MEHMET TÜRKMENOĞLU, Mesut ANIL, Fatih Şevki ERKUŞ

Ege bölgesindeki termik santrallerden alınan uçucu küllerin liç karakteristiklerinin belirlenmesi

Türkiyedeki termik santrallerde, yanma sonucu oluşan atıkların ancak %65 kadarı kül barajlarında depolanmaktadır. Geriye kalan atıklar, insan sağlığı ve çevre (toprak, hava ve su) için potansiyel tehlike oluşturmaktadır. Bu atıkların liç karakteristiklerinin belirlenmesi, bu atıkların depolandıkları alandaki davranışlarının anlaşılması açısından önemlidir. Bu çalışmada, Ege Bölgesinde yer alan dört adet termik santralde düşük kalorili linyit kömürünün yakılması sonucu ortaya çıkan uçucu küllerin mineralojik,morfolojik ve kimyasal analizleri yapılarak liç karakteristikleri belirlenmiştir. Uçucu küllerdeki ağır metal(Pb, Cd, Cr, Cu, Ni, Zn, Co ve Mn) miktarları ve bu metallerin küllerden suya geçiş değerleri tespit edilmiştir. Uçucu küllerin tamamında Cd metali, yer kabuğu üst bölgesi ortalama değerinin (0,2 mg/kg)en az 10 katı oranında zenginleşmiştir. Çalışmada en düşük liç veriminin çinkoda (%0,2-0,6) olduğu, en yüksek liç veriminin ise kadmiyum metalinde (%3,08-16,50) olduğu tespit edilmiştir.

Determination of leaching characteristics of fly ashes obtained from thermal power plants in Aegean region

Only up to 65% of the wastes generated by thermal power plants are being disposed of in ash dams in Turkey. Remaining wastes may pose a potential hazard to the human health or the environment (soil, air,water). Determination of the leaching characteristics of thermal power plant wastes is a fundamental property that defines environmental importance of the elements in these wastes. In this study,determination of leaching characteristics of fly ashes generated at four thermal power plants burning lowcalorie lignite in the Aegean region was examined by mineralogical, morphological and chemical analyzes. The total heavy metals (Pb, Cd, Cr, Cu, Ni, Zn, Co and Mn) in fly ash and their leaching amounts were determined. Cd metal in all of the fly ashes was at least enriched over the average earths crust values by 10-fold. It was found that the maximum leach yield achieved by cadmium (3.08-16,50%),whereas the leach yield of zinc (0,2-0,6%) was the minimum.

PDF

___

1. TTK (Türkiye TaĢkömürü Kurumu), 2014. TaĢkömürü Sektör Raporu 2013. Mayıs 2014.
2. TKĠ (Türkiye Kömür ĠĢletmeleri), 2014. Kömür Sektör Raporu (Linyit) 2013. Haziran 2014.
3. Öteyaka, B., Uçar, A., ġahbaz, O., Demir, U., Yamık, A., 2006. Seyitömer Linyit Yatağı B1+B2 Damarları Kömürlerinin Yıkanabilirliğinin AraĢtırılması. Türkiye 15. Kömür Kongresi Bildiriler Kitabı, 07-09 Haziran, s 371-383, Zonguldak.
4. Watson, J.S., 1985. Potentional Resources from Coal Fly Ash. Mat. Res. Soc. Symp. Proc., 43: 151-161.
5. Fischer, G.L., Natusch, D.F.S., 1978. Size Dependence of the Physical and Chemical Properties of Coal Fly Ash. Anal. Mtd. Coal Prod., 3: 489- 541.
6. Burnet. G., 1986. Never Technologies for Resource Recovery from Coal Combustion Solid Wastes, Energy Vol. 11, No 11/12 pp. 1363-1375.
7. Baykan, A.R., 2004. Türkiye Çevre Atlası. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Çevre Envanteri Dairesi BĢk., Ankara.
8. TS 12088 Ekim 1996. Katı Atıklar-Ağır Metal Tayini-Atomik Absorbsiyon Spektrofotometrik metot.
9. TS EN 12457-3 Ocak 2004. Atıkların Nitelendirilmesi-Katıdan Özütleme Analizi- Granül Katı Atıkların ve Çamurların Katı Özütlemesi Deneyi: Bölüm 3.
10. TS EN ISO 15586 Ocak 2004. Su kalitesi- Grafit Fırınlı Atomik Absorbsiyon Spektrometresi (AAS) Kullanılarak Eser Elementlerin Tayini.
11. Ramesh, A., Kozinski, J.A., 2001. Investigations of Ash Topography/ Morphology and Their Relationship with Heavy Metals Leachability. Environmental Pollution 11:255262.
12. Li, M., Xiang, J., Hu, S., Sun, L.S., Su, S., Li, P.S., Sun, X.X., 2004. Characterisation of Solid Residues from Municipal Solid Waste Incinerator. Fuel 83:13971405.
13. Liu, G., Zhang, H., Gao, L., Zheng, L., Peng, Z., 2004. Petrological and Mineralogical Characterisations and Chemical Composition of Coal Ashes From Power Plants in Yanzhou Mining District, China. Fuel Process Technol 85:16351646.
14. Seredin, V., Finkelman, R., 2008. Metalliferous coals: A Review of the Main Genetic and Geochemical Types. International Journal of Coal Geology, 76, 253-289.
15. Clarke, L.B., Sloss, L.L., 1992. Trace Elements-Emissions from Coal Combustion and Gasification. London, IEA Coal Research, 111.
16. Ünalan, G., 2010. Kömür Jeolojisi, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Eğitim Serisi-41, Ankara.
17. Fotopoulou, M., Siavalas, G., Ġnaner, H., Katsanou, K., Lambrakis, N., Christanis, K., 2010. Combustion and Leaching Behavior of Trace Elements in Lignite and Combustion by- Products from the Muğla Basin, SW Turkey. Bulletin of the Geological Society of Greece, Proceedings of the 12th International Congress, Patras.
18. Wang, Y., Ren, D., Zhao, F., 1999. Comparative Leaching for Trace Elements in Raw Coal, Laboratory Ash, Fly Ash and Bottom Ash. International Journal of Coal Geology, 40, 103-108.