Tanzimat’tan Günümüze Muhafazakâr Kadın Algısındaki Değişimler

Türkiye’de kadınlar, muhafazakâr kadın kimlikleri ile görünür olmaya 1980’li yıllardan itibaren başlamışlardır. Muhafazakâr kadın algısından ya da muhafazakâr kadının değişim ve dönüşümünden bahsederken 1980 öncesi dönemin herhangi bir tahsise gidilmeksizin genel olarak “kadın” kategorisi içinde ifade edilmesinin temel sebebi budur. “Muhafazakâr kadın”ın özel olarak ele alınması ise 1980 sonrasına rastlamaktadır. Bu nedenle araştırmanın konusu, özellikle 1980’lerden itibaren muhafazakâr kadın algısındaki değişimlerin incelenmesidir. Konu, öncelikle Tanzimat’tan Cumhuriyet’e, daha sonra Cumhuriyet’in ilanından 1980’lere ve son olarak 1980’lerden günümüze kadının konumuna ilişkin tartışmalar bağlamında ele alınmaktadır. Esasen II. Meşrutiyet dönemiyle birlikte kadının ailedeki ve toplumdaki statüsü ile hakları gibi konular sorgulanmaya başlamış; bu sorgulamalar Cumhuriyet’in ilanıyla çeşitli “kazanım”lara dönüşmüştür. Böylece bu dönemden itibaren, sosyal hayatta “aktör” olan kadınların görünürlüğü de artmaya başlamıştır. Araştırmada, muhafazakâr kadın algısındaki değişim; feminizm, ataerkillik, kadının bedeni, toplumsal cinsiyet, kamusal/özel alan ve başörtüsü tartışmaları bağlamında açıklanmaya çalışılmaktadır. Araştırmanın temel amacı, kadın algısındaki değişimlerin günümüz muhafazakâr kadın bilincinin şekillenmesine kaynaklık etmesi bakımından ortaya çıkardığı sonuçların tespitidir. Bu nedenle, tarihsel ve toplumsal süreç temelli bir anlatım yöntemi izlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kadın, Muhafazakâr Kadın, Gelenek, Değişim

Changes in Conservative Women's Perception from the Reformation Period to Today

In Turkey, women have started to become apparent with a conservative woman identity since the 1980’s. The main reason for this is that before the 1980's period, generally within “the woman” category, without making any allocations, we refer to woman's perception or change and transformation of conservatism. In particular, “conservative woman” is proprietarily addressed after 1980. The subject of research in this regard, predominantly from the 1980, is to investigate the change in perception of conservative women. The issue, primarily from the Reformation period to the Republic, then from the proclamation of the Republic to the end of 1980’s and finally from 1980’s to today, is discussed in the context of the position of women. Substantially, with the Second Constitutionalist period, topics like the statute of woman in family and society and woman’s rights started to be questioned and this questioning transformed to several gains with the Proclamation of the Republic. Thus, after this period the appearance of woman, who is actor in social life, started to increase. In this study, changes in the perception of conservative women are explained in the framework of; feminism, patriarchy, women's bodies, gender, public and private space and the headscarf debate. The main objective of this study is in relation to the change in women's perception and the results revealed in terms of the source of formation of today's conservative women's consciousness. For this purpose, a historical and social process-based method of expression was undertaken.

Keywords:

