Hristiyan Eskatolojsindeki Diriliş İnancının Din Felsefesi Açısından Değerlendirilmesi

Hristiyan inancı içerisinde merkezi konuma sahip olan mevzulardan birisi de, İsa’nın ölümünden üç gün sonra diriltildiğine yönelik olan inançtır. Hristiyan eskatolojisinin de dayanak noktasını oluşturan bu mevzu, dinler tarihi ya da teoloji gibi disiplinlerin içerisinde tartışıldığı gibi, çeşitli Hristiyan düşünürlerce, din felsefesi disiplini içerisinde de tartışılmıştır. Din felsefesi açısından bakıldığında, konunun merkezi konumda olması, bu mevzunun rasyonel bir zeminde tartışılıp tartışılamayacağını da beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda, özellikle din felsefesi içerisinde birçok Hristiyan düşünür tarafından konu ele alınmış ve farklı çevrelerce de mevzuya yönelik karşı itirazlar dile getirilmiştir. Bu noktada yapılan tartışmaların içeriğine baktığımızda, mucize kavramı önem taşımakla birlikte, Hristiyan düşünürlerin argüman haline getirdikleri ve bir delil olarak öne sürdükleri “Boş mezar” ve “Tanıklıklar gibi birçok farklı husususun din felsefesi açısından tartışıldığını söyleyebiliriz. Ayrıca bazı ateist düşünürlerin bu delillere yönelik itirazları olmakla birlikte, bazı Hristiyan tarihçilerinde konuya ilişkin ciddi itirazları bulunmaktadır. Biz de bu makalemizde, İsa’nın ölümünden sonra dirilişinin rasyonel bir şekilde izahının nasıl olabileceği sorusunu merkeze alıp, konuyu Hristiyan düşünürlerin bakış açısından değerlendirmeye çalıştık. Bu noktada İslam gibi farklı dinlerde ve farklı anlatılarda karşımıza çıkan Hz. İsa figürünü konumuzun dışında tuttuğumuzu ayrıca belirtelim. Çünkü bizim yazımızın konusunu oluşturan kişi Hristiyan inancındaki İsa ve bu din içerisinde önem taşıyan kutsal metinler ve bu metinlerde geçen anlatılar oldu. Bu açıdan bakıldığında yazımız içerisinde, konuya ilişkin doğrudan bir teoloji ya da dinler tarihi çerçevesinde değerlendirme yapmaktan çok, din felsefesi içerisinde bize sunulan tartışmalardan yola çıkarak eleştirilerimizi ve tahlillerimizi dile getirmeye çalıştığımızı ifade edebiliriz.

Anahtar Kelimeler:

İsa, Diriliş, Ölüm, Mucize, Eskatoloji

Evaluation of the Resurrection Faith in Christian Eschatology in Terms of the Philosophy of Religion

One of the subjects that has a central position within the Christian faith is the belief that Jesus was resurrected three days after his death. This subject, which is the basis of Christian eschatology, has been discussed within the discipline of philosophy of religion, as it has been discussed within disciplines such as history of religions or theology. From the point of view of philosophy of religion, the central position of the subject brings with it whether this subject can be discussed on a rational basis. In this context, the subject has been dealt with by many Christian thinkers, especially in the philosophy of religion, and objections to the subject have been raised by different circles. In this article, we centered the question of how the rational explanation of the resurrection after Jesus' death could be centered and try to evaluate the issue from the point of view of Christian thinkers. At this point, the Prophet who appeared in different religions and narratives such as Islam. Let us also mention that we exclude the Jesus figure from our subject. Because the subject of our article was the Jesus of Christian faith and the sacred texts and narratives in these religions. From this point of view, we can state that we try to express our criticisms and analyzes based on the discussions presented to us in the philosophy of religion, rather than evaluating the subject directly within the framework of a theology or the history of religions.

Keywords:

