İKİLİ GELİR VERGİSİ SİSTEMİ ve TÜRKİYE’DE UYGULANABİLİRLİĞİ

Öz Küreselleşmenin kamu maliyesi alanına bir yansıması olan ikili gelir vergi sisteminin hem büyüme dostu hem de vergilemede basitliği ve etkinliği sağladığı savunulmaktadır. İskandinav ülkeleri tarafından ilk uygulamalarının görüldüğü bu sistemde her ne kadar teorik olarak tutarlı olsa da uygulamada bazı problemlere ve tartışmalara neden olmuştur. Özellikle vergilemede adalet ve gelir kaydırma konusundaki eleştiriler sistemin zayıf noktasını oluşturmaktadır. Çalışmada yukarıda bahsi geçen durumlar göz önünde bulundurularak sistemin avantaj ve dezavantajlarının neler olduğu detaylı bir şekilde incelenecektir. Bu bağlamda ikili gelir vergisi sisteminin tarihsel ve kurumsal sebepleri irdelenerek teorik yapı geniş kapsamda sunulacaktır. Ardından ikili gelir vergisi sistemini uygulayan ülkelerin birbirinden farklılaşan politikaları incelenecektir. Son olarak Türkiye’nin olarak ilgili sisteme yakınsamasının veya uygulamasının kazanımları ve kayıplarının neler olacağı ve sisteme yönelik getirilen eleştiriler noktasında nasıl bir politika izleyebileceği tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İkili Gelir Vergisi Sistemi, Kamu Maliyesi, Türkiye

PDF

___

Bird, RM and Zolt, EM (2011). Dual income taxation: A promising path to tax reform for developing countries. World Development, 39(10), 1691-1703.
Bø, EE, Lambert, PJ and Thoresen, TO (2012). Horizontal inequity under a dual income tax system: principles and measurement. International Tax and Public Finance, 19(5), 625-640.
Boadway, R. (2004). The dual income tax system-an overview. CESifo DICE Report, 2(3), 3-8.
Boadway, R. (2005). Income tax reform for a globalized world: the case for a dual income tax. Journal of Asian Economics, 16(6), 910-927.
Cabré, JM (2003). The dual tax as a flat tax with a surtax on labour income. Departamento de Economía Política y Hacienda Pública, Universidad de Barcelona.
Coşkun Karadağ, N. (2014). Finansal Araçların Vergilendirilmesi, İhtiyari Beyan ve Sağladığı Vergi Avantajları. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(2), 205-224.
Çalcalı, Ö. ve Yılmaz, A. (2013). Sermayenin Vergilendirilmesinde Adaletten Etkinliğe Doğru Yaşanan Kayma: Türkiye‟deki Durum. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 243-258.
Celikkaya, A. (2010a). Dual income tax: A reform option for personal income tax in Turkey. Business and Economic Horizons, (3), 47-57.
Çelikkaya, A. (2010b). OECD Ülkelerinde 1980 Sonrası Gelir Vergisi Reformlarının Değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 143-176.
Çelikkaya, A. (2010c). İkili Gelir Vergilemesi Modeli ve İskandinav Ülkelerindeki Uygulaması. ESOGÜ, İİBF Dergisi, 5(2), 101-128.
Demirli, Y. (2009). Gelişmekte olan ülkelerde vergi reformları ve Türkiye’de gelir üzerinden alınan vergiler açısından değerlendirme [Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi].
Demirli, Y. ve Güran, MC (2009). Gelir Vergisi Sisteminin Alternatifleri ve Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 161-192.
Doğan, A. (2016). İkili gelir vergisi, Türkiye’deki durumu ve uygulanabilirliği [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi].
Eggert, W. and Genser, B. (2005). Dual income taxation in EU member countries. CESifo DICE Report, 3(1), 41-47.
Genser, B. (2006). The dual income tax: Implementation and experience in Europen countries. Ekonomski Pregled, 57 (3-4), 271-288.
Genser, B. and Reutter, A. (2007). Moving towards dual income taxation in Europe. FinanzArchiv: Public Finance Analysis, 63(3), 436-456.
Genser, B. and Schindler, D. (2007). Dual income taxation as a stepping stone towards a Europen corparate income tax. Cofe Discussion Papers, 7(5), 1-10.
Karakurt, B. ve Akdemir, T. (2010). İkili gelir vergisi sisteminin adalet ve etkinlik ilkeleri açısından değerlendirilmesi (Adalet Tartışmalarının Gölgesinde İkili Gelir Vergisi). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 129-154.
Keuschnigg, C. and Dietz, MD (2007). A growth oriented dual income tax. International Tax and Public Finance, 14(2), 191-221.
Morinobu, S. (2004). Capital income taxation and the dual income tax. Policy Research Institute Discussion Paper Series, (04A-17), 7.
Nielsen, SB and Sørensen, PB (1997). On the optimality of the Nordic system of dual income taxation. Journal of Public economics, 63(3), 311-329.
Öz, NS (2006). Gelir vergisinde vergiyi doğuran olay: elde etme. Maliye ve Hukuk Yayınları.
Pirttilä, J. and Selin, H. (2011). Income shifting within a dual income tax system: Evidence from the Finnish tax reform of 1993. Scandinavian Journal of Economics, 113(1), 120-144.
Radulescu, DM (2007). CGE models and capital income tax reforms: The case of a dual ıncome tax for Germany (Vol. 601). Springer Science & Business Media.
Ranđelović, S. (2008). Dual income tax-an option for the reform of personal income tax in Serbia?. Ekonomski Anali/Economic Annals, 53.
Sørensen, PB (1994). From the global income tax to the dual income tax: Recent tax reforms in the Nordic countries. International Tax and Public Finance, 1(1), 57-79.
Sørensen, PB (2001). „The Nordic Dual Income Tax—In or Out. Speech to Working Party, 2.
Sorensen, PB (2007). The Nordic dual income tax: Principles, practices, and relevance for Canada. Canadian Tax Journal, 55(3), 557-602.
Sorensen, PB (2009). Dual income taxes: A Nordic tax system. Paper prepared for the conference on New Zealand Tax Reform – Where to Next? at the Victoria University of Wellington, 2-34.
Spengel, C. and Wiegard, W. (2004). Dual income tax: a pragmatic tax reform alternative for Germany. CESifo DICE Report, 2(3), 15-22.
Vural, İY (2009). İkili gelir vergisi: Temel ilkeler ve uygulamalar, Prof. Dr. Mualla Öncel‟e armağan Cilt I, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No: 243,179-210.
Zew Economic Studies, (2008). Dual income tax: a proposal for reforming corporate and personal income tax in Germany (Vol. 39). Physica-Verlag