İslâm kelâmcılarının Allah-âlem tasavvurları ile zât-sıfat ilişkisine bakışları, onların geliştirip ortaya koyduğu temel düşünsel disiplinlerinin başat unsuru olmuştur. Hiç kuşkusuz bu bakış açısı, onların hem Allah-âlem hem de Allah-insan ilişkilerine yeni yeni yorumlar ve açılımlar getirmelerine de doğrudan sebebiyet vermiştir. İbn Fûrek, Eş‘arî kelâm sisteminin önemli temsilcileri arasında yer almaktadır. Hatta o, başta Eş‘arî düşünce olmak üzere Ehl-i Sünnet kelâmının oluşumunda önemli bir paya sahiptir. İbn Fûrek, İmâm Eş‘arî ve kelâm sisteminin görüş ve düşüncelerinin günümüze aktarımında önemli bir köprü vazifesini üstlenmiştir.  Hiç kuşkusuz bu hususlardan birisi de Allah tasavvurudur. O, zorunlu varlık kategorisine dâhil ettiği Allah anlayışını mümkünler dünyasının üstünde ayrı bir yere yerleştirmiştir. Bu nedenle, kemâl ve muttasıf sıfatlarla bağdaşmayan her türlü ifade ve yorumları ya reddetmiş ya da te’vîl etme yoluna koyulmuştur. Bu bakımdan onun, Ehl-i Sünnet kelâmında te’vîl anlayışının gelişimi bakımından önemli etkileri olduğunu söylemek mümkündür.İbn Fûrek (ö. 406/1015), Ehl-i Sünnet’in Eş‘ariyye kolunun önemli temsilcilerinden birisidir. Özellikle de İmâm Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî’nin (ö. 324/936) talebeleri ile görüşmüş, onlardan dersler almış ve aldığı bu bilgilere dayanarak Eş‘arî’nin görüş ve düşüncelerini sistematize ederek günümüze ulaşmasında önemli pay sahibi olmuştur. Hatta onun bazı eserlerinin, üstadım diye tanımladığı mezhep önderi İmâm el-Eş‘arî’nin görüş ve düşüncelerini daha sistemli hale getirmek ve insanlara kolaylıkla ulaşmasını sağlamak amacıyla hazırlanmış olduğu anlaşılmaktadır. Onun eserlerine bakıldığında Kelâmda önemli bir yöntem olarak kullanılan te’vile müracaat ettiğini ve kullandığını gözlemlemekteyiz. Hatta denebilir ki o, Ehl-i Sünnet kelâmcıları arasında te’vîli en aşırı derecede kullananlardan birisidir. İbn Fûrek, sadece Kur’ân’ın değil aynı zamanda hadislerin de te’vil edilmesi gerektiği düşüncesini savunmuş ve bu uğurda eser tanzim etmiştir. Bu bakımdan onun, Ehl-i Sünnet kelâmında te’vil anlayışının gelişimi bakımından önemli etkileri olduğunu söylemek mümkündür.İbn Fûrek, başta Eş‘arî düşünce olmak üzere Ehl-i Sünnet kelâmının oluşumunda önemli bir paya sahiptir. Bu sebeple âlimler, onun, Eş‘arî Kelâmının üçüncü tabakasını oluşturduğunda ittifak etmişlerdir. İbn Fûrek’in, bu silsiledeki en önemli özelliği, İmâm Eş‘arî ve onun Kelâmdaki inanç, görüş ve düşüncelerinin sonraki nesil ve kuşaklara aktarımında önemli bir köprü vazifesini üstlenmiş olmasıdır. Bu anlamda sadece bir nakilci değil, aynı şekilde seleflerinin görüş ve düşünceleri üzerine yeni yeni anlam ve bakış açıları inşa etmiştir. Bu bakımdan o, seleflerine sadık ve muvafakat etmede şaşmadığı gibi, haleflerine de Kelâmdaki anlama, yöntem ve yorumlama noktasında örneklik teşkil etmiştir.Benimsemiş ve kabullenmiş olduğu inanç, görüş ve düşünceleri itibariyle dikkatleri fazlasıyla celp etmiş olan İbn Fûrek, kendinden sonraki kelâmcıları da büyük oranda etkilemiş ve üzerlerinde derin tesirler bırakmıştır. Bu nedenle onu, bir geleneğin devam ettirilmesinin veya geleceğe aktarımının baş mimarı olarak görmek gerekmektedir. Gerçekte onun her görüş ve düşüncesi araştırmaya değer olmakla birlikte özellikle de kendi eserinin ilk sayfalarında yer açmış olması nedeniyle Allah ve sıfatlar