Ulaşım Yapıları Temel/Alt Temel Zeminlerinin Kireçle Stabilizasyonu

Zemin stabilizasyon yöntemleri, geoteknik ve ulaşım anabilim dallarında önem kazanmaktadır. Karayolları güzergahlarının, temel/alt temel zeminleri bazı durumlarda taşıt yüklerini taşıyamayacak değerlerde olabilmektedir. Bu yüzden, bu temel/alt temel zeminlerinin, ya tamamen kaldırılıp yerine yeterli taşıma gücüne sahip temel/alt temel zemini yerleştirilmekte ya da çeşitli zemin stabilizasyon yöntemlerinden biri ile mevcut zemin yeterli taşıma gücüne ulaştırılmaktadır. Kireç, uçucu kül ve lastik parçacıkları gibi katkı malzemeleri ile temel ya da alt temel zeminlerinin taşıma güçlerinin iyileştirilmesi son yıllarda önem kazanan zemin stabilizasyon yöntemlerinden biridir. Çalışmada, karayollarında temel/alt temel zemini olarak, CBR değerlerinin düşüklüğü nedeniyle kullanılamayacağı belirlenen zeminlerin, optimum su içeriğinde kireçle stabilizasyonu sonucunda elde edilen iyileşme durumlarını belirleyebilmek amacıyla laboratuvar ortamında kapsamlı bir çalışma yapılmıştır. Temel/alt temel zemininin stabilizasyonunda su içeriğinin etkisini belirleyebilmek amacıyla hacimce %5, %10, %15 ve %20 su içeriklerindeki zemin numuneleri hazırlanmış ve CBR deneyleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, farklı kireç oranları ile temel/alt temel zemininin stabilizasyonunda optimum değerleri belirleyebilmek amacıyla hacimce %3, %4, %5 ve %6 oranlarında kireç karışımları yapılarak oluşturulan numunelerde CBR deneyleri gerçekleştirilmiştir Çalı?ma sonunda, temel/alt temel zeminleri için optimum su içeriğinin yakla?ık %10, optimum kireç oranının ise hacimce yakla?ık %5 olduğu belirlenmi?tir. Ayrıca, CBR değerlerini belirleyebilmek amacıyla kullanılması tavsiye edilen yüksek korelasyon katsayılı (R2 =%99) denklemler elde edilmiştir.

Soil Stabilization with Lime at Transportation Structure’s Base/Subbase

Soil stabilization methods are extremely important in dealing with for geotechnics and transportation departments. The bearing capacity of the base/subbase soils may not sufficient at some planned road routes Therefore, this base/subbase soils must be completely removed and it must be applied the new base/subbase soils which are sufficient bearing capacity or one of several ground stabilization methods are applied. One of the methods of stabilizing the ground is the stabilization of the base or subbase with materials such as lime, fly ash and rubber particles. A comprehensive study has been conducted in the laboratory to investigate the availability of soils with suitable lime ratio for increasing the the low CBR values. Soil samples have been prepared at different water content (5%, 10%, 15% and 20%) and CBR tests have been carried out in order to determine the effect of water content. In addition, soil samples have been prepared at different lime content (3%, 4%, 5% and 6%) and CBR tests have been carried out in order to determine optimum values for different lime ratios. As a result, the optimal water content for base/subbase ground have been determined to be about 10%, and the optimum lime ratio has been determined about 5%. In addition, highly correlated coefficients (R2 = 99%) have been recommended to be used in order to determine the CBR values

