Orta Koridor Rotasında Türkiye’nin Liman bağlantılarının Bulanık AHP ve TOPSIS Yöntemleriyle Araştırılması

Türkiye, jeopolitik konumu ile bölgesel ulaştırma koridorlarının merkezinde yer almaktadır. Çin’den başlayan Orta Asya’yı takiben Kazakistan ve Türkmenistan yoluyla Hazar Denizi’ni aşarak Kafkaslara ve Türkiye’ye gelen orta koridor çok önemli taşıma güzergâhıdır. Çin’in son yıllarda başlattığı Modern İpek Yolu güzergâhlarından birisi olan orta koridor, bilhassa denize sınırı olmayan ülkelerin ilgisini çekmektedir. Türkiye, tarihi İpek Yolu’nun yeniden canlandırılmasına yönelik olarak çeşitli projeler geliştirmektedir. Türkiye’nin büyük hacimli yükleri orta koridora çekmesi için demir yolu ve liman ilişkisinin kurması elzemdir. Bu çalışmada liman seçim problemlerinde paydaşlar için önemli kriterler araştırılmış, limanların teknik ve ticari özellikleri belirlenmiştir. Orta koridor üzerinden Türkiye’ ye gelen ve deniz yolu ile devam edecek bir yük taşımasına en ideal liman seçimi Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci ve TOPSIS yöntemlerinin entegre edilmesiyle belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Orta Koridor, İpek Yolu, Rota Optimizasyon, Entegre, Fuzzy, AHP, TOPSIS

Investigation of Turkey's port connections on the Middle Corridor Route with Fuzzy AHP and TOPSIS Methods

Turkey is located at the center of regional transportation corridors with its geopolitical location. The Middle Corridor, which starts from China, passes the Caspian Sea via Kazakhstan and Turkmenistan following Central Asia, and reaches the Caucasus and Turkey, is a very important transportation route. The Middle Corridor, one of the Modern Silk Road routes that China has started in recent years, attracts the attention of countries that do not have sea borders. Turkey develops various projects for the revitalization of the historical Silk Road. It is essential for Turkey to establish a railway and port connection in order to transport large volumes of cargo to the Middle Corridor. In this study, important criteria for stakeholders in port selection problems were investigated and the technical and commercial characteristics of the ports were determined. The most ideal port selection for a cargo transport that comes to Turkey via the middle corridor and will continue by sea is determined by integrating the Fuzzy Analytical Hierarchy Process and TOPSIS methods.

Keywords:

Middle Corridor, Silk Road, Route Optimization, Integrated, Fuzzy AHP,

PDF

___

[1] Ö. Sacar, "İpek yolu güzergahında yapılan lojistik etkinliklerin günümüz lojistik faaliyetleri ile karşılaştırılması," Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir, 2018.

[2] Ç. Karataş and E. Z. Oral “Aktarma Limanlarının Seçim Kriterleri,” 6. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu, pp. 149–156, 2005.

[3] E. Akbayırlı and E. Kurtuluş, “Container Port Selection in Contestable Hinterlands,” Journal of ETA Maritime Science, vol. 5, no. 3, pp. 290–299, 2017.

[4] M. Pekkaya and U. Bucak, “Çok Kri̇terli̇ Karar VermeYöntemleri̇yle Bölgesel Li̇man Kuruluş Yeri Seçi̇mi̇: Batı Karadeni̇z’de Bi̇r Uygulama,” Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Derg., pp. 5–7, 2018.

[5] S. Z. Aydın, F. Bikitaş and İ. Balık, “Antalya Kruvaziyer Liman Projesinin Yer Seçim Kriterleri ve Sorumlu Turizm Açısından Değerlendirilmesi,” Arch. Anesthesiol. Crit. Care, vol. 4, no. 4, pp. 527–534, 2018.

[6] N. Özyağcı and E. Z. Oral, “Optimum Güzergâh Di̇kkate Alınarak Li̇man Kara Termi̇nalleri̇nin Yer seçi̇mi̇: Örnek bi̇r Çalışma Odessa,” 7. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu , pp. 645–655, 2011.

[7] H. Zeybek, “Demiryollarının Konteyner Limanı-Hinterlant Bağlantılarındaki Önemi: Mersin Limanı Örneği,” Demiryolu Mühendisliği, no.14, pp.49–64, 2021.

[8] H. Zeybek, “Yeni İpek Yolunun Kıtalar Arası Demiryolu Konteyner Taşımacılığına Etkisi: Pestle Analizi,” Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.13, pp. 724–740, 2020.

[9] A. Özel, “Çok kriterli karar verme yöntemlerinden vikor yöntemi ile konteyner liman yeri seçimi,” Yaşar Üniversitesi, 2018.

[10] V. T. N. Nha, S. Djahel and J. Murphy, “A comparative study of vehicles’ routing algorithms for route planning in smart cities,” 1st Int. Work. Veh. Traffic Manag. Smart Cities, 2012.