konusuna bakışı dikkat çekici olanlardan sadece birisidir. Hiç kuşkusuz o, Allah ve sıfatları konusunu tamamen Kur’ân ve Sünnet perspektifinden algılamaya ve çözümlemeye çalışmıştır. Kelâm ilminin hemen hemen her problemi hakkında görüş ve düşüncesi olan İbn Fûrek’in, eserlerinde ele alıp incelemeye çalıştığı hususlardan birisi de Allah inancıdır. O, zorunlu varlık kategorisine dâhil ettiği Allah anlayışını mümkünler dünyasının üstünde ayrı bir yere yerleştirmiştir. Bu nedenle, kemal ve muttasıf sıfatlarla bağdaşmayan her türlü ifade ve yorumları ya reddetmiş ya da te’vîl etme yoluna koyulmuştur. Bilindiği üzere İslâm kelâmcılarının, Allah ve âlem konusuna bakışları ile zât ve sıfatlar konusundaki tasavvurları, onların geliştirip ortaya koyduğu temel düşünsel disiplinlerinin başat unsuru olmuştur. Kuşkusuz bu bakış açısı, onların hem Allah ve âlem hem de Allah ve insan ilişkilerine yeni yeni yorumlar ve açılımlar getirmelerinde doğrudan belirleyici olmuştur.Onun savunduğu kelâm düşüncesinin ana noktasını Allah inancı oluşturmuştur. Ona göre Allah, Vâcibu’l-Vücûd olarak mutlak bir varlıktır. Allah, kendisinin dışındaki bütün âlem ve mahlûkatı “yoktan yaratmıştır”. Öyle ki o, Allah’ı, sonradan yaratılmış olan araz, cisim ve cevherlerin tamamından soyutlayarak zorunlu varlık statüsüne dâhil etmiş ve açık ara tenzih akidesine vurgu yapmıştır. Cevher, cisim ve arazlar ise, sonradan yaratılmışlardır (hâdis). İbn Fûrek, Allah’ın ezeliliğini, “kıdem” sıfatıyla açıklamaya çalışmıştır. Çünkü İbn Fûrek’te, “kıdem” sıfatının, Allah’ın zât ve sıfatlarındaki birliği ifade etmesi açısından ayrı bir önem ve değeri vardır. O, âlemlerin ya da mahlûkatın Allah’ın zatındaki kıdeminin birer yansıması olarak algılamıştır. İbn Fûrek, âlemdeki cüzlerin tek başlarına herhangi bir anlam ifade etmediklerini, ayrı ayrı düşünüldüğünde de bunların yönlerinden (cihet) bahsedilemeyeceğini söylemiştir. Bu sebeple de bunun zihinsel olarak insanı yorduğunu ve bölünme ve parçalanmaya sebebiyet verdiğini kabul etmiştir. Ona göre âlemde yaratılmış olan bütün cevherler, özlerini aynen muhafaza etmektedirler. Ancak arazlar ise, Allah’ın âleme olan müdahalesi sonucu her seferinde yeniden yaratılmakta ve evrendeki hareketliliğin devamı ve nizamı sağlanmaktadır. O, âlemdeki rastlantıları ve tesadüfleri hiçbir zaman kabul etmeyerek Allah’ın, mevcudatı ve mahlûkatı konusundaki etkinliğini savunmuştur. Âlemdeki bütün araz, cisim ve cevherlerin kendisindeki hareket, değişim ve dönüşümü gerçekleştirecek bir güç ve nitelik bulunmamaktadır. Zira araz, cisim ve cevherlerdeki hareket, değişim ve dönüşüm, zaman ve mekân değişikliğinin ötesinde tamamen Allah’ın âleme olan müdahalesiyle ilgili bir husustur.İbn Fûrek, benimsemiş olduğu cevher-araz metafiziğine uygun olarak zât-sıfat ayrımına gitmiştir. O, araz, cisim ve cevherleri, varlıkları açısından ayırarak farklı farklı statülere yerleştirmiştir. Onun, zât-sıfat ayrımı noktasındaki temel görüşü, cevher-araz kuramına uygun olması kadar kabullenmiş olduğu kelâmî anlayışla da doğrudan ilintilidir. Nitekim Eş‘arîler’in düşünce sisteminde, âlemde müşahede ve tecrübe dilen her türlü ahenk ve düzen (gaye ve nizam), bu âlemin bilen, işiten, irâde eden, kudret sahibi bir varlık tarafından yaratılmış olduğuna en büyük kanıttır. Zira varlığı kendi zâtından olanın, sonuçta âlemdeki bütün eylem ve fiillere etkin olması gerekmektedir.

