EZELÎ BİLGİ ANLAYIŞININ PROBLEMATİK YÖNÜ

Bu konuyu seçmemizin sebebi, "İnternet"deki bazı web sitelerinde, "Allah'ın herşeyi bilmesi"nin O'nun varlığı aleyhine kullanılan argümanlardan birisi olarak seçilmiş olmasıdır. Bunlardan birinde şu ifadelere rastlamaktayız: "Biz sık sık, Tanrı'nın zaman ve uzay içerisindeki her şeyi bildiğini söyleriz. O bilinebilecek olan her şeyi bilir. Geçmişteki, şimdiki ve gelecekteki her şey Tanrı tarafından bilinmektedir. Buna bir diyeceğim yok. Evrenin Yaratıcısından bundan başkasını bekleyemem. Ancak burada küçük bir problem var: Özgür İrade. Din, Tanrı'nın bize özgür bir irade verdiğini, dolayısıyla bizim Tanrı'nın hiçbir zorlaması olmadan kendi kararlarımızı alabileceğimizi ve kendi geleceğimizi belirleyebileceğimizi öğretir. Bizim iyi ya da kötü şeyleri yapıp yapmayacağımız tamamen kendimize aittir. Tanrı sadece geriye çekilir ve bizi gözlemler

___

  • 3 Ra'd, 13/38-39.
  • 4 Bağdâdî, Usûlu'd-Din, İstanbul, 1928, 95.
  • 5 et-Tehânevî, Keşşâfu Istılahâti'l-Funûn, Beyrut, tarihsiz.II, 1227.
  • 6 Bkz., İbn Sinâ, en-Necât, Beyrut 1992, II, 103-104; eş-Şifâ (el-İlâhiyyât), tahkik, el-Eb Kınvâtî,
  • Sa'îd Zâyid, trhsz., I, 359.
  • 7 Râzî, Kelâm'a Giriş (Muhassal), çev., Hüseyin Atay, Ankara, 1978, 169; el-Erba'în, tahkik; Ahmed
  • Hicâzî eş-Sekâ, Kahire 1986, I, 194. Keza bkz., el-Beydâvî, Tavâliu'l-Envâr min Metâli' el-Enzâr,
  • Kahire 1991, 183; Taftazânî, Şerhu'l-Makâsıd, Beyrut 1989, IV, 121.