[11] M. B. Malchow and A. Kanafani, “A disaggregate analysis of port selection,” Transp. Res. Part E Logist. Transp. Rev., vol. 40, pp. 317–337, 2004.

[12] P. R. Murphy and J. M. Daley, “Analysis Factors Selection of Port,” American Society of Transportation and Logistics,vol. 34, no. 1, pp. 15–21, 2015.

[13] B. Slack, “Containerization, inter-port competition, and port selection,” Maritime Policy & Management ,pp. 37–41, 2006.

[14] T. C. Lirn, H. A. Thanopoulou and A. K. C. Beresford, “Transhipment Port Selection and Decision-making Behaviour: Analysing the Taiwanese Case,” Int. J. Logist. Res. Appl., vol.6, no 4, pp.229–244, 2003.

[15] L. G. Alonso and J. Sanchez-Soriano, “Port selection from a hinterland perspective,” Marit. Econ. Logist., vol. 11, no. 3, pp. 260–269, 2009.

[16] T. C. Lirn, H. A. Thanopoulou, M. J. Beynon and A. K. C. Beresford, “An application of AHP on transhipment port selection: A global perspective,” Marit. Econ. Logist., vol.6, no.1, pp.70–91, 2004.

[17] J. S. L. Lam and J. Dai, “A decision support system for port selection,” Transp. Plan. Technol., vol. 35, no. 4, pp. 509–524, 2012.

[18] L. Feng, L. Liu and H. Zhang, “Game Theory-Based Pathway Selection for Fair and Reciprocal Cooperation among Ports along the Maritime Silk Road,” Math. Probl. Eng., vol. 2019.

[19] C. Song, Z.Xu, Y. Zhang and X. Wang, “Dynamic hesitant fuzzy Bayesian network and its application in the optimal investment port decision making problem of twenty-first century maritime silk road,” Appl Intell 50, 1846–1858 ,2020.

[20] T. Gao, S. Na, X. Dang and Y. Zhang, “Study of the competitiveness of Quanzhou Port on the Belt and Road in China based on a fuzzy-AHP and ELECTRE III model,” Sustain., vol. 10, no. 4, 2018.

[21] C. Chou, “A fuzzy MCDM method for solving marine transshipment container port selection problems,” Appl. Math. Comput., vol. 186, no. 1, pp. 435–444, 2007.

[22] N. K. Tran, “Studying port selection on liner routes: An approach from logistics perspective,” Res. Transp. Econ., vol. 32, no. 1, pp. 39–53, 2011.

[23] V. Bagočius, K. E. Zavadskas and Z. Turskis, “Multi-criteria selection of a deep-water port in Klaipeda,” Procedia Eng., vol. 57, pp. 144–148, 2013.

[24] D. E. Onwuegbuchunam, “Port selection criteria by shippers in Nigeria: A discrete choice analysis,” Int. J. Shipp. Transp. Logist., vol. 5, no. 4–5, pp. 532–550, 2013.

[25] E.K. Zavadskas, Z. Turskıs and J. Antuchevıcıene, “Selecting a Contractor by Using a Novel Method for Multiple Attribute Analysis: Weighted Aggregated Sum Product Assessment with Grey Values (WASPAS-G)”, Studies in Informatics and Control, 24 (2): 141-150, 2015.

[26] T. Demirel, N. Ç. Demirel, and C. Kahraman, “Fuzzy analytic hierarchy process and its application,” Springer Optim. Its Appl., vol. 16, no. June 2014, pp. 53–83, 2008.

[27] C. L. Hwang and K. Yoon, “Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications,” Springer-Verlag, 1981.

[28] TCDD, [Online]. Available: https://www.tcdd.gov.tr/kurumsal/limanlar, [Accessed September 1, 2021].

[29] Port of Bandırma, [Online]. Available: http://www.portofbandirma.com.tr/kurumsal/hakkimizda, [Accessed September 1, 2021].

[30] Safi Port, [Online]. Available: https://www.safiport.com.tr/tarihce, [Accessed September 1, 2021].

[31] Limak Ports, [Online]. Available: http://www.limakports.com.tr/tr/limakports/tarihce, [Accessed September 1, 2021].

[32] Mersin International Port, [Online]. Available: https://www.mersinport.com.tr/hakkimizda/detay/ Hakkimizda/13/1/0, [Accessed September 1, 2021].

[33] Samsun Port, [Online]. Available: https://www.samsunport.com.tr/tr/kurumsal/tanitim-ve-tarihce, [Accessed September 1, 2021].

[34] S. Özdemir, Ö. Sacar, E. Özcan, “Dijkstra algoritması kullanılarak ipek yolu koridorları arasında en kısa ulaştırma güzergâhının belirlenmesi,” Demiryolu Mühendisliği, no. 13, pp. 97-105, 2021.

[35] S. Özdemir, B. Keskin, T. Eren and E. Özcan, “Türkiye’deki lojistik merkezleri yatırım önceliklerinin değerlendirilmesinde çok kriterli karar modeli önerisi,” Demiryolu Mühendisliği, no. 12, pp. 83-94, 2020.