The view of Muslim theologians about Allah, the universe, the relation between God and divine attributes has become the dominant element of the basic intellectual disciplines that they developed. Undoubtedly, this point of view has directly caused them to bring new interpretations and openings to both God and the universe as well as to God and human relations. Ibn Fūrak is one of the important representatives of the Ashʿarī kalām system. In fact, he has an important share in the formation of the Ahl al-Sunna, especially of Ashʿarī thought. Ibn Fūrak has undertaken a significant bridge in the transmission of the views and ideas of Imam al-Ashʿarī and the kalām system. There is no doubt that one of them is the understanding of God. He has placed his understanding of God, which he has included in the category of compulsory beings in a different place above the possible world. For this reason, all expressions and interpretations that are incompatible with the qualities of worthy and appropriate have been rejected or put into practice. In this respect, it is possible to say that he has an important influence in the development of the understanding of ta’wil in Ahl al-Sunna.Ibn Fūrak (d. 406/1015) is one of the important representatives of the Ashʿarī kalām within Ahl al-Sunna. He met the students of Imam Abu’l-Ḥasan al-Ashʿarī (d. 324/936) and took lessons from them. He has a significant share in accessibility of the views and ideas of Ashʿarī that have been systemized mostly through these meetings and lessons. It is even understood that some of his works have been prepared in order to make the views and ideas of the sectary leader Imam al-Ashʿarī, which he has described as reputable, more systematic and easily accessible to people. When we look at his works, we observe that he applied and used ta’wīl which is an important method of interpretation in Islamic theology. It can even be said that he is one of the most extreme theologians among Ahl al-Sunna theologians applying this method. Ibn Fūrak defended the notion that not only the Qur’an but also the hadith should be interpreted (ta’wīl) and for this reason he prepared works. In this respect, it is possible to say that he has an important influence in the development of the understanding of ta’wīl in the theology of Ahl al-Sunna.Ibn Fūrak has an important share in the formation of Ahl al-Sunna, especially Ashʿarī thought. For this reason, scholars allied that he formed the third stratum of the Ashʿarī theology. Ibn Fūrak’s most important feature in this sculpture is to be an important bridge between beliefs and thoughts of Imam al-Ashʿarī’s and later generations. In this sense, he is not only a transporter but also has new perspectives build on the views and thoughts of his predecessors. In this regard, he was not deviated to be loyal and was consenting to his predecessors and his successors also set an example in the point of understanding, method and interpretation of the Islamic theology.Ibn Fūrak, who has received a lot of attention in terms of beliefs, views and thoughts that he has adopted and accepted, has also influenced the following theologians and left deep influences on them. For this reason, it is necessary to consider him as the continuation of a tradition or as the chief architect of the transfer to the future. In fact, his view of God and His attributes is only one of the remarkable ones, especially because it has space on the first pages of his work, albeit with value for every opinion and thought. No doubt, he has tried to perceive and analyze the matter of God and His attributes from the perspective of the Qur’ān and Sunna.Belief in God is another problem that Ibn Fūrak, who has opinion and thought about almost every theological problem tried to examine in his works. He has placed his understanding of God, which he included it in the category of compulsory beings at a different place above the world of possible. For this reason, all kinds of expressions and interpretations that are incompatible with positive and significant terms have either been rejected or interpreted. As it is known, the views of the Islamic theologians, the views of God and the universe and the meanings of the Essence (dhāt) and divine attributes have been the dominant elements of the basic intellectual disciplines they have developed. No doubt, this point of view has been directly determinant on bringing new interpretations and openings to both God and the universe as well as to God and human relations.The main point of theology that Ibn Fūrak defended is belief in God. According to him, God is an absolute being as Wājib al-wūjūd (Necessary Being). God has created all the world and creatures out of nothing. So much so that he has included God in the state of compulsory existence by abstracting Him from all creatures, objects and substances, and he has emphasized His incomparability. The substance, the matters and the signs are created later. Ibn Fūrak tried to explain the eternity of God with his “seniority”. Because in Ibn Fūrak, the seniority has a special importance and value in terms of expressing unity in the attributes of God. He perceives the worlds or the inhabitants as a reflections of the wrath of God. Ibn Fūrak said that the objects in the world do not express any meaning to themselves, nor can they be mentioned in their respective directions. For this reason, he accepted that he mentally exhausted the human and caused division and disintegration. According to him, all organs created in the world are preserving their essences exactly. But the accidents are created again each time as the result of God’s intervention, and the continuity and order of the movement in the world is provided in this way. He defended an active God on His presence and inhabitation by never accepting coincidences in the world. There is no power or quality to carry out the movement, change and transformation of all the sign, objects and organs the universe. For the movement, change, and transformation in sign, objects, and organs are all about the intervention of God’s omnipotence beyond the change of time and space. Ibn Fūrak went to God and his attributes in accordance with the organ-sign metaphysics he had adopted. He has settled the land, the object, and the substances in different statues by separating them in terms of their assets. It is also directly related to the philosophical understanding that the basic idea of the God and His attributes distinction is accepted as fitting to the theory of matter-matter. Indeed, in the system of thought of the Ashʿarite, every kind of harmony and order (purpose and order) which gives experience and experience in the world is the greatest proof that this world is created by a being who knows, hears, wills, possess might. It is necessary for God whose existence comes from Himself, to be effective on all actions in the world.