Şanlıurfa’da Değişen Toplumsal Yapıda Taziye Geleneği

Bir toplumun evlilik ve ölüm törenleri, onun toplumsal yapısının anlaşılmasında önemli ipuçları taşır. Bu tür törenler, toplumsal ilişkilerin canlı bir şekilde yaşandığı ve toplum bireylerinin bütünün kuşatıldığı sembolik değerlerle doludur. Şanlıurfa’da da geleneksel toplumsal yapıya bağlı olarak, toplumsal dayanışma ve bütünleşmede önemli bir yere sahip olan “taziye geleneği” bu özellikte bir uygulamadır. Ancak, son zamanlarda Şanlıurfa’da yaşanan toplumsal değişmeler paralelinde bu uygulamalarda da bir değişim yaşanmaktadır. Şanlıurfa’nın modernitenin etkisiyle kentleşme yönünde yaşadığı bu değişmeler, geleneksel taziye uygulamalarını da etkilemekte ve geleneksel bağlarından çözmektedir. Dolayısıyla, geleneksel taziye uygulamalarındaki bu değişmelere de bakarak Şanlıurfa’nın toplumsal yapısı anlaşılabilir.

Anahtar Kelimeler:

Şanlıurfa, Toplumsal Yapı, Geleneksel Toplum, Kentleşme Süreci, Taziye Geleneği.

Taziye Tradition In The Changing Social Structure Of Sanliurfa

Birth and death ceremonies in a society are two significant elemennts in the understanding of the society. Such ceremonies include some symbolic values which are the indications of social interactions and the perceptions of the indiduals in the society. In Sanliıurfa, in accordance with the traditional social structure, the tradition of taziye (offering condolence in a special place during a couple of days), which plays a very significant role in the social solidarity, is such an institution. Yet, recently, there have been some changes in taziye because the city has become urbanized and modernized, which detached the taziye from its historical roots. So, the analysis of this transformation will also help us in the understanding of the socail changes in the city in general.

Keywords:

Sanliurfa, Social Structure, Traditional Society, The Process of Urbanization, Taziye Tradition.,

PDF

___

Arslantürk, Zeki, M. Tayfun Amman, Sosyoloji, Kavramlar, Süreçler, Kurumlar, Teoriler, Çamlıca Yay. İstanbul, 2008.
Çiftçi, Adil, Anlayıcı Yaklaşım ve Din Sosyolojisi İçin Uzanımları, Avrasya Yayınları, Ankara, 2004.
Dönmezer, Sulhi,Toplumbilim, Beta Basım yayım, İstanbul, 1994.
Işıltan, Fikret, Urfa Bölgesi Tarihi, İ.Ü. Edebiyat Fak. Yay. İstanbul, 1980.
Kaynak Kişi: Yasin BEZGİN, 1945, Esnaf.
Kaynak Kişi: Halil ÖZCAN, 1964, Öğretim Görevlisi.
Kaynak Kişi: Abdulkadir AYDIN, 1954, Öğretim Görevlisi.
Keskin, Yusuf Ziya, “Şanlıurfa Halk Kültüründe Ölüm,” Harran Ünv. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Temmuz-Aralık 2006, Şanlıurfa.
Kızılçelik, Sezgin, Yaşar Erjem, Açıklamalı Sosyoloji Terimleri Sözlüğü, Atilla Kitabevi, Ankara, 1994.
Kirman, Mehmet Ali, Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü, Rağbet Yay. İstanbul, 2004.
Marshall, Gordon, Sosyoloji Sözlüğü, Çev: Osman Akınhay, Derya Kömürcü, Bilim ve Sanat Yay. Ankara, 2009.
Tuna, Korkut, “Güneydoğu Anadolu Projesi ve Şanlıurfa’ya Düşen Rol Üzerine Birkaç Not”, Şanlıurfa ve GAP Sempozyumu, Der: Abdulkadir Karahan, Nurettin Uycan Cilt ve Basım San. A.Ş., İstanbul, 1988.
GAP, T.C. Başbakanlık Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Güneydoğu Anadolu Projesi Sosyal Eylem Planı, Ankara, Haziran-1999.
T.C. Başbakanlık Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı 2000 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara, 2001. ×××