___

  • 1. Kavak, A., 2010. Yüksek Plastisiteli Bir Kilin Kireç ile Stabilizasyonu, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü, ĠnĢaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Kocaeli, s. 118.
  • 2. ġengül, E., 2010. Yüksek Su Muhtevalı Killi Yol Taban Zemininin Kireç Stabilizasyonu ve Hücresel Dolgu Sistemiyle ĠyileĢtirilmesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ĠnĢaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Trabzon, s. 100.
  • 3. Anıl, M., Kılıç, Ö., 2000. ĠnĢaat ve Sanayi Hammaddesi Olarak Kireç ve Önemi, Ç.Ü. Müh. Mim. Fak. Dergisi, 15, (1-2), s. 201-216.
  • 4. Anıl, M., Kılıç, Ö., Güvenç, S., 2001. ĠnĢaat ve Sanayi Hammaddesi Olarak Kireç, TMMOB Maden Mühendisleri Odası Adana Bölge ġubesi Bülteni, 2, s. 4-9.
  • 5. Kılıç, Ö., Anıl, M., 2006. Effects of Limestone Characteristic Properties and Calcination Temperature on Lime Quality. Asian Journal of Chemistry, 18, No. 1. s. 655-666.
  • 6. Kılıç, Ö., Anıl, M., 2005. Farklı Kalsinasyon Ortamlarının Kireç Üretimi Üzerindeki Etkilerinin AraĢtırılması, Madencilik, 44/4, s. 19-28.
  • 7. Tumluer, G., 2006. Çimento Katkılı Kumlu Zeminlerin Mukavemeti, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ĠnĢaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Çukurova Üniversitesi, Adana, s. 161.
  • 8. Çıragöz, M., 1962. Yol ĠnĢaatında Kireç Stabilizasyonu, Türkiye Mühendislik Haberleri, s. 13-15.
  • 9. Dinçer, E., Belirgen, M. M., 1991. Ġnce Daneli Bir Zeminin Kireç Stabilizasyonu, Anadolu Üniversitesi V. Ulusal Kil Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, s. 280-291.
  • 10. Kavak, A., 1996. The Behavior of Lime Stabilized Clays Under Cyclic Loading, Doktora Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul.
  • 11. Veith, G., 2000. Essay Competition Green, Ground End Great Soil Stabilization with Slag. Buılding Research & Imformation, 28, s.70-72.
  • 12. Wild, S., Kinuthia, J. M., Jones, G. I., Higgins, D. D., 1998. Effects of partial Substitution of Lime Ground Granulated Blast Furnace slag (GGBS) on the Strenght Proparties of LimeStabilised Sulphate - Bearing Clay Soils, Engineering Geology, 51, s. 1-37.
  • 13. Yıldız, M., Soğancı, A. S., Demiröz, A., Albayrak, V., 2004. Tekrarlı Donma ve Çözülmenin Kireç ile Stabilize EdilmiĢ Kil Zeminlerin Mukavemet ve Permeabilitesine Etkisi. Zemin Mekaniği ve Temel Mühendisliği Onuncu Ulusal Kongresi, s. 2-3.
  • 14. Kavak, A., Güngör, A. G., AvĢar, C., Yönter, G., Tokgöz, M., Akyarlı, A., 2009. Kil Oranı Yüksek Bir Dolgu Malzemesinin Kireç ile Stabilizasyonu. 14. Ulusal Kil Sempozyumu, KTÜ, Trabzon, Türkiye.
  • 15. Kamal, N. A., 2012. Kireç ve Uçucu Kül ile Stabilize EdilmiĢ Killerin Yol Üstyapı Malzemesi Olarak Kullanılması, Ġstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ĠnĢaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Ġstanbul, s. 188.
  • 16. Mohammed Ali, M., 2012. Kireç ve Uçucu Kül ile Stabilize Edilen ġiĢen Killerde Esneklik Modülü Tayini, Ġstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ĠnĢaat Mühendisliği Anabilim Dalı, s. 153, Ġstanbul.
  • 17. TS 1500, 2000. ĠnĢaat Mühendisliğinde Zeminlerin Sınıflandırılması.
  • 18. Aytekin, M., 2004. Deneysel Zemin Mekaniği, Teknik Yayınevi, 188, 321-329, Ankara.
  • 19. TS 1900-2, 2006. ĠnĢaat Mühendisliğinde Zemin Laboratuvar Deneyleri, Ankara.