Woman, Conservative Woman, Tradition, Changing,

PDF

___

• Aktaş, Cihan & Ramazanoğlu, Yıldız (2009). “Kadın Üzerine Soruşturma”. EskiYeni. S. 12: 77-86.
• Aktaş, Cihan (2006). Türbanın Yeniden İcadı. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Ali, Zehra (2014). İslami Feminizmler. Çev. Öykü Elitez. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aydın, Mustafa (2009). “Mahremiyet ve Örtünmenin Dönüşümü”. EskiYeni. S. 12: 61-68.
• Badran, Margot (2014). “İslami Feminizm: Nedir?”. İslami Feminizmler. Zehra Ali (ed). Çev. Öykü Elitez. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Berktay, Fatmagül (2009). Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın: Hristiyanlıkta ve İslamiyet’te Kadının Statüsü Üzerine Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım. İstanbul: Metis Yayınları.
• Berktay, Fatmagül (2012). Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis Yayınları.
• Çaha, Ömer (1996). Sivil Kadın. Ankara: Vadi Yayınları.
• Çaha, Ömer (2001). “Türkiye’de Kadın Hareketi Tarihi: Değişen Bir Şey Var mı?”, Kadın Bienali Etkinlikleri Çerçevesinde Türkiye’de Kadın ve Sivil Toplum. İstanbul.
• Çakır, Ruşen (2000). “Dindar Kadının Serüveni”. Birikim Dergisi. S. 137: 27-35.
• Çapcıoğlu, İhsan (2011). “Değişen Toplumda Değişen Statü: Osmanlı Devleti ve Cumhuriyet Döneminde Kadının Toplumsal Statüsü”. Düşünen Siyaset. S. 27: 73-88.
• Demirbilek, Aynur (1993). Osmanlı Kadınlarının Hayat Hakkı Arayışlarının Bir Hikâyesi. Ankara: Ayizi Kitap.
• Gelgeç Bakacak, Ayça (2009). “Cumhuriyet Dönemi Kadın İmgesi Üzerine Bir Değerlendirme”. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi. S. 44: 627-638.
• Göle, Nilüfer (2011). Modern Mahrem. Medeniyet ve Örtünme. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• İnan, Rauf (1991). Atatürk ve Türk Kadını Tarihte Türk Kadını. İstanbul: Arkın Yayınevi.
• Kandiyoti, Deniz (2007). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler. İstanbul: Metis Yayınları.
• İlyasoğlu, Aynur (2000). Örtülü Kimlik. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• İnceoğlu, Yasemin & Kar Altan (2010). Dişilik, Güzellik ve Şiddet Sarmalında Kadın ve Bedeni. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Özdemir, Hakan & Demirkanoğlu Yahya (2015).“Türkiye’de Muhafazakâr Sağ Pencereden Kadına Bakış”. KAÜ İİBF Dergisi. C.6, S.10: 223-248.
• Özdeş, Talip (2009). “İslam Açısından Kadının Konumu ve Kadına Yönelik Şiddetin Değerlendirilmesi”. EskiYeni. S. 12: 68-77.
• Öztürk, Mustafa (2015). Cahiliyeden İslamiyet’e Kadın. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Öztürk, Emine (2011). Feminist Teori ve Toplumsal Süreçte Türk Kadını. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Sucu, Ayşe (2005). Din ve Kadın. Ankara: Lotus Yayınevi.
• Şaşman Kaylı, Derya (2011). Kadın Bedeni ve Özgürleşme. İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
• Şefkatli Tuksal, Hidayet (2000a). “Başörtüsü Hikayeleri”. İslamiyat. C. 3, S. 2: 131-145.
• Şefkatli Tuksal, Hidayet (2000b). Kadın Karşıtı Söylemin İslam Geleneğindeki İzdüşümleri. Ankara: Kitabiyat Yayınları.
• Tekeli, Şirin (2015). 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tekin, Mustafa (2009). “Kadın Nasıl Bir Varlık? Otonomlaşmak İsterken Köleleşmek”. EskiYeni. S. 12: 5-15.
• Toker, İhsan (2009). “Dinler Ataerkil Yapılar mıdır? Bir Çifte İmkânlılık Konusu Olarak Din ve Kadın”. EskiYeni. S. 12: 15-22.
• Toker, İhsan (2012). “Çağdaş Yayınlarda Geleneksel Kadın Algısına Eleştirel Yaklaşım”. Türkiye V. Dini Yayınlar Kongresi. Kadın Konulu Dinî Yayınlar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Şişman, Nazife (2011). Sınırsız Dünyanın Yeni Sınırı Başörtüsü. İstanbul: Timaş Yayınları.

ISSN: 1301-966X
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 1998
Yayıncı: MOTİF YAYINCILIK

Arşiv