TARIMSAL ÜRETİMİN VE ÖLÇEK ETKİSİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ
Öz
Artan nüfusun gıda ihtiyacı tarımda
çevresel kaliteyi tehdit eden yapay unsur kullanımına yol açmaktadır. Ayrıca,
artan gıda ihtiyaçlarını karşılamak için geliştirilen bazı üretim modelleri de doğaya
zararlı maddelerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Son yıllarda, ekonomik
kalkınma uğruna doğa tahribatının gelecek kuşakların refahını tehlikeye attığı fark
edilmiş ve çevre - ekonomi ilişkisi sorgulanmaya başlanmıştır. Bu çalışmada 103
orta ve üst gelirli ülkenin değişkenleri kullanılarak tarım - çevresel kalite,
GSYİH (gayri safi yurtiçi hasıla) - çevresel kalite ilişkilerinin 2012 yılı
itibariyle sorgulanması amaçlanmıştır. Çalışmadaki ilişkilerin tahmin
edilmesinde kullanılan yöntem yapısal eşitlik modellemesidir. GSYİH, bu örneklem seti için çevresel kaliteyi anlamlı bir şekilde
yordamamıştır. Ayrıca ekonomi içinde tarım sektörünün ağırlığının çevresel
kalite üzerindeki etkisi negatif yönlü olarak hesaplanmıştır. Çevre ekonomi
ilişkileri ağırlıklı olarak boylamsal veri ile yürütülmektedir, bu çalışma yatay
kesit verisi ile yürütülmüş olup bu açıdan literatüre özgün katkı sağlayacağı
düşünülmektedir.
___
- Arı, A., Zeren, F. (2011). CO2 emisyonu ve ekonomik büyüme: Panel veri analizi.
Yönetim ve Ekonomi, Vol 18; Sayı:2, 37-47.
- Artan, S., Hayaloğlu ,P., Seyhan, B. (2015). Türkiye’de çevre kirliliği, dışa açıklık ve
ekonomik büyüme ilişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Vol 13;
Sayı:1, 308-325.
- Dam, M.M., Karakaya, E., Bulut, Ş. (2013). Çevresel Kuznets eğrisi ve Türkiye: Ampirik
bir analiz. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı.
- Erataş, F., Uysal, D. (2014). Çevresel Kuznets eğrisi yaklaşımının BRICT ülkeleri
kapsamında değerlendirilmesi. İktisat Fakültesi Mecmuası, Vol 64; Sayı: 1, 1-25.
- Gryz, A. (2006). Use of structural equation modelling to examine relationships between
growth, trade and the environment in developing countries. Sustainable
Development, Vol 14; No.5, ss. 327-342.
- Gryz, A. (2009). Economic growth, international trade and air pollution: A decompotision
analysis. Ecological Economics, Vol 68; No.5, ss. 1329-1339.
- Halıcıoğlu, F.(2009). An econometric study of CO2 emissions, energy, consumption,
income and foreign trade in Turkey. Energy Policy, Sayı: 37, No.3, ss. 1156-1164.
- Saatçi, M., Dumrul, Y. (2011). Çevre kirliliği ve ekonomik büyüme ilişkisi: Çevresel
Kuznets eğrisinin Türk ekonomisi İçin yapısal kırılmalı eş bütünleşme yöntemiyle
tahmini. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı.37,
65-86.
- Şahinöz, A., Fotourehchi, Z. (2013). Çevresel Kuznets eğrisi: İndirgenmiş ve ayrıştırılmış
modellerle ampirik bir analiz. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,
Vol 31; Sayı:1, 199-224.
- Tıraş, H.H. (2012). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre: Teorik bir inceleme.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Dergisi, Vol 2; Sayı:2, 57-73
- Yalçın, G.E., Kara, F.Ö., İpekçioğlu,Ş., Yazıcı,E. Hatalı tarımsal uygulamaların toprak
ve su kirliliği üzerine etkileri ve çözüm önerileri. Süleyman Demirel Üniversitesi
Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü 8.Tarım Ekonomisi Kongresi, 2235-
2240