YEDİ DEĞİRMENLER VE MAĞARASI TABİAT PARKI’NIN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ İLE EKOTURİZM OLANAKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Özet İnsan etkisinin doğal ortamlarda iyiden iyiye hissedildiği ve doğanın insan baskısına artan düzeyde maruz kaldığı günümüz dünyasında, doğa korumanın ve doğaya sahip çıkmanın önemi giderek artmaktadır. Doğaya verilen değerin ve onu gelecek nesillere aktarmanın en somut örnekleri, millipark, tabiat parkı, tabiat koruma alanı, tabiat anıtı ve sit alanı gibi koruma altına alınmış alanlardır. Günümüzde hakim olan koruma anlayışı, insan etkisinin en aza indirildiği, sürdürülebilirlik ilkesinin dikkate alındığı koruma-kullanma dengesinin gözetildiği koruma yaklaşımıdır. Bu bağlamda koruma altına alınan bu ortamlar, sürdürülebilir turizm anlayışı çerçevesinde ekoturizm faaliyetlerine açılmaktadır.Koruyarak kullanma anlayışının turizmdeki karşılığı olan ekoturizm aktiviteleri için, inceleme alanımızın da içerisinde bulunduğu Doğu Karadeniz Bölümünde yer alan Giresun ili, değerlendirilebilecek düzeyde korunmuş doğal ortam içermektedir. Nitekim il sınırları içerisinde 4 tabiat parkı, 9 doğal sit alanı, 33 anıt ağaç ve 10 avlak sahası bulunmaktadır. Bu kapsamda Espiye ilçe merkezinin 33 km güneyinde, Avluca Köyü ve Yeniköy arasındaki Karadona Deresi’nin batı kenarında yer alan, içinden kaynağın çıktığı mağara ve bu suyla çalışan yedi değirmenin olduğu alan, “Yedi Değirmenler ve Mağarası Tabiat Parkı” adıyla tabiat parkı olarak ilan edilmiştir. Söz konusu tabiat parkı; hem mağara ortamı, sarkıt, dikit ve traverten oluşumları, kaynak suyu, zengin bitki örtüsü ve yabani hayvan varlığıyla hem de bir asırdan beri kullanılan yedi değirmen, yöresel özelliğe sahip kültürel çekiciliklerle dikkate değer bir ekoturizm potansiyeline sahiptir. Yaptığımız saha araştırmalarına göre bu çevrede; mağara turizmi, doğa yürüyüşü, foto safari, at safari, bisiklet safari, yaban hayatı gözlemciliği gibi birçok ekoturizm aktivitesinin yapılabileceği kanısındayız. Söz konusu tabiat parkı, sahip olduğu ekoturizm potansiyeliyle, gerekli turistik altyapı ve erişim olanakları oluşturulup, etkili bir şekilde tanıtım yapılarak, en önemlisi de koruma-kullanma dengesi dikkate alınarak sürdürülebilir bir şekilde değerlendirilebildiği takdirde cazip bir ekoturizm sahası olabilir.Anahtar Kelimeler: Tabiat Parkı, Ekoturizm, Potansiyel, Yedi Değirmen, Mağara.

Anahtar Kelimeler:

Tabiat Parkı, Ekoturizm, Potansiyel, Yedi Değirmen, Mağara

Evaluation of Geographical Features And Ecoturism Opportunities of The Seven Mills And Cave Natural Park

Abstract The importance of protection and preservation of nature become increasingly more important in today’s world where human effect in natural environment is more observed, nature is exposed to human pressure increasingly. The most concrete examples of value attached to nature and transferring nature to next generations are protected areas such as national parks, natural parks, nature protection area, natural monuments and natural areas. The common understanding of protection today focuses on minimizing human effect, sustainability principle and provision of protection and usage balance. In this sense such protected areas are opened for eco tourism activities with a sustainable tourism perspective. ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎For eco tourism activities meaning using by protecting view city of Giresun in eastern black sea region has protected natural environment at assessable level. There are 4 natural parks, 9 natural protected area, 33 monument tree and 10 hunting fields within the borders of this city. In this context the cave with spring water in western side of Karadona river between Avluca village and Yeniköy in 33 km. south of Espiye town center and the area where there are 7 mills operated with this water are declared as natural park with the title of “Seven Mills and Cave Natural Park.” Said Natural Park has a considerable potential for ecotourism with cultural appeal as a regional property, cave environment, stalactites, stalagmites and travertine formations, spring water, rich vegetation, wild animal species and seven mills used since more than a century. According to our field research; it is possible to perform cave tourism, hiking, photo safaris, horse safaris, wildlife watching, biking safaris and many other ecotourism activities in this environment. Said Natural Park can be an attractive ecotourism area with its ecotourism potential if necessary touristic infrastructure and accessibility are ensured, its publicity is made effectively and most importantly if it is evaluated sustainably by considering the protection and use balance.Key words: Natural Park, Ecotourism, Potential, Seven Mills, Cave.

