DÖNGÜSEL EKONOMİYE GEÇİŞTE ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZUN MALİYETLER ÜZERİNE ETKİSİ

Öz ÖZ Endüstriyel ekolojinin işletmeler arası çalışma alanı olan endüstriyel simbiyoz, birbirine yakın konumdaki işletmeler arasında malzeme, su, enerji, yan ürünler ve atıkların değişimine odaklanmakta olup, bu durum işletmelere maliyetleri azaltmak ve çevresel performansı arttırmak yoluyla rekabet avantajı sağlayabilmektedir. Bu döngüsel sistem sayesinde işletmelerin birbirleriyle sürekli etkileşim halinde olabilmesinin yanısıra maliyetlerde önemli tasarruflar sağlanabilecektir. Endüstriyel simbiyoz ile malzeme tüketimi ve atık israfı azaltılarak endüstriyel sistemlerin kaynaklarının verimliliği arttırılabilmekte, bu da büyük ekonomik ve çevresel faydalar sağlamaktadır. Bu nedenle döngüsel ekonominin geliştirilmesinde endüstriyel simbiyoz sisteminin kullanılması önemli avantajlar sağlamaktadır. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, döngüsel ekonominin güçlendirilmesini sağlayan endüstriyel simbiyozun, maliyetler üzerindeki etkilerini ve yarattığı faydaları ortaya koymaktır. Bu kapsamda yapılan bu teorik çalışma ile öncelikle endüstriyel simbiyoz kavramı ve kullanılan yöntemler açıklanmış, daha sonra döngüsel ekonomide endüstriyel simbiyozun önemi açıklanarak, dünyada ve Türkiye’de endüstriyel simbiyoz örneklerinin yarattığı faydalar ve maliyet avantajları ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Döngüsel Ekonomi, Endüstriyel Simbiyoz, Maliyetler

