6-7 AĞUSTOS 2018’DE ELMALI İLÇESİNDE MEYDANA GELEN SEL AFETİNİN TARIM ALANLARI ÜZERİNE ETKİSİ

Akdeniz Bölgesi, Türkiye’de sel afetinin sıklıkla meydana geldiği bölgelerden birisidir. Bu bölgedeki ani sağanak yağışlara plansız ve yanlış arazi kullanımı da eklenince, her yıl bu bölgede sel olayı meydana gelmektedir. Bu çalışmada, 6-7 Ağustos 2018’de meydana gelen sel afetinin Elmalı ilçesinde yer alan tarım alanları üzerine etkisi analiz edilmiştir. Çalışmamızda sel olayından etkilenen alanlar incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar, yaklaşık 214.000 m²’lik bir sera ve tarlanın bu sel afetinden olumsuz etkilendiğini göstermektedir. Etrafı dağlarla çevrili yüzeyden kapalı karstik bir havza içerisinde yer alan Elmalı ilçesinde yüzey suları polye kenarlarındaki düdenlerle yeraltına aktarılmaktadır. Düdenlerin yerüstü sularını yeraltına aktarmada yetersiz kaldığı yağışlı dönemlerde Polye tabanlarında göllenmeler meydana gelmektedir. Tarım alanlarının ve yerleşmelerin sular altında kalmasına neden olan bu durum nedeniyle ilçede yerleşmelerin bir kısmı polye kenarlarındaki mevsimlik akarsuların oluşturduğu birikinti konisi veya yelpazesi gibi jeomorfolojik birimler üzerinde kurulmuştur. Ancak ani sağanaklar veya uzun süren yağışlar nedeniyle akışa geçen mevsimlik akarsular, bu yerleşmelerin ve tarım alanlarının sular hatta çamur altında kalmasına neden olmaktadır. Sahada hemen her yıl gerçekleşen taşkınlar ve sellerin jeomorfolojik ve klimatik nedenleri yanında bitki örtüsünün tahrip edilmesi, yerleşme yerinin yanlış seçilmesi, gibi beşeri nedenleri de vardır. Çalışmada bu konulara da yer verilmiştir. Sahada gerek yerel yönetim gerekse de ilgili devlet kurum ve kuruluşları tarafından bu ilçede sel afetinin önlenmesi veya zararların azaltılması açısından gerekli önlemlerin alınması elzemdir. Çünkü sel afeti yalnızca tarım alanlarına değil geçmiş yıllarda yaşandığı gibi can ve mal kayıplarına da sebep olabilecek potansiyele sahiptir.

Anahtar Kelimeler:

Afet, Elmalı, Sel, Tarım

PDF

___

Ardos Mehmet. (1992). Türkiye'de Kuaterner Jeomorfolojisi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul.Atalay, İ. (1983). Türkiye Vejetasyon Coğrafyasına Giriş, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İzmir.Colin H. J, (1962). “Fethiye-Antalya-Kaş-Finike (Güneybatı Türkiye) Bölgesinde Yapılan Jeolojik Etüdler”, Maden Tetkik Arama Enstitüsü Dergisi, 59.Çelik, Mehmet Antalya-Elmalı Polyesi'nin Hidrojeolojisi ve Çayboğazı Baraj Yerinin Jeoteknik İncelemesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara 1994. Çelik, M. A., Bayram, H., Özüpekçe, S. (2018). Türkiye’de Son 30 Yılda (187-2017) Meydana Gelen Klimatolojik, Meteorolojik ve Hidrolojik Afetler Üzerine Bir Değerlendirme. lnternational Journal of Geography and Geography Education (IGGE), (38), 295-310.Doğu Ali Fuat, Çiçek İhsan, Gürgen Gürcan, Tunçel Harun. (1999). “Akdağ’ın Jeomorfolojisi ve Bunun Beşeri Faaliyetler Üzerindeki Etkisi (Fethiye-Muğla)”, Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 7, 95-120.DSİ, (1978). Elmalı, Akçay ve Demre Ovaları Hidrojeolojik Etüt Raporu. DSİ Yayınları, Ankara.DSİ, (2012). Antalya Elmalı Özdemir Göleti ve Sulaması Planlama Raporu, DSİ Genel Müdürlüğü, Ankara.Eren, Ö. (2004). Antalya Beydağlarının (Tahtalı, Teke, Çalbalı, Pozan, Uzun karış, Özdemir ve Kartal Dağları)Yüksek Dağ Vejetasyonunun Bitki Sosyolojisi Yönünden Araştırılması, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.Erinç, S. (1977). Vejetasyon Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.Erlat Ecmel. (1996). “Türkiye’de Günlük Yağışların Şiddeti Üzerine Bir İnceleme”, Ege Coğrafya Dergisi, 9, 159-184.Ersoy Şükrü, “Batı Toros (Likya) Naplarının Yapısal Öğelerinin ve Evriminin Analizi”, Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 37, 1990, 5-16.Eryılmaz, A. (1992). Teke Yöresinin İklimi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.İçel, G. (2014). Mersin'de Meteorolojik ve Hidrometeorolojik Afetler. Electronic Turkish Studies, 9 (11).Kafalı Yılmaz Fatma, (2008). “Antalya’nın Günlük Yağış Özellikleri ve Şiddetli Yağışların Doğal Afetler Üzerine Etkisi”, Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), 39-44.Kayan İlhan. (1990). “Tarih Öncesi Yerleşme Yerleri Olarak Antalya Mağaralarının Jeomorfolojik Özellikleri”, Ege Üniversitesi Coğrafya Dergisi, 5, 10-31.Koday, Z., Aydın, T. “İdari Coğrafya Özellikleri Açısından Elmalı (Antalya) İlçesi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,23(1),2019, 67-92.Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (1997). Antalya İli Arazi Varlığı. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.Kurt H. (2000). Batı Toros Polyeleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.MTA. (1997). 1/100 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Fethiye L9 Paftası ve İzahnamesi, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.MTA. (1989). Çameli (Denizli) - Yeşilova (Burdur)-Elmalı (Antalya) ve Dolayının Jeolojisi, (Rapor No: MTA: 9429), Maden Tetkik Arama Enstitüsü Raporları, Ankara.MTA. (2010). 1/100 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Antalya O 24 Paftası ve İzahnamesi, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.Otkun Galip. (1948). “Avlan ve Ova Göllerinin Teşekkülü Hakkında Not”, Türkiye Jeoloji Bülteni, 1 (2), 84-87.Önalan, Mehmet. (1979). Elmalı-Kaş (Antalya) Arasındaki Bölgenin Jeolojisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Monografileri, 29, İstanbul.Sayhan, S. (1990). Teke Yarımadasının Bitki Coğrafyası (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Şenel M. (2004), “Batı Toroslar'daki Yeşilbarak Napının Stratigrafik ve Yapısal Özellikleri, GD Anadolu'daki ve Kuzey Kıbrıs' taki Benzer Birimlerle Karşılaştırılması”, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 128, 1-26.Türkeş, M. (2012). Türkiye’de gözlenen ve öngörülen iklim değişikliği, kuraklık ve çölleşme. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 4 (2), 1-32.Yücel, T. (1958). “Teke Yöresi Orta Bölümünün Mevzii Coğrafyası”, Dil Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 16 (1-2), 143-244.