TEKİRDAĞ İLİNDE BAĞCILIK VE BAĞ TURİZMİ

Uygun ekolojik koşulları ve binlerce yıllık kültürel birikimi, bağcılığın Tekirdağ’da önemli ekonomik kaynaklardan biri olmasını sağlamıştır. Trakya dâhilinde Tekirdağ, il dâhilinde de Şarköy ve Süleymanpaşa ilçeleri bağ alanı ve üzüm üretiminde önde gelir. Sofralık ve şaraplık üzüm üretiminin yapıldığı sahada, şaraplık üzüm bağ alanları, toplam bağ alanlarının %66,3’ünü oluşturur. Özellikle Şarköy, şaraplık üzüm üretimi ve bazı büyük işletmelerin yanı sıra butik şarap üreticileriyle de dikkat çeker. Butik üretim tesislerinin içinde yer aldığı bağlar, ürünleri ve sunduğu hizmetlerle, sahanın bağ turizminde cazibe merkezi haline gelmesinde etkili olmuştur. Bağcılık kültürünün saha turizmindeki etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmış olan bu çalışmada, sahanın bağ alanları ve üretim değerleri açısından Türkiye ve Marmara Bölgesi içerisindeki yeri, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verileri ışığında incelenmiş, ihtiyaç duyulan bilgiler butik işletmelerden alınarak değerlendirilmiştir. Bölgenin turizm potansiyelini harekete geçirebilmek için birkaç butik işletmenin dahil olduğu Trakya genelinde 2014 yılında bir bağ rotası oluşturulmuştur. Kırklareli, Tekirdağ ve Gelibolu’daki toplamda 12 butik işletmenin yer aldığı bağ rotasının merkezinde Tekirdağ bağları bulunur. Rota içindeki 12 bağın 7’si Tekirdağ ilinde; Marmara Ereğlisi, Süleymanpaşa ve Şarköy ilçelerinde yer alır. Bağlar, üretim tesisleriyle doğa içinde kırsal turizmin de bir parçası olarak sahanın alternatif turizm kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Dinlenmek, rutinden uzaklaşmak, yeni yerler keşfetmek, yöresel ürünleri tanımak-tatmak, deniz-bağ manzarasından faydalanmak, şarap tesislerini görmek, bağ bozumuna katılmak, üretim sürecine tanıklık etmek, yerel şarapları tatmak gibi çeşitli amaçlarla başta İstanbul olmak üzere çevre illerden gelen ziyaretçiler için Tekirdağ önemli bir destinasyon alanı olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Trakya, Tekirdağ, Bağcılık, Turizm, Butik işletme

Viticulture and Vineyard Tourizm in Tekirdağ Province

Viticulture has been one of the important economic resources in Tekirdağ due to favorouble ecological conditions and cultural heritage of thosuands of years history. In respect of vineyard area and grape harvesting, Şarköy and Süleymanpaşa are the leading districts in Tekirdağ which is the leading grape producer province of Thrace Region. Vineyard for vinification constitutes 66.3% of the total vineyards where grape is also produced for fruit market. Şarköy attracts attention with its wine grape production and some big businesses as well as boutique wine producers. Vineyards with its boutique production facilities, products and services have an important role in making the area a center of attraction in vineyard tourism. In this study, it is aimed at evaluating the effect of viticulture culture on field tourism. It has been examined the area’s importance in Marmara Region and Turkey in respect of its vineyards and production potential in the light of Turkey Statistical Institute (TUIK) data. The required data was obtained from boutique facilities. In order to activate the tourism potential of the region, a few boutique enterprises established a vineyard route throughout Thrace in 2014. Tekirdağ vineyards are in the heart of the vineyard route, where a total of 12 boutique businesses are located in Kırklareli, Tekirdağ and Gelibolu. 7 of the 12 vineyards within the route are in the province of Tekirdağ; located in Marmara Ereğlisi, Süleymanpaşa and Şarköy districts. With its production facilities, Vineyards become one of the alternative tourism of the area as a part of rural tourism in nature. Tekirdağ has become an important tourism destination for visitors from the surrounding provinces, especially Istanbul, for various purposes such as resting, getting away from the routine, discovering new places, getting to know local products, enjoying the view of the sea-vineyard, seeing the wine facilities, attending the harvest, witnessing the production process, and tasting local wines.

Keywords:

Trakya, Tekirdağ, viticulture, tourizm, boutique business,

PDF

___

Alsancak Sırlı, B. & Peşkircioğlu, M. & Torunlar, H.& Özaydın, K.A.& Mermer, A.& Kader, S.& Tuğaç, M.G.& Aydoğmuş, O.& Emekliler Y.&Yıldırım, Y.E.& Kodal, S. (2015), Türkiye’de Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye uygun potansiyel alanların coğrafi bilgi sistemleri (CBS) teknikleri kullanılarak iklim ve topoğrafya faktörlerine göre belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 21 (1)56-64.
Anlı, R. E. (2006). Bağlar Güzeli: Üzüm ve Üzüm Kültürü (1), Özpalabıyıklar S. (Edt), İstanbul: Yapı Kredi Kültür ve Sanat Yayıncılık.
Arınç, K. (2011). Türkiye’nin Kıyı Bölgeleri. Erzurum: Eser Ofset.
Ateş, H. (2009). Kuzey Marmara sahilleri ve ard alanında şehirleşmenin tarihi süreci: XVI-XVII. yüzyıllarda Tekirdağ ve yöresi. (Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Balabanoğlu, A. & İnan, İ.H. (2000). Tekirdağ ili Şarköy ilçesinde bağcılık ve şarapçılık. IV Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 6-7 Eylül. Tekirdağ, Türkiye.
Carlsen, J. (2004). A Review of global wine tourism research, Journal of Wine Research, 15 (1), 5-13.
Demirbüker, Y. (1983). Toprak ve iklim özellikleri yönünden Trakya bölgesi bağcılığı, XXIII. Dünya Meteoroloji Günü, Tarımsal Meteoroloji Semineri, 23-25 Mart 1983, (s.138-159) Başbakanlık Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yay.
Doğanay, H. (2001). Türkiye Turizm Coğrafyası. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
Edirne Vilayeti Salnamesi (1317). Edirne, Vilayet Matbaası.
Ekin, Ü. & Kanal, H. (2014). Tekfurdağı Sancağı’nın sosyal ve ekonomik yapısı (1890-1902). HUMANITAS, 2 (4), 109-127.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, (2013). Bağcılık Vizyon 2023 Eylem Planı, 26-27 Haziran 2013.
Göktepe, K. (2012), Tekirdağ sancağında tarımsal yapı (1840-1914). (Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Güngör, H. & Güngör, G.& Kiracı M.A.& Uğurlu M. (2012). Tekirdağ ili bağcılığında işletmelerin önemi ve geliştirme olanakları, 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 5-7 Eylül, (s.678-685). Konya.
Gürkan, H. (2014). Asma bitkisinin tarih boyunca önemi ve günümüzdeki kullanımı, Bitirme Ödevi, Erciyes Üniversitesi.
Hall, C.M., Longo, A.M., Mıtchell, R. and Johnson, G. (2000) Wine tourism in New Zealand, in: C.M. Hall, L. Sharples, B. Cambourne and N. Macionis (eds), Wine Tourism Around the World: Development, management and markets, 150-176 Oxford: Elsevier Science. Kahraman S.A., (2011). Evliya Çelebi Seyahatnamesi 8. Kitap. Yapı Kredi Yayınları. İstanbul: Acar Basım.
Keskin, Ö.(2015). Üzümün Bağı Asmanın Kurdu: Osmanlı İmparatorluğu’nda filoksera ile mücadele. Tarih İncelemeleri Dergisi, XXX (2),479-505.
Kiracı, M. A., Şenol, M. A. (2017). Türkiye bağcılığında ekonomik durum analizi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, Kapadokya Ulusal Bağcılık Çalıştayı Özel Sayı (6), 122-131.
Köse, B., Çelik, S.A.,(2017). Dünyada ve Türkiye’de bağcılık tarımı. Uluslararası Kırsal ve Kalkınma Dergisi. 1(2), 29-34.
Mikes, K. (2006). Türkiye Mektupları. Sadrettin Karatay (Çev.). Sezai Kurt (Yeniden Gözden Geçirme), Tekirdağ: Tekirdağ Valiliği Yayını.
Orhan, D. Ergun, F., Orhan N. (2011). Anadolu medeniyetlerinde asma (Vitis vinifera L.). Tarihi Araştırmalar Dergisi, 30(50), 69-80.
Özçatalbaş, O. (2006). Türkiye’de kırsal turizm potansiyeli ve geliştirme olanakları. Turizm ve Mimarlık Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (s.1-12), Antalya.
Özdemir, G. & Dülger Altıner, D. (2019). Gastronomi kavramları ve gastronomi turizmi üzerine bir inceleme. ESBDER, 12(1), 1-14.
Soykan, F.(2003). Kırsal turizm ve Türkiye turizmi için önemi. Ege Coğrafya Dergisi, 12(1), 1-11.
Uygur, S. & Akdu, U. (2009). Çiftlik turizmi, kırsal, tarım ve ekoturizminin kavramsal açıdan irdelenmesi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 143-166.
URL-1 12 Haziran 2020 tarihinde https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/ adresinden edinilmiştir.
URL-2 3 Haziran 2020 http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC adresinden edinilmiştir.
URL-3-11 Kasım 2020 tarihinde https://www.milliyet.com.tr/en/tekirdagdan-avrupaya-sarap-boru-hatti/ adresinden edinilmiştir.
URL- 4 11 Kasım 2020 https://www.sozcu.com.tr/2017/ekonomi/tekirdag/ adresinden edinilmiştir.
URL- 5 5 Temmuz 2020 tarihinde http://www.enoant.com.tr/ adresinden edinilmiştir.
URL-7 17 Mayıs 2020 tarihinde http://www.trakyabagrotasi.com/ adresinden edinilmiştir.
URL-8 25 Eylül 2020 tarihinde http://www.melenwinery.com adresinden edinilmiştir.
Yıldız, Ö.E. (2009). Türkiye’de şarap turizmi- çeşme örneğinde ürün geliştirme modeli. (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Yıldız, S.D. (2007). Enoant ve sağlık üzerine etkileri. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, (1), 65-70.
Yılmaz, F. (2018). Trakya’da bağcılık yapan tarım işletmelerinin ekonomik analizi ve planlanması, (Doktora tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
Yüksek, P. (2008). Tekirdağ ili Şarköy ilçesinde şarap işletmeleri ile üzüm üreticilerinin çeşit seçimlerini etkileyen faktörlerin karşılaştırılmalı analizi, (Yüksek lisans tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.