PDF

___

Andersen, M. S. (2007). An introductory note on the environmental economics of the circular economy. Sustainability Science, 2(1), 133-140.
Azak, D., Över Kaman, D., & Göncü, S. (2019). Çimento harcı içerisinde kullanılan atık döküm kumunun çevresel risklerinin ve harç mekanik özelliklerine olan etkilerinin değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 1000(1000), 1-10.
Bailey, R., Allen, J. K., ve Bras, B. (2004). Applying Ecological Input‐Output Flow Analysis to Material Flows in Industrial Systems: Part I: Tracing Flows. Journal of Industrial Ecology, 8(1‐2), 45-68.
Berkel, V. R., Willems, E., ve Lafleur, M. (1997). Development of an industrial ecology toolbox for the introduction of industrial ecology in enterprises—I. Journal of cleaner production, 5(1-2), 11-25.
Berkel, V. R., Willems, E., ve Lafleur, M. (1997). The relationship between cleaner production and industrial ecology. Journal of Industrial Ecology, 1(1), 51-66.
Boons, F., Spekkink, W., ve Mouzakitis, Y. (2011). The dynamics of industrial symbiosis: a proposal for a conceptual framework based upon a comprehensive literature review. Journal of Cleaner Production, 19(9-10), 905-911.
Bringezu, S., ve Moriguchi, Y. (2002). Material flow analysis. Ayres, R. U., ve Ayres, L. (Eds.), A Handbook Of Industrial Ecology (pp.79-90). USA: Edward Elgar Publishing.
Brunner, P. H., ve Rechberger, H. (2016). Practical handbook of material flow analysis (Vol.1).Erişim:https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=LSiVFMTgvLg C&oi=fnd&pg=PP1&ots=LFJTfnlBs5&sig=qb5sAElqZ2Mw09TkVJGlQuAzcY &redir_esc=y#v=onepage&q&f=false, Erişim Tarihi: 09.04.2020.
Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA), Endüstriyel Simbiyoz Programı Erişim:https://www.bebka.org.tr/admin/datas/sayfas/files/EndustriyelSimbiyozBr osur_son.pdf, Erişim Tarihi: Ağustos 2020.
Chertow, M. R. (2000). Industrial symbiosis: literature and taxonomy. Annual Review of Energy and the Environment, 25(1), 313-337.
Chertow, M. R. (2007). “Uncovering” industrial symbiosis. Journal of Industrial Ecology, 11(1), 11-30.
Chopra, S. S., ve Khanna, V. (2014). Understanding resilience in industrial symbiosis networks: Insights from network analysis. Journal of Environmental Management, 141, 86-94.
Demircioğlu, M. ve Coşkun, İ.T. (2018). Critic-Moosra yöntemi ve UPS seçimi üzerine bir uygulama Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27 (1), 183-195.
Desrochers, P. (2001). Şehirler ve endüstriyel ortak yaşam: Bazı tarihsel perspektifler ve politika sonuçları. Endüstriyel Ekoloji Dergisi, 5(4), 29-44.
Ehrenfeld, J., ve Gertler, N. (1997). Industrial ecology in practice: the evolution of interdependence at Kalundborg. Journal of Industrial Ecology, 1(1), 67-79.
Genç, O. (2020). Doğadan ilham alan sürdürülebilir eko-endüstriyel park gelişimi ve tasarımı. Doktora Tezi, İskenderun Teknik Üniversitesi / Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay.
Geng, Y., Zhu, Q., Doberstein, B., ve Fujita, T. (2009). Implementing China’s circular economy concept at the regional level: A review of progress in Dalian, China. Waste Management, 29(2), 996-1002.
Giurco, D., Bossilkov, A., Patterson, J., ve Kazaglis, A. (2011). Developing industrial water reuse synergies in Port Melbourne: cost effectiveness, barriers and opportunities. Journal of Cleaner Production, 19(8), 867-876.
Jacobsen, N. B. (2006). Industrial symbiosis in Kalundborg, Denmark: a quantitative assessment of economic and environmental aspects. Journal of Industrial Ecology, 10(1‐2), 239-255.
Jelinski, L. W., Graedel, T. E., Laudise, R. A., McCall, D. W., ve Patel, C. K. (1992). Industrial ecology: concepts and approaches. Proceedings of the National Academy of Sciences, 89(3), 793-797.
Karakaş, C. (2014). Substance flow analysis of nonylphenol and nonylphenol ethoxylates in Turkey (Master's thesis, Middle East Technical University).
Kayacan, B. (2007). Ulusal Ekonomide Ormancılık Sektörü: Tanımsal Girdi-Çıktı Analizi Bulgular. Verimlilik Dergisi, 2007(1), 147-176.
Kılıç, M. Y., ve Tüylü, M. (2019). Bursa’daki atık döküm kumlarının endüstriyel simbiyoz ile hazır beton üretiminde ham madde olarak kullanımı. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, 24(1), 99-110.
Koçan, A., Gültekin, D. G., ve Baştuğ, (2019). M. Yeni Ekonomi Ve İş Modelleri: Döngüsel Ekonomi Ve Paylaşım Ekosistemleri. Uluslararası Ekonomi Araştırmaları ve Finansal Piyasalar Kongresi 7-8-9. November 2019-Gaziantep, 529-548.
Lambert, A. J. D., ve Boons, F. A. (2002). Eco-industrial parks: stimulating sustainable development in mixed industrial parks. Technovation, 22(8), 471-484.
Memiş, M. Ü. (2009). İşletme Yönetim Aracı Olarak Çevresel Muhasebe. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 89-106.
Mirata, M., ve Emtairah, T. (2005). Industrial symbiosis networks and the contribution to environmental innovation: The case of the Landskrona industrial symbiosis programme. Journal of Cleaner Production, 13(10-11), 993-1002.
Mortensen, L., ve Kornov, L. (2019). Critical factors for industrial symbiosis emergence process. Journal of Cleaner Production, 212, 56-69.
Neves, A., Godina, R., Azevedo, S. G., ve Matias, J. C. (2020). A comprehensive review of industrial symbiosis. Journal of Cleaner Production, 247, 119113.1-44.
Özçelik, F. (2017). Çevre yönetim muhasebesi uygulamaları için yeni bir yaklaşım malzeme akış maliyet muhasebesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(4), 927-948.
Özkan, A., Günkaya, Z., Özdemir, A., ve Banar, M. (2018). Sanayide temiz üretim ve döngüsel ekonomiye geçişte endüstriyel simbiyoz yaklaşımı: bir değerlendirme. Anadolu University of Sciences & Technology-B: Theoretical Sciences, 6(1).
Özsoy, T. (2018). Endüstriyel Ekolojiyi Anlamak Adına Endüstriyel Ortakyaşarlık Örneklerinin İncelenmesi. Artıbilim: Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 22-34.
Subaşı, E. D. ve Demirer, G.N. (2014). Bir kaynak verimliliği aracı olarak endüstriyel simbiyoz. EKOIQ arşiv, Erişim: http://ekoiq.com/2014/12/20/bir-kaynakverimliligi-araci-olarak-endustriyel-simbiyoz/ Erişim Tarihi: 12.04.2020.
TCKB, (2020), T.C. Kalkınma Bakanlığı onbirinci kalkınma planı, (2019-2023), Erişim: http://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf, Erişim Tarihi: 30.04.2020
Veral, E. S. (2018), Döngüsel ekonomiye geçiş doğrultusunda yeni tedbirler ve AB üye ülkelerinin stratejileri. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi,17(2), 463-488.
Voet, Ester van der, (2002). Substance flow analysis methodology. Ayres, R. U., ve Ayres, L. (Eds.), A Handbook of Industrial Ecology (pp. 91-101). USA; Edward Elgar Publishing.
Wen, Z., ve Meng, X. (2015). Quantitative assessment of industrial symbiosis for the promotion of circular economy: a case study of the printed circuit boards industry in China's Suzhou New District. Journal of Cleaner Production, 90, 211-219.
Yıldız, Ö. (2019). Bölgesel Kalkınmada Endüstriyel Simbiyoz Uygulamaları: Bursa Eskişehir Bilecik Bölgesi Örneği. Yüksek lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
Yuan, Z., ve Shi, L. (2009). Improving enterprise competitive advantage with industrial symbiosis: case study of a smeltery in China. Journal of Cleaner Production, 17(14), 1295-1302.
Zhao, H., Zhao, H., ve Guo, S. (2017). Evaluating the comprehensive benefit of ecoindustrial parks by employing multi-criteria decision making approach for circular economy. Journal of Cleaner Production, 142, 2262-2276.