PDF

___

Akpınar, E., Bulut, Y., (2010), “Ülkemizde Alternatif Turizm Bir Dalı Olan Ekoturizmi Çeşitlerinin Bölgelere Göre Dağılımı ve Uygulama Alanları”, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi(20-22 Mayıs 2010) Cilt: IV Sayfa: 1575-1594, Artvin.
Anonim, (2000), Giresun Yemekleri, Giresun Valiliği Kültür Yayınları, No:6, Giresun.
Anonim (2012), 2011 Yılı Giresun İl Çevre Durum Raporu, Giresun Valiliği, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Giresun.
Anonim, (2012a), Yedi Değirmenler ve Mağarası Tabiat Parkı Ön Etüt Raporu, Orman 12. Bölge Müdürlüğü, Giresun Şube Müdürlüğü, Giresun.
Anonim, (2012 b), Giresun İli Turizm Rehberi, Giresun Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Giresun.
Anonim, (2012c), Niçin Giresun, Giresun Ticaret ve Sanayi Odası Yayınları, Giresun.
Anonim, (2014), Protected Planet Report 2014, Tracking Progress Towards Global Targets For Protected Areas IUCN, Erişim Adresi: http://www.iucn.org/about/work/programmes/gpap_home/?18786/Protected-Planet-Report-2014 (Son Erişim Tarihi: 29.06.2015).
Anonim, (2014b), 2013 yılı Giresun İl Çevre Durum Raporu, Giresun Valiliği, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Giresun.
Anonim, (2015), Yedi Değirmenler ve Mağarası Tabiat Parkı http://giresun.ormansu.gov.tr/giresun/anasayfa/resimlihaber/12-09-23/%C4%B0L%C4%B0M%C4%B0ZDE_TUR%C4%B0ZME_A%C3%87ILAB%C4%B0LECEK_%C4%B0K%C4%B0_MA%C4%9EARADA_%C4%B0NCELEME_YAPILDI.aspx?sflang=tr (E.T:28.03.2015).
Anonim (2015a), Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Sorumluğundaki Statülü Korunan Alanlar, Erişim Adresi: http://www.milliparklar.gov.tr/korunanalanlar/korunanalan1.htm-Erişim Tarihi: 29.06.2015).
Anonim, (2015b), 2014 yılı Giresun İl Çevre Durum Raporu, Giresun Valiliği, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Giresun.
Atalay, İ., (1994), Türkiye Vejetasyon Coğrafyası, Ege Üniv. Basımevi Bornova, İzmir.
Atalay, İ., (1997), Türkiye Coğrafyası, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
Atalay, İ. ve Mortan, K., (1995), Türkiye Bölgesel Coğrafyası (Resimli ve Haritalı), İnkılap Kitabevi, İzmir.
Bekdemir, Ü., (2000), Giresun Kent Coğrafyası (Basılmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniv Sos. Bil. Enst., Erzurum.
Bekdemir, Ü. ve Elmacı, S., (2011), Giresun İli Ekoturizm Potansiyeli ve Değerlendirme Olanakları Projesi, Giresun Üniv. Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyon Başkanlığı, Giresun.
Bekdemir, Ü. ve Elmacı, S., (2014), Giresun İli Ekoturizm Potansiyeli ve Değerlendirme Olanakları, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, Karadeniz Özel Sayısı, s. 1-30.
Bostan, M.H., (2007), “XV-XVII. Yüzyıllarda Espiye’nin Sosyal ve İktisadi Tarihi”, Tarihi, Kültürel, Özellikleriyle ve Gelenekleriyle Espiye Sempozyumu (24 Haziran 2006) Bildiriler Kitabı, s.21-60, Ankara.
Doğanay, H. ve Zaman, S., (2013), Türkiye Turizm Coğrafyası, Pegem Akademi, Erzurum.
