Hidrojeolojik veri tabanlı bir coğrafi bilgi sistemi çalışması örneği: Adana ili yerleşim alanı
Bu çalışma, ülkemizin 4. büyük ili olan Adana için oluşturulmuş hidrojeolojik verileri ve değerlendirmeleri içeren bilgi sisteminin tanıtımını amaçlamaktadır. Adana ili yerleşim alanı farklı litolojilere sahip 4 birim üzerinde kurulu bulunmaktadır. Bunlar; Handere Formasyonu 'na ait killi birimler, Seyhan nehrine ait taraçalar, kalış ve alüvyon çökelleridir. Taraça çökelleri ile güncel alüvyon çökelleri akifer niteliği taşıyan esas birimlerdir. İnceleme alanı içerisinde yeraltı suyu seviyeleri yüzeyden 2-40 m derinlikler arasında yer almaktadır. Yeraltı su seviyelerinin kuzeyden güneye ve doğudan batıya doğru sığlaştığı ve yüzeye yaklaştığı görülmektedir. Bu çalışma ile elde edilen veriler gerçek koordinat sisteminde hazırlanmış topoğrafik haritalara işlenmiş ve her nokta için temel hidrojeolojik bilgileri içeren bir veri tabanı oluşturulmuştur. Bu amaçla Arcview 3.3 programı kullanılmıştır. Sayısal verilerin lineer enterpolasyonla değerlendirilmesi amacıyla da Spatial Analyst 2.0a bilgisayar programından yararlanılmıştır. Verilerin kullanılmasıyla incelenen bölge için eş yeraltı suyu derinlik, eş pH, eş EC, eş sertlik, eş sülfat haritaları oluşturulmuştur. İnceleme alanındaki suların pH değerleri 6.80 ile 8.10 arasında, EC değerleri ise 370 ile 1773 $\mu mho/cm$ arasında değişmektedir. Fransız sertlik sınıflamasına göre suların sertlikleri 17.00 ile 67.20 arasındadır. İncelenen bölgede, yeraltı sularındaki sülfat değerleri 0.18 ile 3.81 mek/l değerleri arasında yer almaktadır. Suların büyük bölümü 0.38 ile 0.76 mek/l değerleri arasında değişen sülfat değerlerine sahiptirler.
An example from geographical information system based on hydrogeological data bases: Adana settlement area
This studies aim to introduce of urban information system including results of hydrogeological informations and evaluations for Adana, fourth big city of Turkey. Adana province is located on four different lithological units. These are;Eandere Formations (clayey sediments), terrace deposits of Seyhan river, caliche and alluvium deposits. Terrace and the alluvium deposits are the main units of aquifer. The underground water levels are between 2 and 40 meters. Water levels are get shallower from north to south and west to east. The datas, obtained from this study, are located on topographical maps prepared with real coordinate system and a dala base includes geotechnical informations for all points are made. For this aim, Arcview 3.3 program is used. Numerical datas are evaluated with linear interpolation by utilizing Spatial Analyst 2.0a computer program. Using all data, equal ground water level, equal pH, equal EC, equal water hardness and equal sulphate maps are made for investigation area. The pH values of study area ground waters are fluctuated between 6.80 and 8.10, and EC values between 370 and 1773 $\mu mho/cm$. Ground water hardness (FS) are range between 17.00 and 67.20. Significiant amount of ground waters have sulphate values varying from 0.38 to 0.76 mek/l.
___
- 1.Schmidt, G.C., "Stratigraphic Nomenclature for the Adana Region Petrolium District", 7. Petrolium Administration Bull., 6, s. 47-63, Ankara, 1961.
- 2.Yetiş,C. ve Demirkol,C., "Adana Baseni Batı Kesiminin Detay Jeoloji Etüdü", MTA Derleme Rapor No. 8037, 187s. (yayınlanmamış), Ankara, 1986.
- 3.Çobanoğlu,İ., "Adana İli ve Yakın Çevresinin Jeoteknik Koşullarının Statik ve Sismik Durumlar İçin Coğrafi Bilgi Sistemi ile Değerlendirilmesi", Doktora Tezi,(yayımlanmamış), Adana, 2005.
- 4.Şahinci,A., 'Doğal Suların Jeokimyası", 1991, 548s., İzmir, 1991.
- 5.Canik,B., "Hidrojeoloji", 1998, 286s., Ankara, 1998.
- 6.TS 266, "İçme Suları", 1. Baskı, TSE yayını, 42 s., Ankara, 1966.