Jesus, Death, Resurrection, Miracle, Eschatology,

PDF

___

(2020, 04 01). http://www.hermetics/isa.html adresinden alındı
Albayrak, Ş. A. (2007). Hristiyan Fundementalizmi. İstanbul: Etkileşim Yayınları.
Armstrong, K. (2005). Mitlerin Kısa Tarihi. İstanbul: Merkez Kitapçılık.
Aslan, R. (2014). Zelot: Nasıralı İsa'nın Hayatı ve Dönemi. İstanbul: Okyanus Yayınları.
Aydın, F. (2011). Pavlus Hristiyanlığına Giriş. Ankara: Eski Yeni Yayınları.
Aydın, M. (2007). "İsa Mesih'in Ölümden Dirilmesi Hakikat Mi Mitoloji Mi? Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24(25).
Aykut, D. A. (2019). Hristiyanlığın Öncüsü Olarak İskenderiyeli Philo. Ankara: Eski Yeni Yayınları.
Batuk, C. (2008). "Kıyameti Beklerken: Hristiyanlık'ta Kıyamet Beklentileri ve Rus Ortodoks Kilisesindeki Yansımaları". Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(14).
Bıyık, M. (2007). "Hristiyan Eskatolojisinde Dünyanın Sonu Kehanetleri". Marife Dergisi, 2(2).
Bultmann, R. (2006). Tarih ve Eskatoloji. (E. Kuşçu, Çev.) Ankara: Elis Yayınları.
Craig, W. L. (1989). Assessing The New Testament Evidence For The Historicity of The Resurrection of Jesus. New York: The Edwin Mellen Press.
Crossan, D. (2006). The Historical Jesus Context. New Jersey: Princeton University Press.
Cullmann, O. (1967). Salvation in History. London: SCM Press Ltd.
Davies, P. (2013). Tanrı ve Yeni Fizik. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Davis, S. T. (1984). "Is It Possible Know Jesus Was Raised From The Dead". Faith and Philosophy: Journal of The Society of Christian Philosophers, 1.
Davis, S. T. (1997). "Seeing The Risen Jesus". The Resurrection: An Interdisciplinary Symposium on The Resurrection of Jesus. içinde Oxford: Oxford University Press.
Davis, S. T. (1999). "Is Belief in The Resurrection Rational?: A Response to Michael Martin". Philo, 2(1).
Davis, S. T. (2000). "The Rationality of Resurrection for Christians: A Rejonder". Philo(3).
Davis, S. T. (2013). "İsa'nın Öldükten Sonra Dirildiğini Bilmek Mümkün Mü?". M. Peterson, & vd. içinde, Din Felsefesi: Seçme Metinler (R. Acar, & N. Mehdiyev, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
Davis, S. T. (2014). "Yeniden Dirilişe İnanmak Rasyoneldir". M. Peterson, & R. J. Vanarragon içinde, Din Felsefesinde Çağdaş Tartışmalar (F. Akdemir, Çev.). Ankara: Elis Yayınları.
Davis, S. T. (2020). "Craig on The Resurrection: A Defense". Sherm, 2(2).
Duygu, Z. (2017). "İlk İki Yüzyılın Pagan Kaynaklarında Nasıralı İsa". Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi, 3(2).
Eliade, M. (2017). Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi. (A. Berktay, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
Erbaş, A. (2001). "Pavlus'a Göre Diriliş ve Ruhun Ölümsüzlüğü Meselesi". Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3.
Gürkan, S. L. (2016). Anahatlarıyla Yahudilik. Ankara: İsam Yayınları.
Habermas, G. (1996). The Historical Jesus: Ancient Evidence for The Life of Christ. Missouri: College Press Publishing Company.
Habermas, G., & Flew, A. (1987). Did Jesus Rise from Dead? San Fransisco: Harper and Row Press.
Inwagen, P. v. (1998). The Possibility of Resurrection and Other Essays in Christian Apologetics. Oxford: Westview Press.
Işık, H. (2007). "İncillere Göre Çarmıh". Dini Araştırmalar Dergisi, 10(29).
Kılıç, R., & Reçber, M. S. (2016). Din Felsefesi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
Kurt, A. O. (2019). Erken Dönem Yahudi Tarihi. Ankara: Eski Yeni Yayınları.
Licona, M. R. (2011). The Resurrection of Jesus: A New Historiographical Approach. Illionis: Intervasity Press.
Mackie, J. L. (1983). Miracle of Theism. Oxford: Oxford University Press.
Mackie, J. L. (2013). "Mucizeler ve Tanıklık. M. Peterson, & vd. içinde, Din Felsefesi: Seçme Metinler (R. Acar, & N. Mehdiyev, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
Manson, N. A. (2003). God and Design. London: Routledge.
Martin, M. (2014). "Yeniden Dirilişe İnanmak Rasyonel Değildir". M. Peterson, & R. J. Vanarragon içinde, Din Felsefesinde Çağdaş Tartışmalar (F. Akdemir, Çev.). Ankara: Elis Yayınları.
Miller, M. (1961). "Eschatology". Harper's Bible Eschatology. içinde New York: Harper & Row Publishers.
Nock, A. D. (1964). Early Gentile Christianity and Its Hellenistic Background. New York: Harper&Row Publishers.
Peterson, M., & vd. (2016). Akıl ve İnanç: Din Felsefesine Giriş. (R. Acar, Çev.) İstanbul: Küre Yayınları.
Polkinghorne, J. (2002). The God Hope and The End of The World. New Haven: Yale University Press.
Polkinghorne, J. (2013). "Yaratma Olarak Alem". M. Peterson, & vd. içinde, Din Felsefesi: Seçme Metinler (R. Acar, & N. Mehdiyev, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
Rosenberg, D. (2003). Dünya Mitolojisi. (K. Akten, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
Schweitzer, A. (1910). The Quest of the Historical Jesus. England: A & C Black Ltd.
Strauss, D. F. (1902). The Life of Jesus: Critically Examined. London: Swan Sonnenchein & Co Ltd.
Swinburne, R. (1994). Christian God. Oxford: Oxford University Press.
Swinburne, R. (2003). The Resurrection of God Incarnate. New York: Oxford University Press.
Swinburne, R. (2008). Was Jesus God. New York: Oxford University Press.
Swinburne, R. (2010). Mucize Kavramı. (A. Işık, Çev.) İstanbul: İz Yayıncılık.
Swinburne, R. (2013). "Mucizeler ve Tarihsel Delil". M. Peterson, & vd. içinde, Din Felsefesi: Seçme Metinler (R. Acar, & N. Mehdiyev, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
Taslaman, C. (2006). "Din Felsefesi Açısından Entropi Yasası". Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(30).
Wright, N. T. (2003). The Resurrection of The Son of God. Minneapolis: Fortress Press.
Yaran, C. S. (2018). Tanrı İnancının Akliliği. İstanbul: Rağbet Yayınları.
Yetim, M. (2019). Kutsal Kitap Eleştirisi: Julius Wellhausen Örnekliğinde. Ankara: Eski Yeni Yayınları.