KAYABEYLİ’NİN (BASKİL/ELAZIĞ) YER DEĞİŞTİRMESİNDE ETKİLİ OLAN DOĞAL OLAYLAR

Bu çalışmada, Kayabeyli (Baskil /Elazığ) köyünün yer değiştirmesinde etkili olan kaya düşmeleri, sel ve çığ olayları değerlendirilmiştir. Kırsal yerleşmelerin büyük bölümü yerleşme açısından elverişli olmayan alanlarda kurulduğu için zamanla terk edilmekte veya başka alana taşınmaktadır. Bu yer değiştirme üzerinde doğal felaketler ve ekonomik faktörler etkili olmaktadır. Baskil (Elazığ) ilçesine bağlı Kayabeyli (Rışvanuşağı) köyü de doğal olaylar sonucu yer değiştirmek zorunda kalmış bir kırsal yerleşmedir. Kayabeyli, Elazığ’ın batısında Hasan Dağı güney eteklerinde kurulmuştur. Köy, faylanma etkisine bağlı oluşan falez şeklindeki dik kayalık alanların önünde kurulduğu için kaya düşmeleri riski çok yüksektir. Meskenlerin eğimli yamaçların önünde birikinti yelpazesinin kök kesimine kurulması çığ ve taşkın riskini doğurmuştur. Bu yerleşmenin kuruluşunda doğal riskler göz ardı edildiği için uzun süre kaya düşmeleri, sel ve çığ olayları etkisinde kalmıştır. Kayabeyli’nin taşınmasında yanlış yer seçiminin yanında insanın doğal bitki örtüsünü tahrip etmesi de etkili olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Baskil, Kayabeyli, Doğal felaketler, Kaya düşmeleri

PDF

___

ASUTAY, H. J., 1986, Baskil (Elazığ) Çevresinin Jeolojisi ve Baskil Mağmatitlerinin Petrolojisi, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, Sayı: 107, Sayfa: 33-49, Ankara
ATALAY, İ., 1989, Türkiye’de Kır Yerleşmelerinin Arazi Degradasyonu Üzerindeki Etkileri, Atatürk K. D ve T. Y. K Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, S:93-101, Ankara
BİLGİN, A., 1989, Yerleşme Alanlarının Seçiminde Jeomorfoloji, Jeomorfoloji Dergisi, S: 17, s: 35-42, Ankara
Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Ulusal Deprem İzleme Merkezi Sayısal Verileri (http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/mudim/il.asp
ÇAĞLIYAN, A., 2002, Baskil (Elazığ) İlçesinin Coğrafyası, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi (Yayınlanmamış), Elazığ
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Araştırma ve Bilgi İşlem Daire Başkanlığı, Baskil (Elazığ) Meteoroloji İstasyonu Verileri
ERDOĞAN, T., 1975, Gölbaşı Yöresinin Jeolojisi, T.PA.O. Arşiv Raporu (Yayımlanmamış), No: 229 Ankara
ERİNÇ, S., 1953, Doğu Anadolu Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, No: 15, İstanbul
EROL, O., 1983, Türkiye’nin Genç Tektonik ve Jeomorfolojik Gelişimi, Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 11, sayfa: 11-22, Ankara
EROL, O., AKKAN, E., ELİBÜYÜK, M. ve DOĞU, A. F., 1987, Aşağı Fırat Bölgesi'nde Bugünkü ve Kuvaterner'deki Doğal Çevre Koşulları - The Present and Quaternary Natural Enviromental Conditions in the Lower Euphrates Region , Aşağı Fırat Projesi, 1978-1979 Çalışmaları, ODTÜ, Aşağı Fırat Projesi Çalışmaları, Seri:I, No:3, Ankara,
GERÇEK, E., 2005, Yolçatı-Baskil-Kömürhan (Elazığ) Arası Elazığ Mağmatitlerinden Kaynaklanan Suların Hidrojeokimyası Prospeksiyon Parametreleri, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji ağabeyli Dalı Doktora Tezi (Yayınlanmamış) Elazığ
KARABULUT. N., 1988, Baskil Kuzeyi Hacı Mustafa Köyü ve Çevresinin Ayrıntılı Jeolojik İncelemesi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış), Elazığ
KILIÇ, E., 1987, Baskil Kuzeydoğusunda Haroğlu Dağı Çevresinin Ayrıntılı Jeolojik İncelemesi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış), Elazığ
ÖZDEMİR, M. A., 1996, Türkiye’de Büyük Yerleşme Alanlarının Seçiminde Jeomorfolojik Esaslar, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, s: 209-222, Elazığ
ÖZKUL, M. ve KEREY, İ. E., 1996, Şelf, derin-deniz kompleksinde fasiyes analizleri: Kırkgeçit Formasyonu (Orta Eosen-Oligosen) Baskil, Elazığ, TÜBİTAK, Türkish Journal of Earth Sciences, 5, 57-70
SELEN, H. S., 1945, Türkiye’de Kır Yerleşmeleri ve Şehirleşme Hareketleri, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: VII-VIII, Sayfa;97-106, İstanbul
TATAR, Y., 1987, Elazığ Bölgesinin Genel Tektonik Yapıları ve Landsat Fotoğrafları Üzerinde Yapılan Bazı Gözlemler, Yerbilimleri, S:14, s: 295-308
TONBUL, 1987, Elazığ Batısının Genel Jeomorfolojik Özellikleri ve Gelişimi, Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 15, Sayfa: 37-52, Ankara
TURAN, M. ve TÜRKMEN, İ., 1996, Kuşçular Formasyonu’nun (Erken Paleosen) Stratiğrafisi ve Sedimatolojik Özellikleri, TÜBİTAK Turkisch Journal Of Eart Science, 5, 109-121
TURAN, M., AKSOY, E. ve BİNGÖL, A. F., 1995, Doğu Toroslar’ın Jeodinamik Evriminin Elazığ Civarındaki Özellikleri, Fırat Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, C: 7 S: 2 s: 1-23, Elazığ
TURAN. M., 1984, Baskil-Aydınlar (Elazığ) Yöresinin Stratiğrafisi ve Tektoniği, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (Yayınlanmamış), Elazığ
Türkiye İstatistik Kurumu, 1935-2007 Yılları Nüfus Sayımı Verileri
TÜRKMEN, İ., İNCEÖZ, M., AKSOY, E. ve KAYA, M., 2001, Elazığ Yöresinin Eosen Stratiğrafisi ve Paleocoğrafyası ile ilgili Yeni Bulgular, Hacattepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni, S: 24, s: 81-95 Ankara
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Afet Etüt ve Hasar Tesbit Dairesi Başkanlığı, Jeolojik Etüt İzleme Şube Müdürlüğü, 30.09.1988 Tarihli Jeolojik Etüt Raporu.