Bir Din Öğretimi Yaklaşımı Olarak Dini Danışma ve Rehberlik

Dini danışma ve rehberlik hizmetlerine temel olan çalışmalar 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Batı toplumlarında başlamıştır. Pastoral care anlayışı papazların klinik psikoloji ve danışma psikolojisi alanlarında eğitim alıp birer dini danışman olarak hizmet yapmalarını öngörüyordu. Bu alanda insanların din konulu sorunlarına eğilerek iyileştirme, destekleme, yönlendirme, uzlaştırma, geliştirme yönünde çalışmalar yapılmaktadır. Benzer faaliyetler İslam toplumlarında da baştan beri din hizmeti şeklinde yürütüle gelmiştir. Ancak insanların din konulu sorunları sadece din hizmetine konu olacak nitelikte değildir. Bunun din eğitimini ilgilendiren bir yönü de vardır. Bu da rehberlik edici din öğretimi denilebilecek ayrı bir yetkinlik alanı olarak karşımıza çıkmaktadır. Psikolojik danışma ve rehberlik alanındaki tecrübelerin, ilke ve yöntemlerin din öğretiminde kullanılarak rehberlik edici bir din öğretimi yaklaşımı geliştirilmesi mümkündür. Bu konuda ilkesel çerçeve olarak dini bilgilerin öğretiminde; mantıksal doğrulamayı, duygusal dinginliği ve kavramsal esnekliği esas alan zihinsel sorunlara odaklı bir öğretim stratejisi ile ilâhi buyrukların ve dini kalıpların öğretiminde; tövbe, bağış, rahmet ve şefaat destekli bir öğretim yöntemi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Din eğitimi, Dini danışma, Rehberlik, Pastoral psikoloji, Pastoral ilgi

The Religious Counseling and Guidance as a Teaching Religion Approach

Studies on Religious Counseling started at the first quarter of the 20. century. Pastoral counseling that was pioneered by Anton Boisen, was developed for the purpose of educating priests as religious counselors by educating them in the fields of clinical psychology and consultative psychology. As a result of these studies Pastoral psychology was developed and systematized in Christian world and used as religious ministry for humanitarian purposes. Such studies and services were also conducted in Islamic world. Turkish Ministry of Religious Affair also conducts these kinds of studies and services in more systematic way. However problems related to religion are not related only to the religious services, but also religious teaching and education. In teaching religion convincing the person is important. So if a person cannot be convinced, that teaching may cause psychological problems. In addition, in theological issues, such as God’s attributes, chance, destiny and so on, understanding the issue comes before convincing and logical verification. Religious knowledge that comes from different sources may also cause difficulty in the society. So, there is a need for perfect and reliable consultants as much as there is a need for religious knowledge. For problems related to religion may arise as extreme behaviors. So, developing normal behaviors in person depends on teaching religious knowledge and educating religious behavior in a proper way. For this purpose teacher of religion needs more than just learning general teachings and methods of teaching. This is consultative teaching of religion which is a separate and more specific area of proficiency. In brief, this is a method that avoids extreme emotion, anger and hatred, prevents the learner from the feeling of guilty, grief, fear, hopelessness and anxiety. In this method of teaching religion, in developing detailed program, the following principles must be taken into consideration: 1. The ways of logical verifications must be left open. 2. Priority must be given to serenity of the learner rather than cognitive prosperity. 3. Mental restrictions that sanctify concepts needs to be avoided. 4. A method that solve the problem rather than produce problem must be preferred. 5. Human aspect of religious knowledge must be taken into consideration and solutions must be open to alternative approaches. 6. In teaching divine commands and teaching such concepts as repentance, forgiveness, mercy and intercession must be given priority. Using the principles and methods of religious counseling and guidance in teaching religion will contribute teaching religion in more reliable and sound way and developing consultative method of teaching religion.

Keywords:

Religious education, Religious counselling, Guidance, Pastoral psychology, Pastoral care.,

PDF

___

Abdullah, S. (2007). Islam and Counseling: Models of Practice in Muslim Communal Life, [Electronic version] Journal of Pastoral Counseling volume XLII: 42-55, Iona college Pub. Newyork, US.
Altaş, N. (1999). Hastanelerde dini danışmanlık hizmetleri. A.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 39, 599-659.
Altaş, N. (2000). Dini danışmanlığın teorik temelleri. A.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 41, 327-350.
Armaner, N. (1973). Psikopatoloji’de dini belirtiler. Ankara: Demirbaş Yayınları.
Ay, M.E. (2000). Eğitim-öğretim açısından ilahiyat fakültelerinde rehberlik. Bursa: U.Ü. Basımevi.
Bakırcıoğlu, R. (1985). Rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Bakırcıoğlu Yayınları.
Bergin, A.E. - Jensen, J.P. (1990). Religiosity of psychotherapists: A national survey. [Electronic version] Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 27(1), 3-7.
Bulut, A. (2002). Din eğitiminde rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
Cebeci, S. (2002) Din eğitiminde rehberlik ve psikolojik destek, S. Cebeci (Ed.), AB giriş sürecinde Türkiye’de din eğitimi ve sorunları içinde. Adapazarı: Değişim Yayınları.
Cebeci, S. (2004). Din dilinin mahiyeti ve kavramsal uzlaşı sorunu. Değerler Eğitim Dergisi, 2(5), 7-21.
Coughlin, E.K. (1992). Social scientists again turn attention to religion’s place in the world, The Chronicle of Higher Education, pp. 6-8.
Kaya, S. (2008). Pastoral danışma. http://www.sanalpsikolog.com/Pastoral- Danisma.doc, adresinden alınmıştır. Erişim tarihi, 11 Mart 2009.
Kepçeoğlu, M. (1994). Psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: Özler Matbaası. Koç, Z. (2003). Kültüre duyarlı psikolojik danışma yaklaşımı: Kuramsal bir inceleme.
Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(12), 1-17.
Kuzgun, Y. (2002). Rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: ÖSMY Yayınları.
Liddell, P.G. (1983). A handbook of pastoral counselling. Mowerbray, Paperback.
Ok, Ü. (1997). Dinsel danışmanlığın teorik çatısı. Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Özdoğan, Ö. (2006). İnsanı anlamaya yönelik bir yaklaşım: Pastoral psikoloji. A.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 42, 127-141.
Selçuk, M. (2007). Din hizmetlerinde rehberlik ve dini danışmanlık. C. Tosun (Ed.), Din hizmetlerinde iletişim ve halkla ilişkiler içinde(ss. ). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
Shim, E.J. (2008). Pastoral counseling of older adults: Toward a short-term integrative approach, Pastoral Psychol, 56, 355–370; Published online: 30 November 2007, Springer Science + Business Media, LLC 2007
Tan, H. (2000). Psikolojik danışma ve rehberlik: Teori ve uygulama. İstanbul: MEB Yayınları.