Levent (Akçadağ-Malatya) Bölgesinin Tektono-Stratigrafisi
Çalışma alanı Malatya İlinin kuzeybatısında yer almakta olup, yaklaşık 120 km2'lik bir alanı kapsamaktadır. Bölgede Üst Jura-Tersiyer yaş aralığında kayaçlar yüzeylemektedir. Levent ve çevresinin kaya stratigrafi birimleri ve tektono-stratigrafik özelliklerini belirlemek amacı ile yapılmış bu çalışmada 6 farklı litostratigrafi birimi ayırtlanarak haritalanmıştır. Bölgenin temel kayalarını Üst Jura-Alt Kretase yaşlı, aşırı derecede altere olmuş, kısmen tabakalı, gri-bej renkteki Horasançal Formasyonu oluşturmaktadır. Geç Kampaniyen sırası ve sonrasında olasılıkla kuzeyden güneye doğru bindirmeler ile gelen Hocalıkova ofiyoliti, temeldeki Horasanaçal Formasyonunu tektonik olarak üzerlemektedir. Geç Kampaniyen-Erken Mastrihtiyen'de tektonik aktivite ile denetlenen bir havzada transgresif olarak Ulupınar Formasyonu havzanın kenar kesimlerinde (sığ denizel-sahil çizgisi çökelleri) çökelmiştir. Ulupınar Formasyonunun üzerine; başlıca çakıltaşı, kumtaşı, kireçtaşı-marn ardalanmasından oluşan, Orta-Geç Eosen yaşlı ve genelde lagün, kumsal, şelf ortamlarında çökelen Tohma Formasyonu açısal uyumsuzlukla gelmektedir. Tohma Formasyonu üzerine yine uyumsuz olarak başlıca bazaltlardan oluşan Orta-Geç Miyosen yaşlı Yamadağ volkanitleri gelmektedir. Bölgedeki en genç birimler olan Kuvaterner yaşlı alüvyon yelpazeleri ve alüvyonlar diğer bütün birimler üzerinde açısal uyumsuzlukla yer almaktadır.
Tectono-Stratigraphy of Levent (Akçadağ-Malatya) Region
The study area is located to the Northwest of Malatya city and covers an area of about 120 square km. Upper Jurassic-Tertiary aged formations are exposed around the region. This study aims to determine lithostratigraphic and tectonostratigraphic features of the units in Levent village and its near surrounding area where six lithostratigraphic units have been distinguished. The basement is represented by Late Jurassic-Early Cretaceous age Horasançal Formation which consists of fractured, partly bedded, grey to beige coloured limestone. The Hocalıkova ophiolites, which tectonically overlies the Horasançal Formation, probably thrusted into the area from north to the south during and/or after late Campanian. The Ulupınar Formation transgresivelly deposited to the edge of the basin (shallow marine-shore line sediments) during late Campanian-early Maastrichtian around the tectonically controlled basin. Upper Cretaceous Ulupınar formation consisting of conglomerate, sandstone, marl and limestone was deposited partly in a shoreline area and partly in very shallow marine environments. Middle-Upper Eocene age Tohma formation that generally deposited in lagoon, beach and shelf environments comprising mainly pebblestone, sandstone, limestone-marl rests on the Ulupınar Formation with an angular unconformity. Middle-Late Miocene age Yamadağ volcanics comprising mainly basalts unconformably rests on the Tohma Formation. Quaternary age alluvial fan and alluviums are the youngest sediments of the area and unconformably rest on all the older units.
___
- 1. Akkuş, F.M., 1971. Darende-Balaban Havzasındaki (Malatya, DGD Anadolu) Litostratigrafik Birimler ve Jipsli Formasyonların Yaşı Hakkında Yeni Bilgiler, M.T.A. Dergisi No:76, 60, Ankara.
- 2. Sevimli, U.İ., 2009. Yazıhan (Malatya) Batısının Tektono-Stratigrafisi Ç.Ü. Fen Bilimleri Enst., Doktora Tezi, 159, Adana.
- 3. Örçen, S., 1984. Medik-Ebreme (KB Malatya) Dolayının Biyostratigrafisi ve Paleontolojisi, M.T.A. Raporu, Ankara.
- 4. Alparslan, M. ve Terzioğlu, N., 1996. Arguvan (Malatya K.) Yöresinde Üst Miyosen ve Pliyosen Yaşlı Volkaniklerin Karşılaştırılmalı Jeokimyasal Özellikleri, TJK Bülteni, 39, 2, 75-86, Ankara.
- 5. Gürer, Ö.F., 1994. Hekimhan-Hasançelebi yöresinin Üst Kretase Stratigrafisi ve Havza Evrimi: Türkiye Jeoloji Bült. 37/2, 135-149, Ankara.
- 6. Gürbüz, K., Gül, M., 2005. Evolution of and Factors Controlling Eocene Sedimentation in the Darende-Balaban Basin, Malatya (Eastern Turkey), Turkish Journal of Earth Sciences, vol. 14, p. 311-335.
- 7. Gürbüz, K., Taptık, A., 2001. Sedimentological Evolution of Southern Part of the DarendeBalaban Basin (Yenice Darende area, Malatya, Eastern Turkey). 4th International Turkish Geology Symposium, Abstracts, 24-28 September, 2001 Adana. p. 287.
- 8. Gürbüz, K. Kelling, G., 2001. Onlap Features of Eocene Carbonates in the Vicinity of Akçadağ (Malatya, Eastern Turkey). 4 th International Turkish Geology Symposium, Abstracts., 24-28 September, 2001 Adana. p. 288.
- 9. Aktimur, S., 1979. Malatya-Sivas Dolayının Uzaktan Algılama Yöntemiyle Çizgiselliklerinin İncelenmesi,. MTA Rapor No:66-51, Ankara.
- 10. Koçyiğit, A., Beyhan, A., 1998. A New Intracontinental Transcurrent Structure: the Central Anatolian Fault Zone, Turkey. Tectonophysics, 284, 317-336.
- 11. Westaway, R., Arger, J., 2001. Kinematics of the Malatya-Ovacık Fault Zone. Geodinamica Acta, 14, 103-131.
- 12. Arpat, E., Şaroğlu, F., 1972. Doğu Anadolu Fayı ile ilgili Bazı Gözlem ve Düşünceler, MTA Dergisi, 78, 44-50, Ankara.
- 13. Şaroğlu, F., Emre, Ö., Boray, A., 1987. Türkiye Diri Fayları ve Depremsellikleri, MTA Rapor No: 8174, 377, (yayımlanmamış).
- 14. Kaymakçı, N., İnceöz, M., Ertepınar, P., 2006. 3d-Architecture-End and Neogene Evolution of the Malatya Basin: Inferences for the Kinematic of the Malatya and Ovacık Fault Zones, T.J.E.S, Vol: 15, 123-124, Ankara.