Doğaner, S.,(2001), Türkiye Turizm Coğrafyası, Çantay Kitabevi, İstanbul.
Ekinci, G., (1991), Türkiye Milli Parkları (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enst., İstanbul.
Erdoğan, N., (2003), Çevre ve (Eko) Turizm, Erk Yayınevi, Ankara.
Erdoğan, N., (2004), Ekoturizm ve Tur Operatörleri: İlkeler ve Faaliyetlerin Değerlendirilmesi, II. Uluslararası Turizm ve Çevre Sempozyumu(10-11 Mayıs 2004), s. 3-10, İzmir.
Erinç, S., (1945), “Kuzey Anadolu Dağlarının Ordu-Giresun Kesiminde Landşaft Şeritleri”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 7-8, s.119-140, İstanbul.
Fatsa, M., (2010), XV ve XVI. Yüzyıllarda Giresun (Sosyal ve Ekonomik Hayat), Giresun İl Özel İdaresi Kültür Serisi-1, Bilge Ajans Yayın Matbaa, Ankara.
Karaman, O., (2007), “İl Yıllıklarında Espiye”, Tarihi, Kültürel, Özellikleriyle ve Gelenekleriyle Espiye Sempozyumu (24 Haziran 2006) Bildiriler Kitabı, s.167-188, Ankara.
Kaypak, Ş., (2012), “Ekolojik Turizm ve Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma”, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si 14 (22): 11-29.
Koçman, A., (1993), Türkiye İklimi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları:72, İzmir.
Moran, G., (1998), “Aydın Dilek Yarımadası – Büyük Menderes Deltası Milli Parkı: Sorunlar ve Ekolojik Turizm”, Büyük Menderes Havzası, III. Tarım ve Çevre Sempozyumu(2-4 Eylül 1998), Söke /Aydın.
Mortan, M., (1991), Türkiye’de Doğa Koruma Çalışmalarının Büyük Menderes Deltası Örneği İle Uygulama Olanakları ve Sınırları Üzerinde Araştırmalar (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniv. Fen Bilimleri Enst., İzmir.
Nazik, L., Tuncer, K., Özel, E., Savaş, F., Akçakaya, U.T., Kahraman, İ., (2007), Yedi Değirmenli Mağarası (Giresun) Araştırma Raporu, MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Karst ve Mağara Araştırmaları Birimi, Ankara.
Sever, R. ve Koca, H., (2003), “Giresun Ormanları ve Başlıca Sorunlar”, Yeşil Giresun Gazetesine Göre Cumhuriyetin İlk Yıllarında Giresun Sempozyum Bildirileri, Ümit Ofset Mat. s. 117-128, Ankara.
Yeşil, P., Yeşil, M. ve Yılmaz, H., (2008), “Jeolojik Miras Alanlarının Alternatif Turizm Kapsamında Değerlendirilmesi: Ballıca Mağarası Örneği”, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fak. Dergisi, 39 (2), 241-248, Erzurum.
Zafer, B., Gencer, G. ve Güney A., (1998), “Söke ve Çevresinin Doğa Koruma Alanları Bakımından Değerlendirilmesi”, Büyük Menderes Havzası, III. Tarım ve Çevre Sempozyumu (2-4 Eylül 1998), Bildiriler Kitabı, s.35-42, Söke /Aydın.
Zaman, S. ve Coşkun, O., (2012), “Milli Parklarda Kaynak Değer Kullanımı İçin Bir öneri: Nene Hatun Tarihi Milli Parkı”, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enst. Dergisi, Cilt:16, Sayı, 3, s. 117-134, Erzurum.
http://giresun.ormansu.gov.tr/Giresun/AnaSayfa/Tabiatparklari/yedidegirmen/yedi.aspx?sflang=tr(Son Erişim Tarihi:16.07.2015)