Umran Anlayışı Perspektifinden Günümüz Türkiye'sinde Yaşanan Krizlerin Analizi

Bu çalışmada Türk toplumunun bugün sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel alanlarda derin krizlerle yüzyüze bulunduğu vurgulanmakta ve bu krizlerin arkasındaki nedenlerin analizi yapılmaktadır. Böylesi bir analiz yapılırken İbn Haldun'un Ümran (b)ilmi metodu kullanılmakta ve bu medeniyet tarihçisinin tarihin özü ve temel yasası diye tanımladığı asabiyye temel değişkenin günümüz Türk toplumunda zayıfladığı vurgulanmaktadır. Tartışma konusunun netliğe kavuşması bakımından asabiyye değişkeninin tam olarak neyi içerdiği konusunda bir tanımlama çabasını da içeren bu çalışma, aynı zamanda onu zayıflatan temel nedenlerden de söz etmektedir. Asabiyyenin öz, toplum, egemen gücün, etik ve kültürün ise suret olduğunun vurgulandığı bu çalışmada maddenin öz yerine geçmesinin krizi doğuran yani asabiyyeyi zayıflatan temel unsur olduğu vurgulanmaktadır. Ümran anlayışına göre asabiyye öz, toplum ise maddedir; toplum öz yerine konduğunda ise, egemen güç ise maddedir. Böylesi bir dizge toplumsal refah ve bayındırlığın aynı zamanda formülüdür. Bu çalışmada Türkiye'de sosyal, siyasal, ekonomik ve bireysel düzeylerde yaşanan krizlerin temelinde söz konusu formülün tersyüz edilmiş olmasının yattığı ileri sürülmektedir. Tarihin dinamizmi ve her türlü gelişmenin açıklayıcı ilkesi olan asabiyye Türk toplumunda zayıflamıştır; çünkü ne siyasette eşitlik ilkesi, ne bölüşümde adalet ve ne de hukukla sınırlandırılmış devlet gerçeklik kazanmıştır.

The Analysis of Crises Prevailing in Contemporary Turkey from the Standpoind of Umranian Understanding

In this article, it is being underlined that Turkey are face to face with social, political economic and cultural crises. As the method of this topic's research, two concepts which were developed by İbn Khaldun will be used: "ilmi ümran " and "asabiyya". To shed light upon the discussion, the content of the asabiyya and the factors weakening it will be studied and enlightened. The main reason paving the way to crisis is argued to be the replacement of essence by form. That is to say, a form matter replaces the essence and so essence starts to weaken. Within this context, it is argued that the regulatory power in Turkey was distorted, which puts itself into the core and define the society to the periphery and form it accordingly. In this study, it is argued that behind crises available in Turkey in different spheres there lies the reversal of this formula. Asabiyya, which is the dynamic of history and sole variable explaining all developments, has been weakened in Turkey. There exist neither rule of law nor well functioning democracy or equity in the economic resources of country.

PDF

___

Al-AZMEH, A. (1981), Ibn Khaldun, Frank Cass and Company Ltd, London. ARSLAN, A. (1987), Ibn Haldun'un ilim ve fikir dünyası, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
-----. (1997). İbn Haldun, Vadi, 2. bs., Ankara.
BAALI F, WARDI, A.(1981) İbn Khaldun and Islamic thought-styles: a social perspective, G.K. Hall and Co., Boston.
BATTAH, A. M., (1994), Ibn Khaldun's principals of political economy: rudements of a new science, A Bell Howel Compony, Michagen
ÇAHA, 0.(2000), "İdeoloji ile hukuk arasında devlet", Doğu Batı, sayı 13.
GENCER, B. (2000) "Türkiyede laikliğin tarihi dinamikleri" Toplum ve Bilim, s.84
GURALP, H. (1998) "The Eurocentrism of dependency theory and the question of 'authenticity': a view from Turkey" , Third World Quarterly, vol. 19, No 5,
HASSAN, Ü. (1998), îbn Haldun'un metodu ve siyaset teorisi, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul
HAYEK, F A. (1976), The Constitution of liberty, Routledge and Kegan Paul, London.
HEPER, M. (1985), The State tradition in turkey, Eathon Press, Beverley.
HALDUN, I. (1990) Mukaddime, Çeviren Z. K. UGAN, MEB Yayınları, İstanbul MAHDI, M. (1957), Ibn Khalduns philosophy of history, George Allen Unwin Ltd., London
KOZAK, İ.(1985) İbn Haldunda İnsan toplum ve Ekonomi, Pınar Yayınları, İstanbul
NİŞANCI, E. (2001), Geleneksel patrimonyalizmden modern neo-patrimonyalizme: bir modernleşme denemesi, Haliç Üniversitesi Yayınları, İstanbul
POPPER, K.(1985), Açık toplum ve düşmanları, C:.I İngilizceden Çeviren, Mete Tuncay, Remzi Kitabevi, İstanbul.
ÜLKEN, H. Z. (1931), Aşk ahlakı, Ekspres matbaası, İstanbul
-----. (1998) İslam felsefesi, 5. bs. Ülken Yayınları, İstanbul
-----. (2001), Ahlak, 2. Baskı, Ülken Yayınları, İstanbul
ÜLKEN H. Z, FINDIKOĞLU Z, (1940), İbn Haldun, Kanaat Kitabevi, İstanbul