OSMANLI MEZAR TAŞLARININ ÖNEMİ VE SANATSAL BOYUTU

Öz Dört bir coğrafyada hüküm süren atalarımız çeşitli ırk ve milletleri içerisinde bulundurarak asırlar boyunca barış, huzur ve hoşgörü ortamının teminatı olmuşlardır. Elbette ki bu çeşitlilik Türk kültür, sanat ve toplum yapısına da köklü bir birikim olarak yansımıştır. Osmanlı toplumu, tüm bu kültürel mirası mezar taşlarına da işleyerek mezarlıklarını kültür ve sanat merkezlerine çevirmişlerdir. Eyüp bölgesi Osmanlı mezarlıkları da hem başkent İstanbul’da bulunması hem de Eyüp Sultan Hazretlerinin ebedi istirahatgâhı olması nedeniyle Eyüp bölgesinde bulunan Osmanlı mezar taşları, toplumun her kesimini yansıtan çeşitliliği ve kültürel, sanatsal bakımdan zengin mezar taşları örnekleriyle Türk ölüm kültürünü canlı olarak yaşatmaktadır. Bu denli kıymete sahip Osmanlı mezar taşlarının önemini hatırlatarak ölümün Osmanlı mezar taşlarına yansıyan estetik boyutu üzerinde durulacak, inceleme kapsamında Eyüp mezarlıklarında tespit edilen mezar taşı örnekleri göz önünde bulundurulacaktır. 

___

BARIŞTA, Örçün. ”Eyüp Sultan’dan Bazı Çocuk Mezar Taşları”, 1.Eyüp Sultan Sempozyumu, Sayfa: 172-180, İstanbul, 1997. BERK, Süleyman. “Zamanı Aşan Taşları”, Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul, 2006. ÇAĞLAR, İlker Mümin. ERALACA, Hasancan. “Mezartaşlarının Göç ve İskan Tarihi Araştırmalarında Yardımcı Kaynak Olarak Kullanımı: Karkın ve Çobanisa Örneği”, 1.Türk-İslam Mezar Taşları Kongresi, Aydın, 2018. ÇORUHLU, Yaşar. “Eyüp ve Çevresindeki Mezartaşlarında Görülen Kâse İçinde Meyva Tasvirlerinin Sembolizmi”,Tarihi Kültürü ve Sanatıyla II. Eyüp Sultan Sempozyumu, Eyüp Belediyesi Kültür Yayınları, Sayfa:118-127, 1998, İstanbul. DERE, Ömer Faruk, “Eyüp Sultan’da Taşa İşlenen Medeniyet, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları, İstanbul, 2011. EDMANDO, De Amicis. “İstanbul”, Çev: Y. Beynun Akyavaş, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1988ORTAYLI, İlber, “İstanbul’dan Sayfalar”, İletişim Yayınları, İstanbul, 1995. EVREN, Burçak. “Surların Öte Yanı Zeytinburnu”, Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul, 2006. EYİCE, Semavi. “Mezarlıklar ve Hazireler”, İslâm Dünyasında Mezarlıklar ve Defin Gelenekleri 1, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1996. GÜLCÜ, Ali İhsan “Eyüpsultan Türbeler ve Anıt Mezarlar”, Eyüpsultan Belediyesi Yayınları, 2018, İstanbul. 2018 HOCAOĞLU, Cemaleddin. İslam’ın Resim ve Heykel Hakkında Hükümleri”,Ümmet Yayınları, İstanbul, 2014. KÖKREK, Mehmet. “Tarihi Mezarlık ve Taşlarımızın Serencamı”, Siyah Sanat Dergisi, Mayıs 2015, Sayfa: 38-43. LAQUER, Hans Peter. “Hüve’l Baki İstanbul’da Osmanlı Mezarlıkları ve Mezar Taşları”, Çev: Selahattin Dilidüzgün, Türk Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1997 PALA, İskender. “Eyüp Sultan’da Ebusuud Haziresi”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla Eyüp Sultan Sempozyumu V, Eyüp Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul, Sayfa:186-191, 2001. SAMSAKÇI, Mehmet. “Ölüme Açılan Estetik Kapı Türk Mezar Taşı Edebiyatı”, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2017. SEVİM, Nidayi. “Medeniyetimizin Sessiz Tanıkları”, Kitap Dostu Yayınları, İstanbul, 2010. ŞEYBAN Lütfi. “Osmanlı Dönemi Taraklı Mezar Taşları ve Kitabeleri” Sakarya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Adapazarı, 2007. TUNÇALP, Enver. “Mezar Taşları ve Manzum Kitabeler”, As Matbaası, Ankara. 1971.