi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış YL Tezi, Erzurum, 2009.

Aydın, Güliz, Balım, Ali Günay, Evrekli, Ertuğ, “The Use of Mind Maps and The Theory of Multiple Intelligences in The Science Instruction”, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 2007.

Aybek, Birsel, “Düşünme ve Eleştirel Düşünme”, Öğretim İlke ve Yöntemleri, 2. Baskı, Anı Yayınları, Ankara 2011.

Atasoy, Basri, Fen Öğrenimi ve Öğretimi, Gündüz Yayınları, Ankara, 2002.

Arıkan, Münir, Nitelikli İnsan, Bilge Yayıncılık, İstanbul, 2002, s. 183- 184.

Amma, C., Effectiveness of Computer Based Mindmaps İn The Learning of Biology at the Higher Secondary Level, New Delhi: ICDE International Conference, (19-23 November), 2005.

Altıntaş, Ersin, “Çağdaş Eğitim Sisteminde Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik”, Psikolojik Danışma ve Rehberlik, (Ed. Gürhan Can), 12. Baskı, Pegem kademi yayınları, Ankara, 2011.

Akyol, Hayati, Türkçe Öğretim Yöntemleri, Kök Yayıncılık, Ankara. 2006.

Akinoğlu, Orhan, ve Yaşar, Zeynep, “The Effects of Note Taking in Science Education Through the Mind Mapping Technique on Students’ Attitudes, Academic Achievement and Concept Learning”, Journal of Baltic Science Education, 6(3), October 2007.

Abi-El-Mona, I., & Adb-El-Khalick, F., “The İnfluence of Mind Mapping on Eighth Graders’ Science Achievement”, School Science and Mathematics, 108(7), 2008.